TƯ LIỆU CƠ BẢN VỀ CANADA
I. THÔNG TIN CƠ BẢN:
1. Tên nước: Canada.
2. Vị trí địa lý: nằm ở Bắc Mỹ, phía Nam giáp Hợp chúng quốc Mỹ, phía Bắc giáp bang Alaska (Mỹ) và Bắc Cực, phía Đông giáp Đại Tây Dương, phía Tây giáp Thái Bình Dương.
3. Diện tích: 9.984.670 km2 (lớn thứ 2 thế giới sau Nga), được chia thành 10 tỉnh và 3 vùng lãnh thổ. Thủ đô: Ottawa (1,05 triệu dân). Các thành phố lớn: Toronto (4,3 triệu dân), Montreal (3,3 triệu dân), (Vancouver 1,8 triệu dân).
4. Dân số: 37,9 triệu người (đến tháng 06/2020), gồm hơn 60 dân tộc: gốc Anh (28%), gốc Pháp (23%), gốc châu Âu khác (15%), người lai (26%), gốc Á (khoảng 6%), người da đỏ bản địa (2%); người gốc Việt Nam có khoảng 250.000 người.
5. Khí hậu: ôn đới, chia thành hai mùa chính: mùa đông kéo dài, tuyết băng phủ kín; mùa hè mát, ấm.
6. Tài nguyên: giàu khoáng sản (nikel, kẽm, đồng, vàng, chì, môlip đen, pôtat, bạc, dầu lửa), rừng, thuỷ sản...
7. Đơn vị tiền tệ: CAD (đô la Canada). 1USD = 1,36 CAD (6/2020).
8. Ngôn ngữ chính thức: Anh, Pháp.
9. Tôn giáo chính: Cơ đốc giáo, Thiên chúa giáo và Anh giáo.
10. Ngày Quốc khánh: 1/7 (năm 1876).
II. SƠ LƯỢC VỀ LỊCH SỬ
- Người Anh và Pháp bắt đầu di cư đến Canada vào khoảng thế kỷ 16. Năm 1603, một người Pháp tên là Samuel de Champlain đã đi thuyền ngược dòng sông St Lawrence, khám phá ra vùng Acadia; năm 1608, ông Champlain tìm ra Quebec; năm 1642, người Pháp đặt chân đến Montreal. Toàn bộ vùng thuộc địa mới này của Pháp được gọi là Tân Pháp.
Trong khi đó, người Anh cũng tiến hành nhiều chuyến thám hiểm tới lục địa này để tìm kiếm tài nguyên và thuộc địa, khám phá ra Vịnh Hudson và Vịnh James vào năm 1610. Căng thẳng giữa Anh và Pháp gia tăng, dẫn tới chiến tranh. Năm 1629, Anh chiếm Quebec, sau đó trả lại cho Pháp vào năm 1632. Năm 1670, Anh thành lập Công ty Vịnh Hudson để cấp phép cho những di dân từ Anh đến lục địa mới. Năm 1758, Anh chiếm lại Quebec. Năm 1760, Anh chiếm Montreal. Năm 1763, Pháp đầu hàng và giao toàn bộ các thuộc địa ở lục địa mới (Canada ngày nay) cho Anh theo Hiệp định Paris. Ảnh hưởng của Anh ở lục địa này tiếp tục được mở rộng trong những năm diễn ra cuộc Cách mạng Mỹ.
- Ngày 1/7/1867, Anh thông qua Đạo luật "British North America", qua đó thành lập Xứ tự trị Canada (Dominion of Canada) bao gồm Quebéc, Ontario và các vùng thuộc địa cũ Nova Scotia và New Brunswick. Từ đó đến nay, Văn kiện này trở thành Hiến pháp của Canada, quy định hệ thống chính phủ liên bang theo khuôn mẫu Nghị viện Anh và cơ cấu nội các dưới sự bảo hộ của Vương quốc Anh.
III. CHÍNH TRỊ
1. Thể chế chính trị
- Canada theo chế độ Quân chủ lập hiến. Đứng đầu Nhà nước là Nữ hoàng Anh Elizabeth II (được đại diện bởi Toàn quyền người Canada do Thủ tướng Canada đề nghị và Nữ hoàng phê chuẩn, nhiệm kỳ 5 năm). Toàn quyền thứ 29 của Canada hiện nay là bà Julie Payette, tuyên thệ nhậm chức ngày 2/10/2017.
