BỘ NGOẠI GIAO
Vụ Tây Á - châu Phi
 
THÔNG TIN CƠ BẢN
VỀ NƯỚC CỘNG HÒA DÂN CHỦ LIÊN BANG ETHIOPIA
 
            I. Khái quát
- Tên nước: Cộng hoà dân chủ Liên bang Ê-thi-ô-pi-a (Federal Democratic Republic Of Ethiopia)
- Vị trí địa lý:  thuộc vùng Sừng châu Phi, Đông giáp Somalia và Djibouti, Tây giáp Sudan, Nam giáp Kenya, Bắc giáp Biển Đỏ
- Diện tích:  1.127.127 km2
- Dân số:  88,013 triệu (62010)
- Ngôn ngữ:  Tiếng Amharic, Oromo, Tigray (chính thức), tiếng Anh
- Tôn giáo:  Thiên chúa giáo 50%, Hồi giáo 35%, Cổ truyền 15%
- Thủ đô:  Addis Ababa (A-đi A-bê-ba)
- Khí hậu:  khí hậu ôn hoà (từ 15-20 độC), mùa khô (từ tháng 11- 5), mùa mưa (từ tháng 6-10)
- Đơn vị tiền tệ :  Birr
- Ngày Quốc khánh :  28/5/1991
- Tổng thống GIRMA Woldegiorgis (từ 2001)
- Thủ tướng MELES Zenawi (từ 1995)
- Bộ trưởng Ngoại giao Hailemariam Desalegn
 
            II. Lịch sử
            - Ethiopia là một trong những vương quốc lâu đời nhất ở châu Phi. Cuối thế kỷ 19 (1896), quốc vương Menelic đã thống nhất lãnh thổ trong một nhà nước phong kiến tập quyền với tên gọi Ethiopia. Đây cũng là lúc các đế quốc phương Tây bắt đầu xâm nhập vùng đất này.
            - Dưới sự chỉ huy của Menelic và thủ lĩnh Makonnen, trong gần bốn thập kỷ tiếp theo, Ethiopia được hưởng hoà bình và mở rộng bờ cõi về phía Tây và Nam. Năm 1913, Menelic qua đời, các thế lực trong nước trỗi dậy tranh giành quyền bính. Thủ lĩnh Tafari lúc này là nhiếp chính thâu tóm quyền lực, và năm 1930, đã xưng vương dưới danh hiệu Hailé Selassie. Tháng 5/1935, phát xít Ý xâm lược Ethiopia. Nhân dân Ethiopia đã tiến hành kháng chiến anh dũng chống ngoại xâm. Năm 1941, lực lượng đồng minh Anh, Pháp với sự phối hợp của các chiến sĩ du kích Ethiopia đã đánh bại phát xít Ý, giải phóng Ethiopia nhưng Vùng Eritrea vẫn bị Hội quốc liên đặt dưới sự uỷ trị của Anh. H.Selassie từ nước ngoài trở về, tiếp tục duy trì nền quân chủ ở Ethiopia.
            - Đầu năm 1974, nhân dân Ethiopia do Mengistu H. Mariam cầm đầu đã nổi dậy làm cách mạng lật đổ chế độ H.Selassie. Ngày 12/9/1974, Chính phủ mới ra đời. Năm 1984, Đảng Lao động Ethiopia được thành lập. Năm 1987, nước Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Ethiopia ra đời và Chính quyền Mengistu tuyên bố đi theo hướng XHCN. Đầu 1989, Ethiopia bắt đầu tiếp xúc với Mỹ, đối thoại với EPLF (Mặt trận Nhân dân Giải phóng Eritrea) và EPRDF (Mặt trận Cách mạng Dân chủ Nhân dân Ethiopia) nhưng vẫn giữ chủ trương nhà nước Ethiopia thống nhất và chỉ đồng ý cho Eritrea tự trị.
            - Năm 1991, EPRDF lên nắm quyền, thành lập Chính phủ lâm thời Ethiopia do Meles Zenawi làm chủ tịch, Tháng 2/1995, EPRDF giành thắng lợi trong bầu cử Quốc hội và từ 22/8/1995 chính thức lấy tên nước là Cộng hoà Dân chủ Liên bang Ethiopia.
            III. Chính trị :
            - Sau khi lên nắm quyền, Mặt trận Cách mạng Dân chủ nhân dân Ethiopia (EPRDF) chủ trương hoà giải dân tộc nhằm tạo sự ổn định, xây dựng lại đất nước và đã để cho Eritrea tuyên bố độc lập. Chính phủ Ethiopia đã thông qua chính sách kinh tế chuyển tiếp (TEP) với nội dung chính là: hạn chế vai trò của nhà nước, đề cao vai trò của tư bản tư nhân, khuyến khích viện trợ của bên ngoài. Chính sách này bước đầu đã gây được sự chú ý của các công ty nước ngoài, các nước EC đã quyết định tăng viện trợ cho Ethiopia. Tuy nhiên, kinh tế Ethiopia vẫn ở trong tình trạng rất khó khăn.
            Đối ngoại :
            - Ethiopia thực hiện đường lối đối ngoại hoà bình, hữu nghị, hợp tác với tất cả các nước, không phân biệt chế độ chính trị. Ethiopia tranh thủ tối đa viện trợ của các nước phục hồi và phát triển kinh tế.
   - Hiện Ethiopia đang có tranh chấp về biên giới với Eritrea. Chiến tranh biên giới giữa hai nước kết thúc bằng một hiệp định hoà bình tháng 12/2000. Mặc dù uỷ ban quốc tế về phân giới cắm mốc đã xác định được các điểm giới, Ethiopia vẫn phản đối kết quả này, cho rằng có nhiều điểm thuộc về lãnh thổ Ethiopia.
            - Với vị trí trung tâm ở vùng Sừng châu Phi, cửa ngõ của khu vực Đông phần châu Phi, Ethiopia là nơi đóng trụ sở của hơn 90 tổ chức quốc tế và khu vực như UN, UNDP, WB, AU...

