Phóng viên: Sau 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, Việt Nam và Mêhicô đã thu hẹp khoảng cách giữa hai bờ Thái Bình Dương để ngày càng xích lại gần nhau hơn, vì tương lai của mỗi dân tộc. Thứ trưởng đánh giá như thế nào về quá trình đó?

Thứ trưởng Bezaury: Trong khoảng thời gian trên, Mêhicô và Việt Nam đã tạo dựng những mối quan hệ cởi mở, tin tưởng và hợp tác; không chỉ ở cấp chính phủ mà giữa nhân dân hai nước chúng ta cũng hình thành những tình cảm rất sâu sắc.

Cách đây đúng 30 năm, Việt Nam bắt đầu thời kỳ gian khổ tái thiết quốc gia nhưng đến nay, đất nước các bạn đã giành được chỉ số tăng trưởng kinh tế rất cao, đời sống xã hội ngày một được cải thiện và về phần mình, Mêhicô cũng có những đổi thay khá quan trọng. Giờ đây, chúng ta đang sống trong một thế giới đòi hỏi các dân tộc phải tăng cường hợp tác trong xu thế toàn cầu hóa, áp dụng các cơ chế thị trường tự do để tạo thêm nhiều cơ hội phát triển vì sự công bằng, vì chất lượng cuộc sống trên mọi lĩnh vực.

Mối quan hệ tin tưởng và tình hữu nghị mà nhân dân hai nước dày công vun đắp là kết quả của khát vọng xích lại gần nhau, mở rộng hợp tác cùng có lợi. Về cấp nhà nước, chúng ta đã triển khai đối thoại hẹp và mở thông qua những cuộc gặp gỡ giữa các quan chức cấp cao.

Chuyến thăm hữu nghị Mêhicô của cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng vào năm 1979 đã mở đường cho một loạt các chuyến thăm sau này của các nhà lãnh đạo cao cấp Việt Nam như Phó Thủ tướng Thường trực, Nguyễn Tấn Dũng; Bộ trưởng Ngoại giao, Nguyễn Dy Niên, Phó Chủ tịch Quốc hội, Nguyễn Phúc Thanh, và Bộ trưởng Y tế, Trần Thị Trung Chiến, cùng nhiều quan chức nhà nước và chính phủ Mêhicô sang thăm Việt Nam. Những mối trao đổi đó cho phép hai bên đánh giá, ghi nhận những cơ hội và điều kiện hợp tác trên nhiều lĩnh vực, dẫn tới việc ra đời của một số thỏa thuận và Hiệp định tăng cường quan hệ hợp tác song phương. Các cơ quan lập pháp của hai nước đã chia sẻ và trao đổi nhiều kinh nghiệm quý báu, trong nỗ lực phát triển mối quan hệ chung.

Bộ Ngoại giao Mêhicô  và Việt Nam cũng tiến hành các hoạt động cụ thể nhằm phát huy tối đa tiềm năng to lớn của các mối quan hệ tổng thể. Cuộc gặp gỡ đầu tiên trong cơ chế tham khảo giữa hai cơ quan đã được tổ chức nhân chuyến thăm Mêhicô của Thứ trưởng Ngoại giao Việt Nam, Lê Văn Bàng tháng 10/2004. Vào dịp đó, Mêhicô và Việt Nam đã rà soát lại những vấn đề then chốt trong các chương trình nghị sự song phương và đa phương, cùng cam kết tiếp tục tăng cường đối thoại chính trị và xác định các cơ hội hợp tác mới.

Tôi hy vọng sẽ có dịp tới thăm Việt Nam để nắm rõ những vấn đề đã nêu, nghiên cứu và trao đổi về một số đề tài mà hai bên cùng quan tâm. Tôi cho rằng tương lai của mối quan hệ Mêhicô-Việt Nam tràn đầy hứa hẹn và chắc chắn, chính phủ hai nước sẽ đẩy mạnh hợp tác vì lợi ích chung của cả hai dân tộc.

Phóng viên: Trao đổi thương mại Việt Nam-Mêhicô tăng nhanh trong trong năm qua, đạt tổng kim ngạch 187 triệu đô-la; tuy nhiên, con số này chưa tương xứng với tiềm năng to lớn của cả hai bên. Trong thời gian tới, lĩnh vực mậu dịch sẽ sôi động hơn khi quan hệ chính trị giữa hai nước được tăng cường theo hướng hợp tác toàn diện?

Thứ trưởng Bezaury:  Chắc chắn là như vậy! Tôi nhất trí quan điểm cho rằng cơ hội trao đổi thương mại sẽ sôi động khi hai nước duy trì tăng trưởng cao, tiếp tục mở cửa về kinh tế và tích cực tiếp cận các xu hướng thương mại, đầu tư trên thế giới.

