Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh phát biểu khai mạc Hội nghị.

Đây là Hội nghị quan trọng nhất về Diễn đàn APEC do Việt Nam tổ chức trong năm nay, đúng vào dịp kỷ niệm 15 năm Việt Nam tham gia APEC  (15/11/1998 – 15/11/2013).

Với việc APEC ngày càng đóng vai trò quan trọng hơn trong bối cảnh tình hình kinh tế-chính trị ở châu Á – Thái Bình Dương và trên thế giới chuyển biến nhanh chóng, Hội nghị đã thu hút được sự quan tâm và tham gia của đông đảo đại biểu quốc tế và trong nước.  Hội nghị có sự tham dự của nhiều khách mời cao cấp như Ông Vũ Khoan - nguyên Phó Thủ tướng Chính phủ, Ông Alexander Downer - cựu Ngoại trưởng Australia, ông Nagesh Kumar – Kinh tế trưởng Ủy ban Kinh tế - Xã hội châu Á – Thái Bình Dương (ESCAP), các Quan chức cao cấp từ nhiều nền kinh tế thành viên APEC như Trung Quốc, Nga, Tiến sỹ Alan Bolland, Giám đốc điều hành Ban Thư ký APEC, đại diện của Hội đồng Tư vấn kinh doanh APEC (ABAC) và các Trung tâm nghiên cứu APEC trong khu vực. Các Đại sứ và đại diện của các nền kinh tế thành viên APEC, các tổ chức quốc tế tại Hà Nội đã tham dự Hội nghị. Tham dự Hội nghị còn có Lãnh đạo và đại diện nhiều Bộ, ban, ngành trung ương và địa phương, các Viện nghiên cứu và đông đảo doanh nghiệp của Việt Nam.

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh khẳng định Hội nghị diễn ra vào thời điểm có ý nghĩa quan trọng đối với khu vực cũng như APEC. Kể từ sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu, bức tranh toàn cảnh kinh tế-chính trị ở châu Á – Thái Bình Dương và trên thế giới đang có nhiều thay đổi sâu sắc, mang tính bước ngoặt. Khu vực đang đứng trước những vận hội mới đan xen với các thách thức to lớn. Trên tổng thể toàn cầu, hòa bình, hợp tác, liên kết và phát triển là xu thế nổi trội, vận động theo xu hướng đa trung tâm, đa tầng nấc. Châu Á – Thái Bình Dương trở thành động lực của tăng trưởng và liên kết kinh tế thế giới, là khu vực phát triển năng động nhất với phạm vi và mức độ liên kết ngày càng sâu rộng. Trong xu hướng đó, APEC đang có những cơ hội để gia tăng tiềm lực và vị thế, song cũng đứng trước không ít thách thức, nhất là những hạn chế trong việc triển khai các Mục tiêu Bô-go, tốc độ cải cách, nội hàm hợp tác và tầm đóng góp trong các vấn đề khu vực và quốc tế. Phó Thủ tướng cho rằng các thành viên APEC đang cùng chia sẻ nhiều lợi ích và trách nhiệm chung to lớn. Đó là việc hỗ trợ các nền kinh tế thành viên phục hồi và phát triển, duy trì vai trò đầu tầu của khu vực trong nền kinh tế toàn cầu, duy trì hòa bình, ổn định, hợp tác và thịnh vượng ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương.

Về quyết định tham gia Diễn đàn APEC cách đây 15 năm, Phó Thủ tướng khẳng định đây là bước triển khai quan trọng chính sách đối ngoại rộng mở, đa phương hóa, đa dạng hóa và hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam.Trong thời kỳ chiến lược mới hiện nay, châu Á - Thái Bình Dương nói chung và Diễn đàn APEC nói riêng càng có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với Việt Nam. Định hướng chính sách lớn của Việt Nam là góp phần củng cố các cơ chế hợp tác, liên kết kinh tế đa tầng nấc ở châu Á - Thái Bình Dương, từ tiểu vùng đến xây dựng Cộng đồng ASEAN, Diễn đàn APEC và cả khu vực.