- Quốc hội Canada gồm 2 Viện: Thượng viện có 105 Thượng nghị sỹ và Hạ viện có 308 Hạ nghị sỹ. Thượng nghị sỹ do Toàn quyền Canada bổ nhiệm theo đề cử của Thủ tướng, làm việc đến 75 tuổi. Hạ nghị sỹ do dân bầu trực tiếp, nhiệm kỳ 5 năm. Chủ tịch Thượng viện hiện là ông George J. Furey; Chủ tịch Hạ viện hiện là ông Geoff Regan. Số ghế trong Hạ Viện Canada đã được tăng từ 308 ghế lên 332 ghế theo quyết định của Thủ tướng S. Harper ngày 2/8/2015.
- Thủ tướng Canada là người đứng đầu Nội các và Chính phủ, không hạn chế về số lượng nhiệm kỳ, thường sẽ giữ chức đến khi từ chức, hoặc qua đời hoặc bị miễn nhiệm. Thủ tướng kiểm soát việc bổ nhiệm các thành viên Nội các, các quan chức chủ chốt khác trong Chính phủ, các thẩm phán Tòa tối cao, các đại sứ đặc mệnh toàn quyền; đề cử Toàn quyền và các Thượng Nghị sỹ và Thống đốc các tiểu bang. Thủ tướng cũng có vai trò quan trọng trong lĩnh vực lập pháp với đa số các dự luật giới thiệu tại Quốc hội Canada là đề xuất của Chính quyền. Thủ tướng hiện tại là ông Justin Trudeau - Lãnh đạo Đảng Tự do Canada (bắt đầu nhậm chức từ 4/11/2015). Nội các Chính phủ của Thủ tướng Trudeau cho tới nay được dư luận đánh giá cao cả về độ tuổi (đa số là các quan chức trẻ), độ năng động và sự đa dạng về thành phần.
- Nội các của Chính quyền Trudeau :
Nội các mới của Canada bao gồm 01 Phó Thủ tướng và 35 Bộ trưởng. Một số Bộ giữ vai trò quan trọng bao gồm: Bộ Tài chính (BT là Chrystia Freeland), Bộ Ngoại giao (Francois-Philippe Champagne), Bộ Sáng tạo, Công nghệ và Công nghiệp (Navdeep Bains), Bộ Tư pháp (David Lametti) và Bộ Y tế (Patty Hajdu).
- Chính phủ thiểu số:
Khi một đảng chiếm hơn 50% số ghế tại Hạ Viện (170/338 ghế) thì đảng đó sẽ thành lập chính phủ đa số. Trong trường hợp không có đảng nào giành được đa số ghế, sẽ xảy ra hai khả năng: (i) Nếu đảng cầm quyền giành được nhiều ghế nhất thì sẽ tiếp tục nắm quyền; hoặc (ii) Nếu đảng đối lập giành được nhiều ghế nhất thì: Thủ tướng từ chức, sau đó Toàn quyền sẽ yêu cầu đảng đối lập thành lập chính phủ; hoặc đảng đương nhiệm quyết định tiếp tục cầm quyền cho đến khi bị bỏ phiếu bất tín nhiệm.
Chính phủ thiểu số hoạt động theo nguyên tắc duy trì sự chấp thuận của Hạ Viện. Chính quyền có ba lựa chọn: (i) Tuyên bố liên minh với một đảng khác, trao một số ghế trong nội các cho đảng đó và cùng nhau điều hành; (ii) Đồng ý liên minh bằng văn bản, song không nhường ghế trong nội các; (iii) Hợp tác trong từng vấn đề cụ thể (hiện Đảng Tự do của Thủ tướng Trudeau đang hoạt động theo hình thức này).
