Quan hệ Việt Nam-Niu Dilân
Ngày 19/6/1975, Việt Nam và Niu Dilân thiết lập quan hệ ngoại giao. Quan hệ giữa hai nước có sơ sở phát triển tốt đẹp. Năm 1995, Niu Dilân mở Đại sứ quán tại Hà Nội. Tháng 5/2003, Việt Nam lập Đại sứ quán tại Wellington, thủ đô Niu Dilân. Ngày 20/12/2004, tại Wellington, Hội Hữu nghị Niu Dilân-Việt Nam chính thức được thành lập.
Các đoàn cấp cao Việt Nam thăm Niu Dilân: Thủ tướng Võ Văn Kiệt (tháng 5/1993); Tổng Bí thư Đỗ Mười (tháng 7/1995), hai bên đã ký thoả thuận hợp tác về vận chuyển container bằng đường sắt; Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Ngoại giao Nguyễn Mạnh Cầm (tháng 7/1996 và 2/1997); Thủ tướng Phan Văn Khải dự Hội nghị Cấp cao APEC tại Auckland - Niu Dilân (tháng 9/1999); Phó Chủ tịch Quốc hội Trương Mỹ Hoa (tháng 10/2001), Bộ trưởng Ngoại giao Nguyễn Dy Niên (tháng 2/2004, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Văn An (tháng 7/2004) và nhiều đoàn cấp cao các bộ, ngành khác.
Các đoàn cấp cao Niu Dilân thăm Việt Nam có Thủ tướng James Bolger (tháng 11/1995); Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Ngoại giao Mc Kinnon (tháng 7/1994 và tháng 7/2001); Bà Helen Clark thăm Việt Nam lần đầu tiên năm 1999 trên cương vị là Thủ lĩnh phái Đối lập và thăm chính thức trên cương vị Thủ tướng tháng 10/2003, hai bên ký Hiệp định Hàng không; Chủ tịch Hạ viện Jonathan Hunt (tháng 4/2000); Bộ trưởng Ngoại giao và Thương mại Phin Gốp thăm kết hợp dự Hội nghị ARF và PMC (tháng 7/2001); Bộ trưởng Đàm phán Thương mại Jim Sutton (tháng 3/2003); Nghị sỹ Quốc hội Martin Gallagher (tháng 7/2003); Bộ trưởng giáo dục Irrevor Mallard (5/2004), hai bên đã ký thỏa thuận hợp tác về giáo dục và đào tạo; Bộ trưởng Ngoại giao và Thương mại, Tư pháp Phin Gốp (ngày 5/7/2004); Cựu Thủ tướng Mike Moore (tháng 4/2005).
Về quan hệ thương mại: Niu Dilân là đối tác thương mại đứng thứ 33 của Việt Nam, trong đó xuất khẩu đứng thứ 35 và nhập khẩu đứng thứ 32; Việt Nam hiện là đối tác thương mại đứng thứ 31 của Niu Dilân, xuất khẩu đứng thứ 26 và nhập khẩu đứng thứ 41. Kim ngạch thương mại hai chiều giữa hai nước, năm 2002 đạt gần 94 triệu USD; năm 2003 đạt 113 triệu USD. Việt Nam xuất khẩu chủ yếu là hải sản, cà phê, quần áo, giày dép, gỗ, đồ gốm, đồ thủ công mỹ nghệ, và nhập khẩu chủ yếu là sữa, da, lông cừu, bột gỗ, hoá chất, thức ăn gia súc. Hai bên đã ký Hiệp định hợp tác kinh tế thương mại ngày 18/7/1994.
Về đầu tư: Tính đến tháng 7/2004, Niu Dilân đứng thứ 29 trên 64 quốc gia và lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam với 19 dự án còn hiệu lực, tổng số vốn đầu tư khoảng 62 triệu USD. Các dự án nói chung có qui mô nhỏ, tập trung vào các lĩnh vực sản xuất vật liệu xây dựng, gỗ lâm sản, thăm dò khai thác chế biến quặng niken, xây dựng trong lĩnh vực truyền thông, tấm lợp mạ màu, sản xuất hàng mây tre xuất khẩu, kinh doanh nhà nghỉ, khách sạn, chế biến sữa và sản xuất đồ uống.