Châu Á-Thái Bình Dương là khu vực ưu tiên trong chính sách đa dạng hóa quan hệ kinh tế và thương mại của Mêhicô, đặc biệt trên lĩnh vực đầu tư vì khu vực này đã trở thành đầu tàu của nền kinh tế thế giới, với chỉ số tăng trưởng quân bình 7,2% suốt từ 1990 và hiện chiếm 60% tổng sản lượng toàn cầu cùng hơn một nửa trao đổi thương mại thế giới.

Tôi tin chắc rằng Mêhicô và Việt Nam có thể mở rộng quan hệ về thương mại và để làm được điều đó, hai bên cần tạo điều kiện cho giới doanh nghiệp tham quan, tìm hiểu thị trường. Sự hỗ trợ của các cơ quan thúc đẩy thương mại và các Đại sứ quán sẽ cho phép họ nhanh chóng thâm nhập thị trường ở hai nước.

Hiện nay, Bộ Kinh tế Mêhicô và Bộ Thương mại Việt Nam đang tiến hành đàm phán về thỏa thuận thúc đẩy trao đổi thương mại và đầu tư hỗn hợp. Tôi hy vọng điều này sẽ trở thành hiện thực trong tương lai gần, tạo điều kiện tăng cường trao đổi buôn bán, kết hợp nỗ lực phát triển các nguồn lợi kinh tế thông qua sự hợp tác chặt chẽ giữa các bộ, ngành cụ thể như nông nghiệp, thủy sản.

Phóng viên: Trong buổi tiếp ông Trương Tấn Sang, Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban Kinh tế TW Đảng Cộng Sản Việt Nam thăm Mêhicô vào trung tuần tháng trước, Bộ trưởng Kinh tế Fernando Canales khẳng định Mêhicô tuyệt đối ủng hộ Việt Nam gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) và với tư cách là chủ nhà của Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á-Thái Bình Dương (APEC) năm 2002, Mêhicô sẵn sàng hợp tác với Việt Nam để đảm bảo thành công cho Hội nghị Thượng đỉnh APEC diễn ra tại Hà Nội vào năm tới.

Thứ trưởng Bezaury: Chính phủ Mêhicô cho rằng hệ thống thương mại đa phương, thông qua Hiệp định Chung về Thuế quan và Mậu dịch (GATT) và WTO, là công cụ chính để tự do hóa thương mại thế giới trong 50 năm qua. WTO cho phép thiết lập những luật lệ, quy trình trao đổi thương mại rõ ràng, minh bạch. Vì lẽ đó, Mêhicô luôn ủng hộ Việt Nam gia nhập WTO và sẵn sàng cộng tác với Nhóm Quy chế của WTO để Việt Nam sớm là thành viên của tổ chức này.

Về APEC, tôi đã có dịp trao đổi khá kỹ với Thứ trưởng Lê Văn Bàng và khẳng định rằng Việt Nam đang tham gia rất tích cực vào các cơ chế của APEC. Trên cơ sở Thượng đỉnh Á-Âu lần thứ V diễn ra rất suôn sẻ vào tháng 10/2004 tại Hà Nội, tôi tin tưởng chắc chắn thành công của Hội nghị APEC 2006 đã được đảm bảo về mọi mặt. Tuy nhiên, Mêhicô luôn sẵn sàng hỗ trợ và chia sẻ với Việt Nam những kinh nghiệm tổ chức một hội nghị liên châu, đóng góp vào thành công của Thượng đỉnh Hà Nội.

Phóng viên: Nhân dân Việt Nam vừa kỷ niệm 30 năm ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, kép lại một cuộc chiến tranh hào hùng luôn được được bạn bè năm châu trong đó có những người anh em Mêhicô cổ vũ và ủng hộ. Thứ trưởng có thông điệp gì gửi nhân dân Việt Nam nhân dịp này?

Thứ trưởng Bezaury: Mêhicô khâm phục tinh thần chiến đấu, quyết tâm thống nhất đất nước của quân và dân Việt Nam. Tinh thần đó tiếp tục được phát huy trong quá trình tái thiết đất nước mà bằng chứng hùng hồn là những thành tựu phát triển kinh tế, xã hội đầy thuyết phục của các bạn.

Để hỗ trợ cho sự nghiệp cao cả này, Mêhicô đã thiết lập quan hệ ngoại giao đầy đủ với Việt Nam ngay sau khi Việt Nam được thống nhất và cũng không một chút do dự ủng hộ Việt Nam gia nhập Liên Hợp Quốc.

Nhân kỷ niện 30 năm những sự kiện trọng đại này, tôi xin gửi lời chào kính trọng đến một dân tộc luôn vượt qua thách thức của mọi thời đại, chúc nhân dân Việt Nam vững bước trên con đường hòa bình, thịnh vượng./.