Tài liệu cơ bản về Xê-nê-gan và quan hệ với Việt Nam
và quan hệ với Việt Nam
1. Khái quát
• Tên nước: Cộng hòa Xê-nê-gan (Republic of Senegal)
• Thủ đô: Đa-ka (Dakar)
• Vị trí địa lý: CH Xê-nê-gan nằm ở khu vực Tây Phi, Bắc giáp Mô-ri-ta-ni (Mauritani), Đông giáp Ma-li (Mali), Nam giáp CH Ghi-nê Cô-na-cơ-ri (Guinea-Conakry) và Ghi-nê Bít-xao (Guinea Bissau), Tây giáp Đại Tây Dương.
• Khí hậu: nhiệt đới, nóng và ẩm.
• Diện tích: 196.190 km2.
• Dân số: 12,643,799 (2011)
• Tôn giáo: Hồi giáo 94%, Thiên Chúa giáo 5%, Tôn giáo cổ truyền 1%
• Ngôn ngữ: Tiếng Pháp
• Quốc khánh: 4/4/1960.
• Tổng thống: Mác-ki Xan (Macky Sall) (từ 4/2012)
• Thủ tướng: Áp-đun Mờ-bây-ê (Abdoul Mbaye) (từ 4/2012)
• Chủ tịch Quốc hội: Ma-ma-đu Xếch (Mamadou Seck) (từ 11/2008)
• Ngoại trưởng: A-li-un Ba-đa-ra Xít-xê (Alioune Badara Cisse) (từ 4/2012)
2. Lịch sử:
Tháng 1 năm 1959, Xê-nê-gan và Sudan thuộc Pháp hợp nhất thành lập ra Liên bang Mali, và đã trở thành hoàn toàn độc lập ngày 20 tháng 6, 1960, nhờ thỏa thuận chuyển giao quyền lực được ký với Pháp ngày 4 tháng 4, 1960. Vì những khó khăn chính trị trong nước, Liên bang tan rã ngày 20 tháng 8. Xê-nê-gan và Sudan (được đổi tên thành Cộng hoà Mali) tuyên bố độc lập. Léopold Senghor được bầu làm tổng thống đầu tiên của Xê-nê-gan vào tháng 8 năm 1960.
3. Chính trị
a) Đối nội
- Thể chế chính trị: Cộng hòa Tổng thống. Tổng thống kiêm Tổng chỉ huy các lực lượng vũ trang và được bầu thông qua tuyển cử trực tiếp, nhiệm kỳ 5 năm, nắm quyền không quá hai nhiệm kỳ. Quốc hội gồm 120 ghế được bầu cử trực tiếp, nhiệm kỳ 5 năm.
- Xê-nê-gan thực hiện chế độ đa đảng. Đảng cầm quyền hiện nay là Đảng Liên minh vì nền Cộng hòa.
- Từ đầu những năm 1980, Xê-nê-gan phải đối phó với phong trào ly khai ở vùng Casamance do Đảng Phong trào các lực lượng dân chủ Casamance (MFDC) khởi xướng và phát triển thành xung đột vũ trang vào năm 1990. Tháng 1/1999, tiến trình hòa bình đã được đưa ra. Vào tháng 3/2001, thỏa thuận ngừng bắn đã được ký kết giữa Chính phủ và MFDC. Từ đó đến nay tình hình chính trị tại Xê-nê-gan ổn định.
- Tại cuộc bầu cử Tổng thống tháng 2/2012, cựu Thủ tướng Macky Sall, ứng cử viên của Đảng Liên minh vì nền Cộng hòa đã thắng cử với 65% phiếu bầu trước Tổng thống mãn nhiệm Abdoulaye Wade (cầm quyền từ năm 2000).
b) Đối ngoại
- Xê-nê-gan theo đuổi đường lối đối ngoại đa dạng hóa, mở cửa nhằm tranh thủ vốn và kỹ thuật. Pháp là nước viện trợ nhiều nhất cho Xê-nê-gan và cung cấp chuyên gia kỹ thuật, quân sự cho Xê-nê-gan. Hai nước ký Hiệp định phòng thủ kể từ khi Xê-nê-gan giành độc lập nên Pháp vẫn luôn có 1.200 quân tại đây. Tháng 8/2011, Pháp đã rút 900 quân, chỉ để lại 300 quân chủ yếulaàm nhiệm vụ huấn luyện. Từ cuối những năm 1980, Mỹ bắt đầu tăng cường quan hệ với Xê-nê-gan trong các lĩnh vực kinh tế, đào tạo. Trong khuôn khổ của chương trình « Sáng kiến đối phó với khủng hoảng ở châu Phi của Mỹ », Mỹ đã gửi các chuyên gia quân sự tới giúp Xê-nê-gan đào tạo binh lính gìn giữ hòa bình.