Tại Phiên thảo luận về cục diện khu vực châu Á – Thái Bình Dương thế kỷ 21 – chương trình nghị sự tương lai của diễn đàn APEC, các đại biểu đều cho rằng tình hình thế giới và tại khu vực đã và đang diễn ra những chuyển dịch hết sức sâu sắc, trong đó liên kết kinh tế tiếp tục là xu thế chủ đạo. Là một trong những cơ chế liên kết kinh tế được hình thành sớm nhất trong khu vực, trong hơn 2 thập kỷ qua, APEC đã đóng góp to lớn cho sự phát triển năng động của châu Á – Thái Bình Dương cũng như cho sự phát triển của từng nền kinh tế. Các đại biểu đều khẳng định, bước sang thập niên thứ hai của thế kỷ 21, APEC tiếp tục là cơ chế hợp tác kinh tế quan trọng, tuy nhiên cần tiếp tục cải cách nội dung hợp tác, cách thức hoạt động để phù hợp với tình hình mới. Cựu Ngoại trưởng Australia Ông Alexander Downer cho rằng xu hướng hợp tác, liên kết năng động ở Châu Á – Thái Bình Dương, nổi bật là đàm phán các Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), Khuôn khổ hợp tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP), khu vực thương mại tự do Đông Bắc Á… đang đem lại những cơ hội to lớn cho khu vực và từng nền kinh tế. Ông Nagesh Kumar – Kinh tế trưởng Ủy ban Kinh tế - Xã hội châu Á – Thái Bình Dương (ESCAP) đề cao sự cần thiết phải thay đổi bản chất của tăng trưởng theo hướng đồng đều hơn, bền vững hơn, bảo đảm hơn chất lượng cuộc sống của người dân, hướng tới thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững sau 2015. Nhiều doanh nghiệp nhấn mạnh hợp tác APEC nên tập trung hơn vào những vấn đề mới đang đặt ra trong liên kết kinh tế thương mại, nhất là nâng cao đồng bộ chính sách, kết nối chuỗi cung ứng, tăng cường hợp tác dịch vụ, thúc đẩy công nghệ, sáng tạo, phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ, sự tham gia của phụ nữ trong phát triển kinh tế, đồng thời giải quyết các thách thức toàn cầu như an ninh lương thực, an ninh năng lượng…

Các đại biểu tham dự Hội nghị chụp ảnh lưu niệm.

Hội nghị cũng dành nhiều thời gian thảo luận, đánh giá 15 năm tham gia APEC của Việt Nam. Các thành viên APEC đánh giá cao vai trò, sự tham gia, đóng góp chủ động, tích cực và hiệu quả của Việt Nam trong APEC cũng như tại các cơ chế liên kết kinh tế khu vực. Nhiều thành viên nhắc lại và nhấn mạnh những kết quả nổi bật của HNCC APEC 14 tổ chức tại Việt Nam năm 2006, đặc biệt là xác định triển vọng dài hạn của liên kết kinh tế khu vực hướng tới hình thành Khu vực thương mại tự do châu Á – Thái Bình Dương, Chương trình Hành động Hà Nội về thực hiện các Mục tiêu Bô-go và các biện pháp cải cách tổng thể, góp phần tạo nên những động lực mới cho hợp tác APEC. Vai trò của Việt Nam trong việc đảm nhiệm nhiều vị trí Chủ tịch và Phó Chủ tịch các Nhóm công tác chủ chốt của APEC cũng đã đóng góp tích cực thúc đẩy các hợp tác của APEC. Việt Nam cũng được đánh giá là một trong những thành viên tích cực và đề xuất nhiều sáng kiến mới, với hơn 70 sáng kiến trong hầu hết các lĩnh vực hợp tác, nhất là thúc đẩy tự do hóa thương mại, phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ, phát triển nguồn nhân lực, y tế, ứng phó với tình trạng khẩn cấp, cứu hộ cứu nạn, chống chủ nghĩa khủng bố, an ninh hàng không… Các Bộ, ngành, doanh nghiệp Việt Nam cũng cho rằng, tham gia APEC 15 năm qua cũng mang lại lợi ích to lớn về nhiều mặt cho Việt Nam, đặc biệt là các lợi ích kinh tế. APEC là khu vực có các đối tác kinh tế thương mại quan trọng hàng đầu của ta, chiếm 60% giá trị xuất khẩu, 80% giá trị nhập khẩu. Theo đó, việc cắt giảm thuế và các chi phí giao dịch thương mại trong khu vực đã mang lại nhiều lợi ích cho các doanh nghiệp của ta. Tiến sỹ Alan Bollard, Giám đốc điều hành Ban thư ký APEC nhấn mạnh sự gắn bó mật thiết giữa Việt Nam và các thành viên APEC khi hàng hóa của Việt Nam hiện xuất nhập khẩu chủ yếu với các nền kinh tế APEC, đầu tư nước ngoài vào Việt Nam cũng phần lớn đến từ APEC.

