TÀI LIỆU CƠ BẢN VỀ CỘNG HÒA CỐT-ĐI-VOA
(BỜ BIỂN NGÀ) VÀ QUAN HỆ VỚI VIỆT NAM

1.      KHÁI QUÁT:

                - Tên nước: Cộng hòa Bờ Biển Ngà (Coote D’Ivoire)

- Thủ đô: Yamoussoukro

- Vị trí địa lý: thuộc Tây Phi, trên bờ Đại Tây Dương, Bắc giáp Mali và Burkina Faso, Đông giáp Ghana, Tây giáp Guinea và Liberia, Nam giáp Đại Tây Dương.

- Diện tích: 322.460 km²

- Dân số: 20.617.000 ( 7/2009)

- Ngôn ngữ: Tiếng Pháp và 60 thổ ngữ

- Đơn vị tiền tệ: Franc CFA 

- Quốc khánh: 07/8/1960

- Tôn giáo: Hồi giáo 38%, Thiên chúa giáo 32%, Đạo cổ truyền 11%

- Tổng thống: Lau-ren Gờ-ba-bô (Laurent Gbagbo) (10/2000)

- Thủ tướng: Gui-la-mê Sô-rô (Guillaume Soro) (từ 4/4/2007)

- Ngoại trưởng: Diu-sốp Ba-kai-ô-cô (Youssouf Bakayoko)

2.      LỊCH SỬ:

          Từ thế kỷ 17, người Pháp bắt đầu thâm nhập vào Côte d'Ivoire để truyền đạo và buôn bán. Năm 1840, nhà cầm quyền Côte d'Ivoire chống lại chính sách buôn bán bất công và áp bức bóc lột của Pháp. Ngày 20/3/1893, Pháp từ bỏ quan hệ thông thương và thực hiện chế độ thực dân ở Côte d'Ivoire. Sau thế chiến 2 (1946), Đảng Dân chủ Côte d'Ivoire ra đời do Félix Houphouet Boigny đứng đầu đấu tranh đòi độc lập. Tháng 5/1957, Pháp để cho Côte d'Ivoire tự trị và ngày 4/12/1958 Côte d'Ivoire trở thành nước Cộng hoà nằm trong khối Liên hiệp Pháp. Ngày 7/12/1960, Côte d'Ivoire tuyên bố độc lập, ông F.H Boigny được bầu làm Tổng thống và Chủ tịch Đảng Dân chủ (Đảng cầm quyền).Ông F.H Boigny giữ chức Tổng thống cho tới khi qua đời ngày 7/12/1993.

          Năm 1994, ông Henri Konan Bédié, Chủ tịch Quốc hội được chỉ định làm Tổng thống thay Boigny. Ngày 22/10/1995, ông được bầu làm Tổng thống với 95% số phiếu.

          Ngày 24/12/1999, cựu tư lệnh quân đội Bờ Biển Ngà, tướng Robert Guei đã tiến hành đảo chính (lần đầu tiên từ khi độc lập) lật đổ Tổng thống Henri Konan Bédié, tự phong làm Tổng thống lãnh đạo đất nước.

     Tháng 10/2000, ông Laurent Gbagbo đã được bầu làm Tổng thống và giữ chức vụ cho đến nay.

3. Chính trị:

3.1. Đối nội

Thể chế: Cộng hoà Tổng thống

Các đảng phái chính trị lớn: Liên minh Dân chủ Công dân, Đảng Dân chủ Bờ Biển Ngà, Đảng Lao động Bờ Biển Ngà, Liên minh Dân chủ và Hoà bình, Mặt trận nhân dân Bờ Biển Ngà (Đảng của Tổng thống Gbagbo).

Từ khi độc lập cho đến năm 1990, Đảng Dân chủ luôn nắm quyền tại Bờ Biển Ngà. Tháng 11/1990, cuộc bầu cử Quốc hội đa đảng đầu tiên được tổ chức (có 19 đảng đối lập tham gia) nhưng đảng Dân chủ của ông F.H Boigny vẫn giành đa số tuyệt đối và tiếp tục nắm quyền (148/175 ghế trong Quốc hội).

Tình hình chính trị – xã hội hiện nay:

Bờ Biển Ngà vẫn còn phải đối mặt với hậu quả của cuộc khủng hoảng chính trị trong đó đỉnh điểm là vụ đảo chính năm 1999, cuộc bầu cử Tổng thống đương nhiệm Laurent Gbagbo vào năm 2000 và cuộc xung đột vũ trang năm 2002 giữa phe nổi loạn và lực lượng chính phủ. Kể từ tháng 9/2002, tình hình này đã dẫn tới sự di dân ồ ạt của gần 1,7 triệu người, phá huỷ cơ sở hạ tầng kinh tế và sự rối loạn hoạt động của các cơ quan hành chính nhà nước.

