1.  Khái quát:

- Tên nước: Cộng hoà Ghi-nê Xích đạo (Republica de Guinea Equatorial)

- Thủ đô: Ma-la-bô (Malabo)

- Vị trí địa lý: Cộng hoà Ghi-nê Xích đạo là một nước nhỏ ở Tây Phi, nằm ở phía Bắc đường xích đạo, Bắc giáp Ca-mơ-run, Đông Nam giáp Ga-bông và đảo lớn nhất Phéc-măng-đô Pô ở giữa Vịnh Ghi-nê.

- Khí hậu: Nhiệt đới, nóng, ẩm

- Diện tích: 28.051 km2

- Dân số: 704.000 người (7/2013)

- Tôn giáo: Cơ đốc giáo, Thiên chúa giáo dòng La mã

- Ngôn ngữ chính: tiếng Tây Ban Nha (67,6%), tiếng Pháp

- Tiền tệ: đồng Franc CFA

- Ngày độc lập: 12/10/1968

- Tổng thống: Teodoro Obiang Nguema Mbasogo (từ 1979)

- Thủ tướng: Vicente Ehate Tomi (từ 5/2012)

- Bộ trưởng Ngoại giao, HTQT và các vấn đề Pháp ngữ: Agapito Mba Mokuy.
 

2.  Lịch sử:

- Trước đây, đảo Phéc-măng-đô Pô là thuộc địa của Bồ Đào Nha, năm 1778 Bồ Đào Nha đổi đảo này cho Tây Ban Nha để lấy 1 số lãnh thổ ở Nam Mỹ. Đến thế kỷ 19, Tây Ban Nha chiếm thêm một vùng ở lục địa gọi là Rio Muni. Sau chiến tranh thế giới 2, nhiều tổ chức chính trị có xu hướng độc lập ra đời ở Ghi-nê Xích đạo, đáng chú ý là "Phong trào tư tưởng nhân dân Ghi-nê Xích đạo" (IPGE) do ông Masie Nguéma Biyogo lãnh đạo. Trước phong trào đấu tranh của nhân dân Ghi-nê Xích đạo được sự đồng tình, ủng hộ của tổ chức Thống nhất Châu Phi, Tây Ban Nha buộc  phải chấp nhận trao trả độc lập cho Ghi-nê Xích đạo. Sau cuộc trưng cầu dân ý (1/8/1968), ông  Masie Nguéma Biyogo đã giành thắng lợi trong cuộc tổng tuyển cử và tuyên bố độc lập vào ngày 12/10/1968.

 

3.  Chính trị:

a)  Đối nội:

- Trước khi độc lập  tại Ghi-nê xích đạo có nhiều đảng phái nhưng trong những năm 70' và 80' chỉ có 1 đảng duy nhất hợp pháp là Đảng Lao động Thống nhất toàn quốc (Partido Unico Nacional de Trabaladores) thành lập tháng 4/1970 do Tổng thống M.Nguéma Biyogo làm Chủ tịch. Năm 1979, ông Teodoro Obiang tiến hành đảo chính lật đổ Tổng thống Nguéma Biyogo và lên giữ chức Tổng thống kể từ đó tới nay. Năm 1991, Hiến pháp Ghi-nê Xích đạo chấp thuận nền dân chủ đa đảng. Tuy nhiên các cuộc bầu cử Tổng thống và Quốc hội sau đó đều bị cáo buộc là có gian lận. Tổng thống kiểm soát hoàn toàn hệ thống chính trị và hạn chế hoạt động của các đảng phái đối lập.

- Thể chế nhà nước: Chế độ Tổng thống nhưng do giới quân sự nắm quyền.

