Tài liệu cơ bản về U-gan-đa và quan hệ với Việt Nam
và quan hệ với Việt Nam
1. Khái quát
• Tên nước: Cộng hòa U-gan-đa (Uganda)
• Thủ đô: Cam-pa-la (Kampala)
• Vị trí địa lý: nằm ở Đông Phi, Bắc giáp Xu-đăng (Sudan), Tây giáp Cộng hòa dân chủ Công-gô (Congo), Đông giáp Kê-ni-a (Kenya), Nam giáp Tan-da-ni-a (Tanzania), Ru-an-đa (Rwanda).
• Diện tích: 236.040 km2
• Dân số: 35,8 triệu người (2011)
• Tôn giáo: Thiên chúa giáo
• Ngôn ngữ: tiếng Anh (chính thức), tiếng Lu-gan-đa và Soa-hi-li
• Đơn vị tiền tệ: đồng Shilling
• Tổng thống: Giô-uê-ri Ka-gu-ta Mu-xê-vê-ni (Yoweri Kaguta Museveni) (từ 1986)
• Quyền Bộ trưởng Ngoại giao: A-xu-man Ki-in-gi (Asuman Kiyingi) (từ 5/2011)
• Quốc khánh: 09/10/1962
2. Lịch sử
Trước đây, U-gan-đa là thuộc địa của Anh. Tháng 10/62, Anh trao trả độc lập cho U-gan-đa và Min-tơn Ô-bô-tê lên làm Tổng thống.
Tháng 1/1971, Tổng chỉ huy quân đội I-đi A-min làm đảo chính quân sự lật đổ Ô-bô-tê, lập chính phủ mới do ông làm Tổng thống.
Mặc dù có đưa ra một số chính sách đối nội, đối ngoại tích cực trong giai đoạn cuối, nhưng nhìn chung chính phủ A-min đã duy trì một thể chế độc tài, không hợp lòng dân. Tháng 3/1979, Mặt trận giải phóng dân tộc ra đời, lật đổ chế độ A-min. Cuối năm 1980, Đảng Đại hội Nhân dân U-gan-đa thắng cử và Ô-bô-tê - lãnh tụ của Đảng lên làm Tổng thống. Do chính phủ Ô-bô-tê thi hành chính sách độc tài, phong trào du kích NRA (Quân đội kháng chiến quốc gia) của Mu-xê-vê-ni đã tẩy chay và quyết định thành lập chính phủ lâm thời ở Bắc Kampala.
Ngày 25/1/1986, NRA kiểm soát toàn bộ Cam-pa-la và Mu-xê-vê-ni được cử làm Tổng thống kiêm Bộ trưởng quốc phòng.
Trong những năm 1990, chính phủ do NRA kiểm soát xây dựng Hiến pháp mới (8/10/1995) và thiết lập chế độ Tổng thống phi đảng phái, chế độ chính trị đa đảng.
3. Chính trị
a) Đối nội
Tình hình đối nội U-gan-đa nhìn chung tương đối ổn định. Những thay đổi đáng lưu ý trong những năm gần đây có việc Nghị viện U-gan-đa thông qua việc bổ sung Hiến pháp vào năm 2005, theo đó từ bỏ những giới hạn nhiệm kỳ của Tổng thống và tiến hành bầu cử đa đảng. Tổng thống Museveni tiếp tục làm Tổng thống cho đến nay.
b) Đối ngoại
U-gan-đa tuyên bố đi theo đường lối trung lập, không liên kết, ủng hộ các phong trào giải phóng dân tộc. U-gan-đa duy trì quan hệ theo hướng ôn hòa với tất cả các nước và là đồng minh quan trọng của Mỹ trong cuộc chiến chống khủng bố, được ưu tiên nhận viện trợ và hưởng một số đạo luật có lợi từ Mỹ. U-gan-đa tham gia tích cực vào việc giải quyết các cuộc xung đột khu vực, nhất là các cuộc xung đột sắc tộc ở khu vực. U-gan-đa là ủy viên không thường trực HĐBA/LHQ khoá 2009 - 2010.
4. Kinh tế
U-gan-đa có nguồn tài nguyên phong phú gồm đất canh tác, mỏ đồng, coban. Tháng 4/2010, một trữ lượng dầu lửa lên tới 700 triệu thùng đã được phát hiện ở đông U-gan-đa, và các nhà khai thác nhận định nước này có thể có thêm một trữ lượng dầu hỏa ước lượng trên 1,5 nghìn tỷ thùng.
Nông nghiệp vẫn là lĩnh vực quan trọng của đất nước thu hút trên 80% lực lượng lao động. Sản phẩm chính trong nông nghiệp là cà phê, chè, ngô, chuối, đường. Ngoài ra, U-gan-đa còn có thế mạnh về chăn nuôi gia súc, và đánh bắt cá.
Công nghiệp khá phát triển, trong đó công nghiệp chế biến là chính, tiếp đó là dệt may, sản xuất xi-măng, sắt, thép, phụ tùng xe vận tải, phân bón, sản xuất hàng mỹ nghệ...
Dưới thời Mu-xê-vê-ni, với những tiến bộ về kinh tế, năm 2005, U-gan-đa đã được xếp trong danh sách 18 nước châu Phi được G8 xóa nợ.
GDP (thực tế): 16 tỷ USD (2011)
GDP đầu người (thực tế): 500 USD (2011)
Tốc độ tăng trưởng GDP: 6,4% (2011)
(Nguồn cia.gov)
5. Quan hệ Việt Nam – U-gan-đa
Việt Nam và U-gan-đa thiết lập quan hệ ngoại giao ngày 9/02/1973.
Tháng 7/2010, Thứ trưởng Đoàn Xuân Hưng, đặc phái viên của Thủ tướng đã đi tham dự Hội nghị thượng đỉnh châu Phi tại U-gan-đa.
Quan hệ song phương về thương mại, kinh tế còn rất hạn chế. Năm 2011, buôn bán hai chiều hai bên đạt khoảng 23,4 triệu USD, trong đó ta xuất khẩu 2,7 triệu USD. Ta nhập khẩu từ U-gan-đa các sản phẩm gỗ, thép; xuất sang U-gan-đa các mặt hàng chính như sản phẩm dệt may, tân dược, sản phẩm tiêu dùng.
Địa chỉ cơ quan đại diện ngoại giao kiêm nhiệm mỗi nước:
Đại sứ quán Việt Nam tại Tan-da-ni-a kiêm nhiệm U-gan-đa
Plot 11, Bongoyo Road, Oysterbay, Dar es Salaam;
P.O Box: 9724, Dares Salaam - Tanzania
Điện thoại: + 255 22 2664535
Fax: + 255 22 2664537
Email: vnemb.taz2009@yahoo.com.vn hoặc vnemb.tz@mofa.gov.vn
Đại sứ quán U-gan-đa tại Bắc Kinh kiêm nhiệm Việt Nam
Địa chỉ: No. 5, San Li Tun Dong Jie, Chaoyang District
Điện thoại: (+86)10 6532 1708, 6532 1324, 6532 2893, 6532 2370
Fax: (+86)10 6532 2242
E-mail: info@ugandaembassycn.org
Quay lại Đầu trang In trang Gửi mail |