Chính phủ thiểu số sẽ giải thể khi: (i) Thủ tướng đưa ra yêu cầu giải tán Quốc Hội để khởi động lại một cuộc bầu cử mới. Toàn quyền sẽ quyết định chấp thuận/không chấp thuận đối với yêu cầu của Thủ tướng; (ii) Chính phủ bị bỏ phiếu bất tín nhiệm[1]. Tại bất kỳ thời điểm nào, các thành viên Hạ Viện đều có thể đề xuất bỏ phiếu bất tín nhiệm, tuyên bố Hạ Viện không còn tín nhiệm chính phủ hiện nay nữa. Nếu chính phủ bị bỏ phiếu bất tín nhiệm ở Hạ Viện, Thủ tướng có thể từ chức hoặc đề nghị giải tán Quốc Hội. Sau đó, Toàn quyền có quyền quyết định kêu gọi bầu cử lại hoặc chỉ định lãnh đạo đảng khác thành lập chính phủ lâm thời cho đến kỳ bầu cử tiếp theo.
Quá trình thông qua luật ở Canada :
Một dự luật sẽ được một bộ trưởng giới thiệu trước Hạ Viện. Sau đó, các thành viên Hạ Viện bỏ phiếu xem xét với dự luật này. Ủy ban chuyên trách các vấn đề trong nội dung của dự luật tại Hạ Viện sẽ tranh luận về chi tiết và có thể điều chỉnh một số điều khoản cụ thể. Bản dự luật chỉnh sửa sẽ được gửi lại Hạ Viện để bỏ phiếu thông qua (chỉ cần quá bán), sau đó chuyển lên Thượng viện và trải qua một quy trình tương tự. Nếu được thông qua, dự luật sẽ được chuyển lên Toàn quyền để ký thành luật.
2. Chính sách đối nội và đối ngoại:
2.1. Về Đối nội:- Về tổng thể chính sách, Chính phủ Trudeau chủ trương tập trung vào tầng lớp trung lưu, giảm thuế với tầng lớp trung lưu, tăng thuế với tầng lớp giàu có, tăng chi ngân sách để đầu tư vào cơ sở hạ tầng, kích thích nền kinh tế, chống biến đổi khí hậu. Trên cơ sở đó :
Chương trình nghị sự của Chính quyền Trudeau hiện nay tập trung vào 3 vấn đề: (i) Hòa giải dân tộc, thúc đẩy gắn kết giữa bờ Đông và bờ Tây (do sự phân hóa vùng miền sâu sắc sau bầu cử tháng 9/2019); (ii) Xử lý scandal do các cuộc biểu tình liên tiếp chống việc xây dựng đường ống dẫn dầu xuyên vùng Tây Bắc Canada và các cuộc biểu tình khác; và (iii) Ứng phó với dịch bệnh Covid-19 ; (IV) Vực dậy nền kinh tế.
Về việc triển khai chương trình nghị sự: Chính quyền Trudeau xử lý tương đối tốt vấn đề kiểm soát dịch bệnh Covid-19 so với nhiều nước G7, đưa ra nhiều gói cứu trợ kịp thời, giúp nâng cao uy tín nội bộ[2]. Các chính sách lớn và ngân sách kèm theo của Chính phủ Trudeau được người dân hoan nghênh. Tuy nhiên, với việc xử lý các cuộc biểu tình khác và ứng phó với dịch bệnh Covid-19, Chính quyền Trudeau không thể triển khai/hoàn thành vì dịch bệnh. Về dài hạn, Chính quyền sẽ phải xử lý nhiều vấn đề: mở cửa trở lại sau dịch, các biện pháp phục hồi kinh tế, cân đối ngân sách và duy trì dự trữ quốc gia, bình đẳng xã hội …
- Về tình hình Covid-19: Khi dịch xuất hiện trên thế giới nhưng chưa ảnh hưởng nhiều đến Canada, Chính quyền Trudeau đã có phản ứng ban đầu, song chủ quan và thiếu quyết liệt[3] dẫn đến việc dịch bùng phát giai đoạn về sau. Từ 11/3, cùng thời điểm WHO tuyên bố đại dịch, dịch bệnh tại Canada diễn biến với tốc độ nhanh, số ca bệnh gia tăng theo cấp số nhân. Lúc này Thủ tướng mới nhìn nhận Covid-19 là mối đe dọa với an ninh – quốc gia; triển khai hàng loạt các biện pháp để dập dịch và hạn chế tác động tiêu cực đến kinh tế - xã hội và chính trị trong nước[4]. Các biện pháp này đã có tác dụng, khiến tình hình dịch bệnh ổn định hơn, song Canada đã lại bước vào làn sóng lây nhiễm thứ hai. Tính đến ngày 21/9, Canada ghi nhận 144.000 ca nhiễm và 9.200 ca tử vong.