- Xê-nê-gan là thành viên LHQ, KLK, WTO, AU, Francophonie, ECOWAS, và hàng chục tổ chức quốc tế và khu vực khác. Xê-nê-gan cũng là một trong những nước đề xuất ra "Sáng kiến đối tác mới vì sự phát triển châu Phi" (NEPAD).
4. Kinh tế
Xê-nê-gan là nước nghèo tài nguyên, khoáng sản. Kinh tế tăng trưởng khá (GDP tăng bình quân 4-5%/năm).
Do luôn bị hạn hán đe dọa nên sản xuất gạo của Xê-nê-gan chỉ đáp ứng được khoảng 20% nhu cầu trong nước (900.000 tấn/năm). Hiện nay, bên cạnh việc đẩy mạnh sản xuất nông nghiệp thông qua « Chương trình phát triển nông nghiệp vì lương thực và sự phồn vinh » (GOANA), Xê-nê-gan cũng đang tập trung vào phát triển ngành đánh cá và xây dựng cơ sở hạ tầng.
Xê-nê-gan được hưởng các ưu đãi về thuế xuất khẩu (0%) sang EU và Hoa Kỳ trong khuôn khổ Hiệp định đối tác thương mại song phương với EU và Đạo luật cơ hội và tăng trưởng kinh tế (AGOA) với Hoa Kỳ. Xê-nê-gan chủ trương đẩy mạnh hội nhập kinh tế khu vực và thống nhất mức thuế xuất trong khu vực.
Một số thống kê:
- GDP: 25,4 tỷ USD (2011)
- GDP bình quân (tính theo sức mua): 1900 USD (2011)
- Tăng trưởng GDP: 4 % (2011)
- Xuất khẩu: 2,51 tỷ USD (2011), chủ yếu là thủy sản, dầu, bông
- Nhập khẩu: 5,3 tỷ USD (2011), chủ yếu là thực phẩm, nhiên liệu
- Lạm phát: 3,4 % (2011)
- Thâm hụt ngân sách: 6,7 % (2011)
- Cơ cấu ngành: nông nghiệp 15,9%; công nghiệp 21,7%; dịch vụ 62,3%
(Theo CIA.gov)
5. Quan hệ Việt Nam- Xê-nê-gan
- Hai nước thiết lập QHNG ngày 29/12/1969. Quan hệ chính trị song phương phát triển tốt. Xê-nê-gan ủng hộ Việt Nam ứng cử Ủy viên không thường trực HĐBA/LHQ (2008-2009). Bộ trưởng Nông nghiệp và PTNT Lê Huy Ngọ được Tổng thống Xê-nê-gan trao tặng Huân chương Quốc gia hạng Sư tử vì những đóng góp của Việt Nam đối với sự nghiệp phát triển nông nghiệp và an ninh lương thực của Xê-nê-gan (2003).
- Từ 2007-2009, kim ngạch thương mại Việt Nam- Xê-nê-gan tăng nhanh (từ 9,8 lên 104,3 triệu USD), năm 2011 đạt 218 triệu (ta xuất 183 triệu USD, chủ yếu là gạo), đưa Xê-nê-gan trở thành thị trường xuất khẩu lớn thứ hai của Việt Nam ở châu Phi, chỉ sau Nam Phi. Kim ngạch 2 chiều quý I/2012 đạt 29 triệu USD.
- Theo ước tính, có khoảng 300 người Xê-nê-gan gốc Việt tại Xê-nê-gan. Trong số này chỉ có khoảng 10 người sinh ra ở Việt Nam và còn nói tiếng Việt. Hiện nay, tại Xê-nê-gan có hiệp hội Vovinam-Việt Võ Đạo trực thuộc Liên đoàn Vovinam Thế giới)
- Hiệp định đã ký: HĐ khung về hợp tác kinh tế, thương mại, văn hóa, khoa học kỹ thuật (1995), HĐ hợp tác ba bên giữa Việt Nam-FAO- Xê-nê-gan (1996)
- Trao đổi đoàn: Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Bình (1995), Phó Thủ tướng Nguyễn Khánh (1996) ; Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp Xê-nê-gan (1996 và 1999) ; Quyền Bộ trưởng Bộ truyền thông và Giao thông vận tải Xê-nê-gan(2010).
6. Địa chỉ cơ quan đại diện ngoại giao kiêm nhiệm mỗi nước
Đại sứ quán Việt Nam tại An-giê-ri (kiêm nghiệm Xê-nê-gan)
+ Địa chỉ: 30, Rue Chénoua, Hydra, Alger
+ Điện thoại: 00-213-21-608843/609141
+ Fax: 00-213-21-693778
Email : sqvnalgerie@yahoo.com.vn ; vnemb.dz@mofa.gov.vn
Đại sứ quán Xê-nê-gan tại Bắc Kinh kiêm nhiệm Việt Nam
+ Địa chỉ: 305 Dong Wai Diplomatic Office Buiding
No. 23, Dongzhimenwai Da Jie
+ Tel: +86 65 325 035; +86 65 323 798
+ Fax: (+86) 65 323730
Back Top page Print Email |