- Đảng cầm quyền: Đảng dân chủ Ghi-nê Xích đạo (PDGE)

- Đảng đối lập: Liên đoàn Lực lượng đối lập Ghi-nê Xích đạo  .

b) Đối ngoại:

        - Ghi-nê Xích đạo theo đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, không liên kết, ủng hộ phong trào giải phóng dân tộc ở Châu Phi. Trong thời  kỳ chiến tranh lạnh Ghi-nê Xích đạo quan hệ gắn bó với các nước xã hội chủ nghĩa và đã từng cắt đứt quan hệ ngoại giao với Israel (1973) và với Mỹ (1976). Hiện nay Ghi-nê Xích đạo mở rộng quan hệ với tất cả các nước trong đó ưu tiên quan hệ với các nước láng giềng ở khu vực Tây Phi, coi trọng quan hệ với Tây Ban Nha và Pháp. Ghi-nê Xích đạo là thành viên của 26 tổ chức quốc tế lớn trong đó có IMF, G-77, FAO, khối Pháp ngữ…

 
4.  Kinh tế:   

- Ghi-nê Xích đạo là nước nông nghiệp, đất đai mầu mỡ, sản phẩm chủ yếu là ca-cao, cà phê, gỗ, khoáng sản có dầu lửa, cao su, vàng, măng-gan, u-ra-ni-um. Hiện nay, Ghi-nê Xích đạo đang phát triển trồng lúa, thăm dò khai thác dầu lửa ở Vịnh Corisco (Tây Ban Nha và Mỹ nắm toàn bộ ngành khai thác dầu lửa của nước này) và đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng công cộng.

Một số thông tin kinh tế cơ bản (2013):

- GDP (PPP): 19,68 tỉ USD

- Tăng trưởng GDP: -1,5%

- GDP bình quân: 25.700 USD/người

 (Theo CIA World Fact Book)

 

5.   Quan hệ với Việt Nam:

a)      Quan hệ chính trị, kinh tế:    

- Việt Nam và Ghi-nê Xích đạo lập quan hệ ngoại giao ngày 1/9/1972. Nhân dân Ghi-nê Xích đạo có cảm tình và ủng hộ mạnh mẽ cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của nhân dân Việt Nam.

- Việt Nam đã đào tạo 15 cán bộ quân sự cho bạn (1977).

-  Ghi-nê xích đạo mong muốn thúc đẩy hợp tác kinh tế với Việt Nam trong khuôn khổ hợp tác song phương và hợp tác Nam-Nam, đóng góp cho việc thực hiện Tầm nhìn 2020 của Chính phủ bạn nhằm mục đích biến Ghi-nê xích đạo thành một nước mới nổi. Ghi-nê xích đạo cũng đã ủng hộ Việt Nam ứng cử vào Hội đồng Nhân quyền LHQ nhiệm kỳ 2014-2016.

- Hiện nay quan hệ kinh tế của hai nước còn ở mức khiêm tốn. Kim ngạch thương mại năm 2011 hạn chế đạt 3,7 triệu USD chủ yếu là ta xuất: gạo, hải sản, nguyên phụ liệu, sản phẩm từ giấy. Năm 2012, kim ngạch đạt 1,65 triệu USD; năm 2013 đạt 8,1 triệu USD.

b)      Trao đổi đoàn:

- Ta: Phó chủ tịch nước Nguyễn Hữu Thọ thăm chính thức Ghi-nê Xích  đạo (1978).

- Bạn: Phó Tổng thống Ghi-nê Xích đạo Miguel Eyegue Ntutumu thăm Việt Nam (8/1974), Tổng thống Masie Nguema Biyogo thăm chính thức Việt Nam (9/1977), Thủ tướng tham dự Hội nghị cấp cao Pháp ngữ VII tại Hà Nội (11/1997).

c)       Các văn bản ký kết: Hiệp định  hợp tác kinh tế, khoa học kỹ thuật và văn hoá (1977).


6.  Thông tin CQĐD

ĐSQ VN tại Angola kiêm nhiệm Ghi-nê Xích đạo

Địa chỉ: Via AL4, Lotes Nº4-5, Talatona-Luanda Sul, Luanda, Angola

Điện thoại : Tổng đài (+244) 222. 010697 – 222. 010698

Fax: (+244) 222. 010696

E-mail: vnemb.angola@mofa.gov.vn – sqvnangola@gmail.com

 

ĐSQ Ghi-nê Xích đạo tại Bắc Kinh kiêm nhiệm Việt Nam

Địa chỉ: No. 2, Dong Si Jie, San Li Tun, Beijing, China

ĐT: 0086 (010) 6532.3679

Fax: 0086 (010) 6532.3805

Email: embguiic@yahoo.com

 

                                                    
Tháng 7/2013