- Kinh tế Canada: rơi vào suy thoái nghiêm trọng do tác động nặng nề bởi đại dịch Covid-19. Tỷ lệ thất nghiệp tháng 8/2020 giảm nhẹ xuống mức 10,2%, gần 3 triệu người mất việc làm; GDP Quý II/2020 giảm mạnh xuống -38.7%, dự báo tăng trưởng GDP cả năm là - 6,2%.
- Về chính trị nội bộ: Chính quyền Trudeau đang đối mặt với nhiều khó khăn do dịch Covid-19, các tác động từ vụ bê bối của tổ chức từ thiện WE khiến Bộ Trưởng Tài chính Bill Morneau từ chức. Thủ tướng Trudeau phải tạm thời đóng cửa Quốc hội nhằm làm gián đoạn điều tra của phe đối lập. Quốc hội quay lại làm việc vào ngày 23/9 sau khi Toàn quyền Canada đọc Diễn văn định hướng (Throne Speech), đề ra các kế hoạch cho giai đoạn cầm quyền tiếp theo. Ngoài ra, cựu Bộ trưởng Bộ Cựu Chiến binh Erin O’Toole (24/8) đã chính thức thay thế ông Andrew Scheer làm lãnh đạo mới của đảng Bảo thủ.
Quan hệ giữa các đảng: Đảng Bảo thủ là đảng đối lập với đảng Tự do của Trudeau. Trong số các đảng chính trị còn lại, đảng Tân dân (NDP) có quan điểm chính sách gần với đảng Tự do nhất. Hiện tại không có khả năng đảng Tự do bị bỏ phiếu bất tín nhiệm do đã thành công thỏa hiệp với NDP.
2.2. Về Đối ngoại:
* Về tổng thể, Chính phủ Trudeau tiếp tục duy trì chính sách “hướng Tây” nhưng chưa có cam kết hiệu quả, cụ thể; ưu tiên cao quan hệ với Mỹ và Châu Âu, song đồng thời thúc đẩy quan hệ với các nước lớn khác như Trung Quốc, Nga, Ấn Độ; coi trọng, thể hiện mong muốn tham gia nhiều hơn tại các diễn đàn đa phương, trong đó có ASEAN; tích cực hơn trong việc xử lý các vấn đề khu vực và toàn cầu; tiếp tục quan tâm vấn đề dân chủ - nhân quyền[5].
* Với Mỹ: quan hệ với Mỹ là một trong quan hệ song phương quan trọng nhất của Canada. Về chính trị - ngoại giao, lãnh đạo và các quan chức Canada nhiều lần thăm Hoa Kỳ kể từ khi Tổng thống Trump lên nắm quyền. Thủ tướng Canada đã thăm Hoa Kỳ 3 lần; Toàn quyền Canada đã thăm Mỹ 2 lần; bộ trưởng các bộ chủ chốt như Ngoại giao, Quốc phòng, Tài chính của Canada cũng đều có chuyến công du Hoa Kỳ trong năm 2017. Về kinh tế, Canada rất coi trọng hợp tác kinh tế với Mỹ (đối tác thương mại lớn nhất, chiếm 75% khối lượng trao đổi thương mại của Canada). Sau nhiều vòng đàm phán căng thẳng, ba nước NAFTA đã hoàn thành đàm phán lại Hiệp định ngày 1/10/2018, nhất trí đổi tên NAFTA thành Thỏa thuận Mỹ - Mexico - Canada (USMCA). USMCA bắt đầu có hiệu lực từ ngày 1/7/2020. Tuy nhiên, hiện giữa Mỹ và Canada còn tồn tại một số mâu thuẫn liên quan đến nhôm thép, chương trình giá sữa, tôm hùm, gỗ xẻ. Gần đây nhất, Tổng thống Trump đã tuyên bố tái áp thuế 10% đối với một số sản phẩm nhôm nhập khẩu từ Canada (7/8), song sau đó đã tuyên bố dỡ bỏ mức thuế này ngay trước khi Canada công bố danh