Little Saigon ở San Francisco

Một góc phố ở Little Saigon

Đến các ngã tư từ đường O'Farrell tới Eddy, du khách dễ dàng nhận ra Little Saigon ở San Francisco với một loạt các bảng hiệu: "Welcome to Little Saigon - San Francisco - Sài Gòn Nhỏ" treo cao trên các cột đèn dọc theo đường Larkin. Đúng là "Sài Gòn nhỏ" nếu không nói là "quá nhỏ" vì chỉ chiếm có 3 khối phố trong khu Tenderloin nhưng đã được thành phố công nhận kể từ năm 2004 như là việc thừa nhận sự đóng góp của cộng đồng người gốc Việt vào nền kinh tế, văn hóa địa phương.

Trở lại lịch sử hình thành khu vực này. Sau trận động đất năm 1906 mà cả thành phố San Francisco gần như trở thành bình địa, dân chúng địa phương bắt tay vào việc tái xây dựng. Khu vực Tenderloin đã có một thời kỳ cực thịnh với những nhà hát và cửa hiệu quyến rũ. Cư dân quanh vùng Bay Area đổ xô đến đây vào chiều tối để xem ca nhạc, ăn tối và ngủ nghỉ tại các khách sạn dễ thương trong vùng. Thế nhưng, các đề án phát triển đô thị của những năm sau Thế chiến II đã biến Tenderloin thành hoang vắng khi các cơ sở kinh doanh lần lượt dọn đi. Mãi đến những năm đầu thập niên 1980, những người nhập cư gốc châu Á bắt đầu mon men tới đây lập nghiệp nhờ giá cả nhà đất cũng như thuê mướn cơ sở tương đối rẻ. Khu Tenderloin như được hồi sinh và chỉ trong vòng 3 thập niên, các khu phố với diện tích chỉ hơn 1,5 km2 mà đã có gần 30.000 người cư ngụ, bao gồm cư dân châu Á, người Trung Đông, người gốc Mỹ La-tinh, gốc châu Phi... Theo ước lượng khi Little Saigon được thành phố công nhận vào tháng 9.2004 thì có khoảng 3.000 cư dân gốc Việt sinh sống tại Tenderloin. Họ làm chủ 255 doanh nghiệp, phần lớn tập trung ở 3 khu phố trên đường Larkin, nơi được gọi là Little Saigon in San Francisco, nghĩa là Sài Gòn Nhỏ ở San Francisco.

Tiệm bánh mỳ Lee 's Sandwiches
ở Little Saigon

Khi chúng tôi đến thăm Little Saigon một ngày cuối tháng 5.2008, miền bắc California đang chuyển qua mùa hè nhưng mấy hôm nay trời bỗng nhiên trở lạnh. Gió từ biển thổi vào khiến ai nấy đều nép sát vào vách tường trong khi chờ đợi để được sắp xếp chỗ ngồi trong một quán phở có tên Tháp Rùa, nơi một người bạn giới thiệu là ngon nhất Little Saigon ở San Francisco. Anh Steven Nghia, chủ quán Tháp Rùa cho biết, tiệm của anh khai trương từ năm 1999 và bán toàn món Bắc, đặc biệt là phở, rất được dân địa phương ưa chuộng, không chỉ người gốc Việt, mà cả người Mỹ, người Mễ... Chỉ vào tất cả các bàn đều đang có khách ngồi ăn, anh nói: "Chị thấy đó, đông nhất là người Việt, nhưng thực khách thuộc các sắc dân khác cũng rất thích món phở". Phở ở đây không ăn kèm với rau, mà chỉ có hành trắng xắt lát mỏng, có lẽ để cho tiện phục vụ nhanh chóng. Quán đông vì khá nổi tiếng. Mọi người vừa ăn vừa hít hà. Biết chúng tôi là khách phương xa, anh David Phan, một người cư ngụ ở phía Bắc Golden Gate cho biết, anh thường đưa cả gia đình đến ăn phở ở quán Tháp Rùa vào dịp cuối tuần. Anh cũng nhắc đến những dịp lễ hội mà nhớ nhất là dịp đón Tết cách nay mấy năm với cả mấy chục ngàn đồng hương sống quanh vùng Bay Area tập trung về đây đón Xuân.

Tuy chỉ 3 khu phố nhưng Little Saigon có đủ các dịch vụ. Đây, tiệm Phở Tàu Bay quảng cáo phở chính gốc Sài Gòn, nào bò 7 món Pagolac, Hải Ký mì gia, Hoa Phát chuyển tiền, bánh mì Lee's Sandwiches, Hà Tiên Studio, Little Saigon Hair&Nails Salon, Quốc Long Jewelry, Jewelry Kim Cương, Hiệp Thành Food Market Corp., Mỹ Mỹ Gift Shop... "Phố nhỏ" chỉ mới nhộn nhịp, khởi sắc hẳn lên vài năm trở lại đây. Những e ngại trước đây về sự việc nhiều người gốc Việt chỉ xem "phố nhỏ" như là nơi sinh sống tạm bợ, sau khi ăn nên làm ra ở Little Saigon này thì lại có xu hướng mua nhà ở San Jose hay các vùng phụ cận cho con cái ăn học nay hầu như không còn nữa.

Người gốc Việt ở đây tự hào là mình đã tạo lập được "một thành phố trong một thành phố". Một Chinatown cơ ngơi hoành tráng nằm trong lòng San Francisco vì người gốc Hoa đã có lịch sử phát triển tại đây gần 200 năm. Người gốc Việt mới chỉ định cư khoảng thập niên nay mà đã hình thành được một Little Saigon như thế có thể xem là một nỗ lực đáng trân trọng. Tuy nhiên, như một số người Việt đến đây tham quan và có nhận xét, so với Little Saigon ở Westminster, miền nam California thì chỉ nên gọi nơi đây là một "Very" Little Saigon, tức "Sài Gòn rất nhỏ". Anh Steven Nghia bày tỏ mong muốn ngày càng có nhiều người Việt đến đây làm ăn sinh sống, ngày càng có nhiều cửa hiệu kinh doanh của người Việt mở cửa hoạt động tại đây để biến khu vực này thật sự là Little Saigon, cạnh tranh được với khu vực cùng tên ở miền nam California.

(Theo Thanh Niên)