Hội nghị cũng đưa ra nhiều đề xuất nhằm tăng cường hơn nữa sự tham gia và đóng góp của Việt Nam trong APEC trong giai đoạn đẩy mạnh hội nhập quốc tế  sâu rộng và toàn diện, đồng thời tận dụng tốt hơn những cơ hội của hợp tác APEC cho phát triển kinh tế đất nước và cho các doanh nghiệp. Nhiều đại biểu nhấn mạnh cần đổi mới chính sách và cách thức triển khai các ưu tiên trong APEC, đề xuất các sáng kiến hỗ trợ quá trình chuyển đổi mô hình tăng trưởng cho các thành viên, tăng cường trách nhiệm đóng góp vào những quan tâm chung, nhất là ứng phó với các thách thức toàn cầu như an ninh nguồn nước, an ninh lương thực, ứng phó với thiên tai. Hội nghị cũng cho rằng, cần đẩy mạnh quảng bá về hình ảnh, vai trò và lợi ích của APEC tới cộng đồng doanh nghiệp và các địa phương, tăng cường phối hợp giữa chính phủ - doanh nghiệp – học giả trong đề xuất chính sách và tham gia APEC… Các thành viên khẳng định sẽ phối hợp chặt chẽ với Việt Nam để tổ chức thành công Hội nghị Bộ trưởng APEC lần thứ 6 về phát triển nguồn nhân lực tại Việt Nam năm 2014. Nhiều thành viên và Ban Thư ký cũng khuyên Việt Nam cần sớm chuẩn bị cho đăng cai Hội nghị Cấp cao APEC lần thứ 25 và các hoạt động của Năm APEC 2017.

Hội nghị “APEC trong khu vực Châu Á – Thái Bình Dương của thế kỷ 21” đã thành công tốt đẹp, được các thành viên APEC và bạn bè quốc tế đánh giá cao. Hội nghị đã khẳng định mạnh mẽ chính sách coi trọng các cơ chế liên kết kinh tế khu vực của Việt Nam cũng như cam kết của Việt Nam tiếp tục cùng Cộng đồng ASEAN, các thành viên APEC thúc đẩy sự tăng trưởng năng động và liên kết kinh tế khu vực, vì một Châu Á – Thái Bình Dương hòa bình, ổn định, tự cường và ngày càng gắn kết.

* Nhân dịp 15 năm Việt Nam trở thành thành viên chính thức của APEC (15/11/1998 – 15/11/2013), vào trưa ngày 15 tháng 11, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh đã chủ trì tiệc chiêu đãi các thành viên APEC và các đại biểu tham dự Hội nghị tại Hà Nội.

* Trong khuôn khổ Hội nghị, Lãnh đạo Bộ Ngoại giao đã tiếp ông Tan Jian, Trưởng SOM APEC của Trung Quốc nhằm trao đổi về công tác phối hợp chuẩn bị cho Việt Nam tham gia các hoạt động của Năm APEC 2014 sẽ được tổ chức tại Trung Quốc. Bộ Ngoại giao, Bộ Công Thương, Bộ Kế hoạch Đầu tư cũng đã có các cuộc làm việc với Tiến sỹ Alan Bollard, Giám đốc điều hành Ban Thư ký APEC để trao đổi về phối hợp giữa Việt Nam và Ban Thư ký, chuẩn bị cho Hội nghị Cấp cao APEC lần thứ 25 và các hoạt động của APEC trong cả năm 2017 sẽ được tổ chức tại Việt Nam./.