sách áp thuế trả đũa (15/9). Về an ninh – quân sự, Canada hợp tác chặt chẽ với Mỹ trong các vấn đề quốc tế như chống khủng bố; hai bên đạt được thỏa thuận tạm thời đóng cửa biên giới do dịch Covid-19; song vẫn tồn tại bất đồng về vấn đề người nhập cư (Canada ủng hộ tiếp nhận, trong khi Hoa Kỳ chủ trương thắt chặt). Về các vấn đề khác: Canada chia sẻ quan điểm với Mỹ về nhiều vấn đề như Hồng Công, Đài Loan, Ukraina, Myanmar; ủng hộ trật tự quốc tế dựa trên luật lệ, tự do an ninh an toàn hàng hải, hàng không… cũng như trong phòng chống dịch bệnh Covid-19. Tuy nhiên, Canada tiếp tục thể hiện quan điểm độc lập về các vấn đề: đề cao chủ nghĩa đa phương; ủng hộ tự do TM quốc tế; ủng hộ không sử dụng vũ lực trong vấn đề Venezuela…
* Với Trung Quốc: Về chính trị - ngoại giao, hai nước trao đổi 02 đoàn nguyên thủ trong năm 2016 (Thủ tướng Trudeau và đồng cấp Lý Khắc Cường); khởi động hai cơ chế đối thoại mới là Họp thường niên cấp Bộ trưởng Ngoại giao và Đối thoại về an ninh quốc gia và nhà nước pháp quyền; Ngoại trưởng Champagne gặp Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị tại Rome (25/8). Kể từ cuối 2018, quan hệ giữa hai bên xấu đi sau việc Canada bắt giữ bà Mạnh Vãn Châu. Căng thẳng ngày càng leo thang do tòa Canada ra phán quyết bất lợi với bà Mạnh (27/5/2020). Trung Quốc sau đó đã trả đũa bằng việc kết án 02 công dân của Canada là Michael Kovrig và Michael Spavor vì tội gián điệp và xử tử hình 01 công dân khác của Canada; đồng thời trì hoãn việc chuyển các mẫu ứng viên vắc-xin chống Covid-19 cho Canada. Kinh tế – thương mại – tài chính là điểm sáng trong quan hệ hai nước. Trung Quốc là đối tác thương mại lớn thứ 2 của Canada chỉ sau Mỹ. Canada gia nhập và hiện nắm giữ gần 1% cổ phần của Ngân hàng Đầu tư Hạ tầng Châu Á (AIIB) do Trung Quốc thành lập. Hai bên đã xúc tiến đàm phán FTA song phương đến vòng 3 (8/2017), song gặp một số trở ngại sau khi Canada bắt giữ Phó Chủ tịch Tập đoàn Huawei và đạt thỏa thuận về Hiệp định USMCA[6]. Mới đây, Ngoại trưởng Champagne trong trả lời phỏng vấn cho biết Canada ngừng đàm phán FTA với Trung Quốc vì điều kiện hiện nay không thích hợp và Trung Quốc 2020 không còn là Trung Quốc 2016 (19/9).
* Với Nhật Bản: hai bên tiến hành gặp gỡ, trao đổi cấp cao song phương và trong các khuôn khổ đa phương như G7, G20; tiếp tục phối hợp chặt chẽ thúc đẩy các vấn đề cải cách WTO, xử lý rác thải đại dương.
* Với Ấn Độ: quan hệ với Ấn Độ được thúc đẩy với trọng tâm là thương mại và giáo dục. Thủ tướng Trudeau điện đàm với Thủ tướng Modi (28/2/2020) về phối hợp ứng phó với Covid-19. Hai bên cũng phối hợp trong khuôn khổ G20 liên quan việc bảo đảm tiếp nối chuỗi cung ứng đối với PPE và các mặt hàng thiết yếu.