Trong năm 2007, những thành tựu nổi bật cũng đã được ghi nhận trong việc tái lập các thẻ chế của nước Cộng hoà này. Đây là kết quả của việc thực hiện Thoả thuận chính trị Ouagadougou ký ngày 4/3/2007 giữa các bên liên quan đến cuộc khủng hoảng. Tuy nhiên, HĐBA/LHQ vẫn tỏ lo ngại về sự chậm trễ trong thực hiện tiến trình hoà bình tại Bờ Biển Ngà theo thoả thuân Ouagadougou. Đến nay, thời điểm dự định cuộc bầu cử Tổng thống vẫn chưa được ấn định.

3.2. Đối ngoại: 

Côte d'Ivoire là thành viên của nhiều tổ chức quốc tế như LHQ, KLK, WTO, Francophonie và nhiều tổ chức khu vực như Liên minh châu Phi (AU), Cộng đồng kinh tế các quốc gia Tây Phi (ECOWAS), Liên minh kinh tế và tiền tệ Tây Phi (UEMOA)... Côte d'Ivoire thân phương Tây, nhất là Pháp.

4. KINH TẾ:

          - Tài nguyên thiên nhiên: Bờ Biển Ngà là một nước có tài nguyên phong phú, đặc biệt có nhiều kim cương, măng gan và sắt.

          - Ngành công nghiệp, nông nghiệp của Côte d'Ivoire phát triển khá cân đối. Bờ Biển Ngà là nhà xuất khẩu hàng đầu thế giới về ca cao và từ vài năm nay nước này còn có thêm nguồn thu xuất khẩu từ dầu lửa ngoài khơi. Tuy nhiên thu nhập của Côte d'Ivoire vẫn dựa chủ yếu vào sản xuất nông nghiệp (70% dân số sống bằng nghề nông). Bên cạnh đó nền công nghiệp của Bờ Biển Ngà cũng khá phát triển như: công nghiệp sản xuất hàng tiêu dùng dệt, da, hoá chất, khai khoáng, sản phẩm gỗ, sửa chữa và đóng tàu.

          - GDP: 23,18 tỷ USD (2009)

- Tỷ lệ tăng trưởng GDP: 3,8 % (2009)

- GDP bình quân: 1.100 USD (2009)

                (nguồn: CIA)

5. Quan hệ với Việt Nam:

a. Quan hệ chính trị, kinh tế

          - Ta và Côte d'Ivoire lập quan hệ ngoại giao ngày 6/10/1975, nhưng từ đó đến nay quan hệ hai nước rất hạn chế. Tuy nhiên cũng có một số cán bộ khoa học kỹ thuật của ta đến Côte d'Ivoire dự hội nghị, hội thảo (theo đường Tổ chức quốc tế). Năm 1985, thông qua nhóm Việt kiều làm việc cho các Tổ chức quốc tế ở Abidjan, Bộ trưởng Giáo dục và nghiên cứu khoa học Côte d'Ivoire muốn Việt Nam giúp đỡ Côte d'Ivoire về kỹ thuật sản xuất nông nghiệp, đặc biệt là trồng lúa nước và muốn nhập gạo của Việt Nam.

          - Theo báo cáo của Bộ Công Thương, năm 2009, trao đổi thương mại hai bên đạt 216,9 triệu USD trong đó Việt Nam xuất khẩu 144,6 triệu USD các mặt hàng gạo, sắt thép, chất dẻo nguyên liệu, sản phẩm dệt may, cao su. Việt Nam nhập từ Bờ Biển Ngà 72,3 triệu USD các mặt hàng hạt điều, thép phế liệu, gỗ và sản phẩm gỗ...

b. Cơ quan đại diện:

- Bờ Biển Ngà:  Đại sứ thường trú ở Bắc Kinh kiêm nhiệm Việt Nam.

+ Địa chỉ: No. 9, Bei Xiao Jie, San Li Tun, Chaoyang District, Beijing, Postal Code: 100600

+ Điện thoại: (+86)10 6532 1482, 6532 3572

- Việt Nam: Đại sứ quán Việt Nam tại Maroc kiêm nhiệm Bờ Biển Ngà./.  

+ Địa chỉ: Số 27, rue Mezzouda, Souisui, Rabat, Royaumc Du Maroc

+ Điện thoại:  +212 537 659256