Trợ lý Ngoại trưởng, Trưởng SOM Canada Paul Thoppil khẳng định Canada luôn coi trọng mối quan hệ đối tác 45 năm qua với ASEAN, nhấn mạnh ASEAN và khu vực Đông Nam Á giữ vị trí trung tâm trong chiến lược Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương Canada sắp công bố, đồng thời tiếp tục bày tỏ mong muốn tham gia sâu rộng hơn nữa vào hợp tác khu vực thông qua các cơ chế do ASEAN chủ trì. Để kỷ niệm 45 năm quan hệ hai bên (1977-2022), Trưởng SOM Canada đề xuất tổ chức Hội nghị cấp cao kỷ niệm ASEAN-Canada nhân dịp Hội nghị cấp cao ASEAN cuối năm 2022 tại Campuchia và nâng cấp quan hệ hai bên lên Đối tác chiến lược.

Các nước ASEAN đánh giá cao Canada đã hợp tác và hỗ trợ tích cực ASEAN thời gian qua, trong đó có việc Canada cam kết đóng góp 3,5 triệu đô-la Canada (CAD) trong vòng 5 năm cho Quỹ ASEAN ứng phó COVID-19 và 2 triệu CAD cho Trung tâm hỗ trợ nhân đạo ASEAN; hỗ trợ 8,5 triệu CAD để thúc đẩy hợp tác triển khai chương trình nghị sự về phụ nữ, hòa bình và an ninh, và tiếp tục công bố 201 suất học bổng theo Chương trình học bổng và trao đổi giáo dục ASEAN-Canada (SEED) cho năm học 2022-2023.

Chia sẻ nhận định quan hệ hai bên còn nhiều tiềm năng để phát triển, ASEAN và Canada nhất trí tiếp tục hỗ trợ nhau kiểm soát và đẩy lùi đại dịch, đồng thời đẩy mạnh các hoạt động hợp tác thông qua phối hợp triển khai hiệu quả Kế hoạch hành động giai đoạn 2021-2025. Các nước nhất trí tăng cường trao đổi thương mại và đầu tư, nỗ lực đàm phán xây dựng Hiệp định thương mại tự do (FTA) ASEAN-Canada mang lại lợi ích thiết thực cho người dân và doanh nghiệp hai bên, đẩy mạnh hợp tác chống khủng bố và tội phạm xuyên quốc gia, giáo dục, đào tạo và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, khoa học và công nghệ, quản lý thiên tai, bảo vệ môi trường, biến đổi khí hậu, thu hẹp khoảng cách phát triển… Canada bày tỏ sẵn sàng mở rộng thêm các lĩnh vực hợp tác mới mà cả hai bên có thế mạnh và nhu cầu. Qua đó, góp phần nâng tầm và phát triển toàn diện quan hệ đối tác ASEAN-Canada trong thời gian tới.

Trước những diễn biến phức tạp của tình hình khu vực và quốc tế, ASEAN và Canada nhấn mạnh cần chung tay bảo đảm môi trường hoà bình, an ninh và ổn định ở khu vực, trong đó có an ninh và an toàn hàng hải tại các vùng biển trong khu vực, tạo thuận lợi cho đà phục hồi, hợp tác và phát triển. Canada khẳng định ủng hộ vai trò và những nỗ lực của ASEAN thúc đẩy đối thoại, hợp tác và xây dựng lòng tin tại khu vực, đồng thời nhấn mạnh ủng hộ lập trường nguyên tắc của ASEAN về Biển Đông và những nỗ lực thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) cũng như phấn đấu xây dựng Bộ quy tắc ứng xử tại Biển Đông (COC) hiệu lực, hiệu quả, phù hợp với luật pháp quốc tế và Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS) năm 1982. Trưởng SOM Canada bày tỏ quan ngại về tình hình Myanmar hiện nay, đồng thời tái khẳng định ủng hộ những nỗ lực của ASEAN thúc đẩy đối thoại, hoà giải, hỗ trợ Myanmar sớm ổn định tình hình.

Phát biểu tại Đối thoại, Đại sứ Vũ Hồ, Quyền Trưởng SOM ASEAN Việt Nam nhấn mạnh là những đối tác quan trọng của nhau, ASEAN và Canada cần phối hợp chặt chẽ, khai thác hiệu quả tiềm năng sẵn có, tận dụng tốt mọi cơ hội hợp tác nhằm nâng quan hệ hai bên lên tầm cao mới; đề nghị hai bên làm sâu sắc hơn hợp tác trong các lĩnh vực hiện có như giáo dục, đào tạo và phát triển nguồn nhân lực, y tế và chăm sóc sức khoẻ cho người dân, quản lý thiên tai, đồng thời mở rộng thêm các lĩnh vực hợp tác mới như ứng dụng khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, năng lượng tái tạo, ứng phó biến đổi khí hậu, phát triển xanh, … đóng góp cho sự phát triển toàn diện và bền vững của mối quan hệ đối tác. Đại sứ đề nghị ASEAN và Canada cần phối hợp chặt chẽ, đóng góp hiệu quả cho hoà bình, an ninh và ổn định tại khu vực, điều kiện tiên quyết đảm bảo cho phát triển thịnh vượng và bền vững. Đại sứ Vũ Hồ khẳng định lại lập trường nguyên tắc nhất quán của ASEAN về Biển Đông, trong đó đề cao luật pháp quốc tế, xây dựng lòng tin, kiềm chế, không quân sự hoá, giải quyết hoà bình các tranh chấp, thực hiện đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố DOC và xây dựng COC hiệu lực, hiệu quả, phù hợp với luật pháp quốc tế và UNCLOS 1982, nỗ lực đưa Biển Đông thành vùng biển hoà bình, hợp tác và phát triển.

Các nước ghi nhận thông báo của Chủ tịch Campuchia về kế hoạch tổ chức Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao (PMC) ASEAN-Canada nhân dịp Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 55 và các Hội nghị Bộ trưởng liên quan từ 31/7-6/8/2022 tại Phnom Penh, Campuchia./.