* Với ASEAN: Chính quyền Trudeau ngày càng coi trọng và chủ trương tăng cường quan hệ, ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN trong khu vực; đang tiếp tục tích cực vận động để trở thành thành viên của EAS, ARF và ADMM+; khởi động đàm phán FTA. Thương mại hàng hóa giữa Canada và ASEAN đạt 25,1 tỉ USD (2018). Tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao Canada-ASEAN vừa qua (10/9), Canada tuyên bố thêm gói hỗ trợ trị giá 9,1 triệu CAD cho các ưu tiên của ASEAN bao gồm thúc đẩy dân chủ, tăng cường an ninh, chống buôn người; đồng thời tiếp tục cấp học bổng trị giá 10 triệu CAD cho các thành viên ASEAN. Tuy nhiên, đối với các quan tâm chung của ASEAN (tình hình an ninh khu vực, Quỹ ứng phó Covid-19), Canada chưa có thái độ rõ ràng, do đó quan hệ giữa hai bên chưa có tiến triển cụ thể. Về quan hệ song phương, từ năm 2016, Canada đã thiết lập đủ cơ quan đại diện ngoại giao tại 10 nước ASEAN. Canada đặt trọng tâm quan hệ với Việt Nam, Indonesia, Malaysia và Singapore nhằm đảm bảo các chuỗi cung ứng.
* Với Liên hợp quốc: Chính quyền Trudeau tập trung tổng lực vào việc vận động phiếu bầu vào HĐBA/LHQ. Trong đó, nhiều hoạt động ngoại giao con thoi đã được triển khai: Thủ tướng Trudeau tham dự Hội nghị Thượng đỉnh lần thứ 33 Liên minh Châu Phi, thăm song phương Ethiopia và Senegal; gặp gỡ, tiếp xúc Nguyên thủ nhiều nước Burkina Faso, Rwanda, Cabo Verde, Madagascar, Mauritius, Somalia; BTNG Champagne dự HN Thượng đỉnh Caribe (CARICOM) với 15 Nguyên thủ khu vực; lãnh đạo Canada tăng cường điện đàm, tiếp xúc với Trưởng Đại diện các nhóm Đông Âu, CA-TBD, Liên minh Ả-rập… tại New York. Tuy nhiên, Canada đã không giành được vị trí Ủy viên không thường trực tại HĐBA/LHQ sau cuộc bỏ phiếu ngày 17/6.
* Với NATO: Là một trong những thành viên sáng lập của NATO, Canada luôn coi trọng vai trò của khối đồng minh đối với an ninh và hòa bình thế giới, đồng thời coi NATO là một trụ cột trong chính sách an ninh quốc phòng của mình. Ưu tiên của Canada trong NATO là đảm bảo một khối đồng minh hiện đại, linh hoạt và có thể đối diện với các thách thức hiện tại và tương lai. * Về vấn đề Biển Đông: Chính quyền Trudeau duy trì lập trường trung lập trong các tranh chấp chủ quyền tại Biển Đông, song lên tiếng mạnh mẽ hơn Chính quyền tiền nhiệm về việc ủng hộ các nguyên tắc như thượng tôn pháp luật, giải quyết hòa bình các tranh chấp, tự do hàng hải và hàng không[7]. Đáng chú ý, Chính phủ Trudeau coi tranh chấp ở Biển Đông không chỉ là vấn đề của một số nước ASEAN với Trung Quốc mà là vấn đề an ninh khu vực và toàn cầu; lo ngại COC trở thành công cụ để Trung Quốc áp đặt, hợp thức hóa chính sách của mình, lo ngại hành vi của Trung Quốc gây tác hại tới môi trường và hệ sinh thái ở Biển Đông, ủng hộ nêu vấn đề Biển Đông tại các diễn đàn quốc tế. Tuy nhiên, nhìn chung can dự thực tế của Canada trong vấn đề Biển Đông hiện còn có mức độ.