           
            IV. Kinh tế :

            - Ethiopia là một nước có khả năng phát triển cả về công nghiệp và nông nghiệp. Tuy nhiên, do thường bị chịu thiên tai, hạn hán, mất mùa và nội chiến, cho đến nay Ethiopia chủ yếu vẫn là một nước nông nghiệp rất lạc hậu về kỹ thuật, luôn bị nạn đói đe doạ và có một nền công nghiệp nhỏ bé.
            - Nông nghiệp chiếm vị trí hàng đầu trong nền kinh tế quốc dân (80% lao động, 90% tổng thu xuất nhập khẩu, 50% tổng sản phẩm nội địa). Cho đến nay, chỉ có hơn 10% trong tổng số 790.000 km2 đất nông nghiệp được khai thác. Rừng bị khai thác bừa bãi, nay chỉ còn hơn 5% diện tích cả nước. Sản phẩm nông nghiệp chủ yếu là: Lúa, ngô, cao lương, kê, đỗ, lúa mì và các loại hạt có dầu. Những cây trồng chính để xuất khẩu là : Cà phê (rất nổi tiếng), bông, dứa sợi, thuốc lá, hoa quả, hạt tiêu, mía, gỗ... Ethiopia có số lượng đàn gia súc lớn nhất châu Phi và đứng thứ 10 trên thế giới, cung cấp thịt sữa, da cho nghành công nghiệp chế biến.
            - GDP:  30.94 tỷ USD (2010)
            - GDP theo đầu người: 345 USD (2010)
            - Tỷ lệ tăng trưởng của GDP: 7% (2010)
   (Theo CIA 2010)
V. Quan hệ Việt Nam với Ethiopia :
            - Hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao ngày 23 tháng 3 năm 1976. Ta đã lập ĐSQ thường trú tại Addis Ababa  năm 1978 nhưng do khó khăn tài chính, ta rút ĐSQ năm 1992.
            - Việt Nam có quan hệ truyền thống tốt đẹp với Ethiopia. Dưới thời Mengistu, Ethiopia ủng hộ và phối hợp tốt với Việt Nam trên các diễn đàn quốc tế, đặc biệt về vấn đề CPC. Năm 2004, Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Ethiopia đã sang thăm Việt Nam; tháng 6/2006, Đoàn Bộ Ngoại giao do Tổng Vụ trưởng Vụ Thanh tra và Kiểm toán Ethiopia thăm làm việc tại Việt Nam. Tháng 2/2009, đoàn Phòng Thương mại và Công nghiệp Ethiopia thăm Việt Nam và ký MOU với VCCI về hợp tác.
            - Quan hệ kinh tế giữa hai nước còn rất hạn chế. Về thương mại, ta xuất sang Ethiopia chủ yếu những mặt hàng giày dép, dệt may, gạo, hải sản, sản phẩm chất dẻo, cà phê, hạt tiêu; ta nhập từ Ethiopia chủ yếu là gỗ. Năm 2010, kim ngạch thương mại song phương đạt 35 triệu USD (tăng mạnh so với 2 năm trước đó).
            - Hiện ĐSQ ta tại Tanzania  kiêm nhiệm Ethiopia.