Về viện trợ phát triển ODA: Tính đến tháng 6/2004, viện trợ ODA song phương của Niu Dilân cho Việt Nam đạt 18,4 triệu đôla Niu Dilân (khoảng 9,2 triệu USD). Năm tài chính 2002-2003, Niu Dilân viện trợ cho Việt Nam 2,7 triệu đôla Niu Dilân; năm 2003-2004 là 3,06 triệu đôla Niu Dilân (nếu tính cả qua cơ chế đa phương thì tổng cộng hơn 4 triệu đôla Niu Dilân). Ngoài viện trợ song phương, hàng năm Niu Dilân còn viện trợ cho Việt Nam thông qua các cơ chế đa phương và viện trợ nhân đạo tổng cộng khoảng 2 triệu đôla Niu Dilân. Các dự án tập trung vào 4 lĩnh vực chính là: Giáo dục đào tạo (đào tạo tiếng Anh dành cho công chức, học bổng dành cho một số tỉnh miền Trung); nông nghiệp (dự án khuyến nông ở Gia Lai trị giá nửa triệu USD); Y tế (dự án chăm sóc sức khoẻ ban đầu ở Bình Định) và quản lý Nhà nước.
Về hợp tác giáo dục: Hợp tác giáo dục-đào tạo giữa hai nước đang được triển khai tốt. Hiện có khoảng 1.000 sinh viên Việt Nam đang theo học ở Niu Dilân (phần lớn theo chế độ tự túc). Ngoài ra, một số trường đại học hai nước bước đầu có quan hệ hợp tác với nhau.
Về hợp tác du lịch, hàng không: Niu Dilân là nước có ngành du lịch phát triển, đặc biệt là du lịch sinh thái. Hiện nay, du khách Niu Dilân đến Việt Nam tuy chưa nhiều, nhưng số lượng ngày càng tăng (năm 2000 là 5.300 lượt người; năm 2001 là 6.900 lượt người; năm 2002 là 8.300 lượt người; năm 2003 8.100 lượt người - hơi giảm do ảnh hưởng của dịch SARS).
Về hợp tác công nghiệp: Một số công ty của hai nước đã hợp tác, trao đổi kỹ thuật và nguyên liệu trong các ngành sản xuất bia, hoá chất, dệt may nhưng chưa nhiều. Về dầu khí, phía Niu Dilân đã hỗ trợ ta nghiên cứu chiến lược phát triển khí và phát triển các tiêu chuẩn dầu khí ở Việt Nam. Về điện lực, hai bên đã cử đoàn tham quan khảo sát, trao đổi kinh nghiệm về xây dựng tập đoàn kinh tế mạnh và hoạt động của thị trường điện lực. Về khoáng sản, hai bên bước đầu đã trao đổi về khả năng hợp tác khai thác vàng ở Đồng Nai và Lào Cai.
Về hợp tác xây dựng: Một số nhà thầu Niu Dilân đã thực hiện nhiều dự án ở Việt Nam như bệnh viện Franco-Việt Nam, siêu thị Espace Bourbon An Lac, nhà máy xử lý ga Nam Côn Sơn, Công viên nước ở Tp.Hồ Chí Minh... Chính phủ Niu Dilân cũng đã dành một số học bổng ngắn hạn cho cán bộ của Bộ Xây dựng Việt Nam nghiên cứu về các lĩnh vực quản lý, quy hoạch phát triển đô thị.
Về hợp tác an ninh, quốc phòng: Việt Nam và Niu Dilân đã bước đầu có một số hoạt động trao đổi, hợp tác về an ninh, quốc phòng. Tháng 2-2001, Niu Dilân đã cử Tuỳ viên quân sự Niu Dilân tại Băng Cốc - Thái Lan kiêm nhiệm tại Việt Nam. Năm 2003 tàu Hải quân Niu Dilân thăm Thành phố Hồ Chí Minh và Đoàn Bộ Tư lệnh Pháo binh Việt Nam sang thăm và làm việc tại Niu Dilân. Bộ Công an hai nước có trao đổi đoàn về chuyên môn và phòng chống tội phạm.
Về hội nhập và gia nhập WTO: Niu Dilân tích cực giúp Việt Nam kinh nghiệm về hội nhập, đưa ra sáng kiến lập nhóm bạn bè giúp Việt Nam tham gia APEC, tích cực ủng hộ Việt Nam gia nhập WTO và trên các diễn đàn khác. Niu Dilân chủ trương tăng cường quan hệ với ASEAN. Trong khuôn khổ ASEAN, Chính phủ Niu Dilân đóng góp tài chính triển khai thực hiện một dự án hỗ trợ tài chính và kỹ thuật cho việc thành lập Viện hợp tác phát triển kinh tế lưu vực sông Mêkông để đào tạo chuyên gia cho các nước khu vực, trong đó có Việt Nam. Một số công ty, tổ chức phi chính phủ giúp Việt Nam trong lĩnh vực y tế, khí tượng thủy văn, môi trường.
Việt kiều ở Niu Dilân hiện có khoảng 2.600 người./.
Quay lại Đầu trang In trang Gửi mail |
Các tin liên quan: |
|