Phát biểu của Ngoại trưởng Champagne về Biển Đông tại Diễn đàn ARF (12/9/2020): (i) Tiếp tục quan ngại về căng thẳng ở Biển Đông và Hoa Đông; (ii) Ủng hộ các nguyên tắc về tự do hàng hải và hàng không, quyền chủ quyền và quyền tài phán của các nước ven biển phù hợp với luật pháp quốc tế; (iii) Sẵn sàng đóng góp vào các sáng kiến giúp xây dựng lòng tin ở khu vực; (iv) Kêu gọi các bên giảm căng thẳng thông qua giảm quân sự hóa trên các thực thể đang tranh chấp và đàm phán thiện chí phù hợp với luật pháp quốc tế; (v) Công nhận nỗ lực xây dựng Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC); kêu gọi đàm phán minh bạch và tái khẳng định mọi thỏa thuận không được phương hại tới quyền của các bên theo luật pháp quốc tế, cũng như không bỏ qua lợi ích của bên thứ ba.
* Về vấn đề Triều Tiên: Canada chủ động và tích cực can dự và ủng hộ các nỗ lực quốc tế trong việc giải quyết chương trình tên lửa đạn đạo và hạt nhân của Triều Tiên; chấp hành đầy đủ các Nghị quyết trừng phạt Triều Tiên của Liên hợp quốc. Ngày 25/9/2017, Đại sứ Canada tại Trung Quốc McCallum cho biết Canada sẵn sàng làm trung gian hòa giải giữa Mỹ và Triều Tiên trong bối cảnh cuộc khủng hoảng ngày càng leo thang.
Phát biểu của Ngoại trưởng Champagne về vấn đề Triều Tiên tại Diễn đàn ARF (12/9/2020): (i) Kêu gọi Triều Tiên nối lại đối thoại với Mỹ và Hàn Quốc; (ii) Đánh giá cao vai trò hỗ trợ của các nước ASEAN thông qua việc tổ chức hai Hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Triều; (iii) Khẳng định phối hợp với cộng đồng quốc tế trong thực hiện các Nghị quyết của Hội đồng Bảo an về trừng phạt Triều Tiên.
* Về dân chủ - nhân quyền, Chính quyền Trudeau tiếp tục coi là một vấn đề quan trọng, cam kết mạnh mẽ trong bảo vệ nhân quyền và các giá trị dân chủ, ưu tiên thúc đẩy các vấn đề như bình đẳng giới, quyền của trẻ em, tự do tôn giáo và tín ngưỡng, ủng hộ quyền của người đồng tính LGBT, quyền của người khuyết tật.
[1] Bỏ phiếu tín nhiệm thường bao gồm “speech from the throne”, bỏ phiếu liên quan đến ngân sách hoặc tài chính, và các cuộc bỏ phiếu tín nhiệm cụ thể. Chinh phủ thiểu số bị coi là bỏ phiếu bất tín nhiệm nếu không nhận được 50% số phiếu tại Hạ VIệN (tương đương 170/338)
[2] Thăm dò dư luận 6/2020 cho thấy 67% người dân cho rằng chính phủ hành động hiệu quả trong chống dịch; 55% ủng hộ Trudeau (cao nhất kể từ 2017).
[3] Chưa đánh giá hết khả năng lây lan, mức độ nguy hiểm và hậu quả dịch bệnh; coi nhẹ khuyến cáo của WHO…
[4] Để đối phó với tác động tiêu cực của dịch bệnh, Ngân hàng Trung ương Canada hạ lãi suất cơ bản 3 lần từ đầu tháng 3/2020, từ mức 1,75% xuống mức 0,25%. Chính phủ cũng đã có nhiều biện pháp hỗ trợ nền kinh tế và người dân, trong đó có gói kích thích kinh tế trị giá 75 tỷ USD nhằm hỗ trợ người dân và doanh nghiệp.
[5] Thành lập Văn phòng Nhân quyền, Tự do và Bình đẳng, trực thuộc Bộ Ngoại giao tháng 4/2016.
[6] Theo Chương 32 của USMCA, quốc gia thành viên phải thông báo và cung cấp thông tin cho hai nước thành viên còn lại nếu nước này có kế hoạch đàm phán về FTA với một nền kinh tế phi thị trường.
[7] Canada cùng các nước G7 ra 02 Tuyên bố chung (2016 và 2017) và có Tuyên bố riêng của Bộ trưởng Ngoại giao 22/7/2016
![]() ![]() ![]() ![]() |