I. KHÁI QUÁT:
- Tên nước: Gia-mai-ca (Jamaica)
- Thủ đô:
King-xtơn (Kingston).
- Vị trí địa lý: thuộc quần đảo An-ti lớn
nằm trong vùng biển Ca-ri-bê, phía Nam Cu-ba. Địa hình 80% là đồi núi.
- Diện tích: 10.991 km².
- Dân số: 2,81 triệu (2018), trong đó 92.1%
là người da đen, 6.1% là người lai, 0.8% là người gốc Ấn.
- GDP: 14,77 tỉ USD (2017), xếp thứ 140 thế
giới.
- GDP
đầu người: 9.200 USD (2017)
- Ngôn
ngữ: tiếng Anh.
- Tôn
giáo: Tin Lành (64,8%), các tôn giáo khác (35,2%).
- Ngày
Quốc khánh: 6/8/1962 (Ngày Độc lập)
- Tiền
tệ: Đồng Đô la Gia-mai-ca. Tỷ giá JMD 130,7 = 1 USD (2018)
- Toàn
quyền: ông Pa-trích Lin-tơn A-lân (Patrick Linton Allen), từ 26/2/2009.
- Thủ
tướng: ông En-đriu Mai-cơn Hon-nít (Andrew
Micheal Holness) kể từ 3/2016, là nhiệm kỳ thứ 4 liên tiếp.
II. LỊCH SỬ:
- Năm 1494: Đô đốc C. Cô-lông phát hiện ra
Gia-mai-ca, quốc đảo lớn thứ ba tại Ca-ri-bê.
- Năm 1509: Gia-mai-ca trở thành thuộc địa
của Tây Ban Nha.
- Năm 1655: là thuộc địa của Anh.
- Năm 1959: Gia-mai-ca giành được quyền tự
quyết về đối nội.
- Năm 1962: Gia-mai-ca tuyên bố độc lập
(ngày 6/8).
III. CHÍNH TRỊ:
- Thể chế nhà nước: Gia-mai-ca là quốc gia độc lập nằm trong
Khối Liên hiệp Anh theo chế độ quân chủ lập hiến. Trên danh nghĩa, Nguyên thủ
quốc gia là Nữ hoàng Anh Ê-li-da-bét II (Elizabeth II). Toàn quyền, đại diện
cho Nữ hoàng tại Gia-mai-ca, do Nguyên thủ quốc gia bổ nhiệm. Từ năm 2009, Toàn
quyền là ông Pa-trích Lin-tơn A-lân (Patrick Linton Allen). Quyền hành pháp nằm
trong tay nội các do Thủ tướng đứng đầu. Thủ tướng là thủ lĩnh của đảng chiếm đa
số tại Hạ viện.
-
Hệ thống lập pháp: Quốc
hội lưỡng viện: Thượng viện (21 thượng nghị sĩ, do Toàn quyền bổ nhiệm, trong đó
13 thượng nghĩ sĩ thuộc đảng cầm quyền, số còn lại thuộc đảng đối lập) và Hạ
viện (60 hạ nghị sĩ được bầu trực tiếp, nhiệm kỳ 5 năm).
- Hệ thống tư pháp: Tòa án tối cao
(các thẩm phán do Toàn quyền bổ nhiệm) và các Tòa án phúc thẩm, sơ thẩm.
IV. KINH TẾ- XÃ HỘI:
Là nước giàu tài nguyên thiên nhiên, đặc
biệt là bô-xít; Gia-mai-ca có nền kinh tế tương đối phát triển so với các nước
nói tiếng Anh ở Ca-ri-bê. Từ những năm 70, Gia-mai-ca trở thành nước xuất khẩu
bô-xít và nhôm lớn thứ hai trên thế giới. Nông nghiệp chuyên về trồng chuối,
mía, cà phê, ca cao... Du lịch có vai trò ngày càng quan trọng. Những năm gần đây,
Chính phủ Gia-mai-ca chú trọng thu hút và khuyến khích đầu tư nước ngoài trong
nhiều lĩnh vực, tạo việc làm và sử dụng nguyên vật liệu thô trong nước (như chế
biến gỗ, chế biến thực phẩm, dệt...).
Các ngành công nghiệp
chính: luyện kim (nhôm), chế biến thực phẩm, may mặc, lọc dầu, công nghiệp nhẹ,
viễn thông; Các nông sản chính: mía, chuối, cà phê, cam, chanh, ca cao, thịt
bò, dê, cừu, gia cầm... Năm 2017, GDP tăng trưởng 0,7%, thất nghiệp 12,2%, dân
số dưới mức nghèo đói 17,1%, lạm phát 4,4%. Năm 2017 xuất khẩu đạt 1,3 tỉ USD và nhập khẩu đạt 5,15 tỉ USD.
V. ĐỐI NGOẠI:
Gia-mai-ca
có quan hệ ngoại giao với hầu hết các nước trên thế giới. Duy trì quan hệ chặt chẽ
với Anh; củng cố và phát triển quan hệ thương mại-tài chính với Mỹ (đối tác thương
mại quan trọng nhất của Gia-mai-ca); thúc đẩy quan hệ với các nước nói tiếng
Anh trong Cộng đồng Ca-ri-bê thông qua tổ chức CARICOM.
Gia-mai-ca là thành viên của Liên hợp quốc, Khối Liên hiệp
Anh (Commonwealth), Tổ chức các quốc gia châu Mỹ (OAS), Phong trào Không liên kết,
G15, G77...
VI. QUAN HỆ VỚI VIỆT NAM:
Việt Nam và
Ha-mai-ca thiết lập ngoại giao cấp Đại sứ ngày 05/01/1976. Đại sứ quán Việt Nam
tại Cuba kiêm nhiệm Ha-mai-ca. Đại sứ quán Ha-mai-ca tại Trung Quốc kiêm nhiệm Việt Nam.
Tháng 9/1979, sau khi dự Hội nghị Cấp cao VI Phong trào Không liên kết
tại La Habana (Cuba), Thủ tướng Phạm Văn Đồng đã thăm hữu nghị chính thức
Ha-mai-ca. Tháng 12/2014, doanh nhân Ha-mai-ca Joseph
Issa gửi thư cho Bộ trưởng Phạm Bình Minh đề đạt nguyện vọng xin được làm Lãnh
sự danh dự của Việt Nam tại Ha-mai-ca./.
Tháng 12/2020