Mùa cà chua chín

Quê tôi ở đông nam thành phố, liền kề với quận Hoàng Mai bởi ranh giới của con đê Đại Hà có từ đời nhà Lý. Cánh đồng làng được chăm chút bồi đắp phù sa hàng năm của con sông Cái chạy dài gần 2km dọc theo làng. Bây giờ đang vào vụ thu hoạch rau đông xuân. Đứng trên con đường trục chính của cánh đồng, phóng tầm mắt ra xung quanh là thấy cả một màu xanh sẫm điểm xuyết vàng chanh, đỏ hồng và đây đó những ngọn búp cà chua, đậu vàng, bí ngô mơn mởn vươn xa, trên những chồi non còn đọng lại những hạt sương mai long lanh, nhẹ rung trước làn gió đông bắc se lạnh từng cơn đổ về.

Sản phẩm rau vụ đông quê tôi có ý nghĩa đặc biệt quan trọng cho nguồn thu nhập của mỗi gia đình. Nồi bánh chưng ngày Tết, áo ấm cho người già, áo mới cho trẻ nhỏ, phương tiện điều kiện phục vụ cho đời sống vật chất cũng như đời sống văn hóa tinh thần đều phụ thuộc vào nguồn thu ấy. Vì thế mà ngoài vụ Iúa chiêm được coi là nguồn cung cấp lương thực không thể thiếu thì vụ rau đông được dân làng hết sức lưu tâm. Những loại rau vụ đông được trồng gồm nhiều loại: xu hào, bắp cải, súp lơ xanh, cải chíp, đậu bở, đậu vàng... nhưng nhiều nhất vẫn là cà chua và có thể nói, đây là sản phẩm truyền thống, sản phẩm chủ lực của mỗi gia đình. Nếu như các loại rau khác chỉ một lần thu hoạch cho mỗi đời cây thì mỗi gốc cà chua có thể cho thu hoạch liên tục kéo dài trong 2-3 tháng.

Mùa làm giống cho rau vụ đông được khởi động từ sau con nước cuối cùng của sông Hồng thường kết thúc từ rằm đến cuối tháng bảy âm lịch hàng năm. Mỗi gia đình đều có kế hoạch về nguồn hạt giống, phân bón, đất gieo hạt... để khi vào vụ không bị động. Sau khoảng hơn 2 tuần gieo hạt, cây con được nhổ lên đâm vào bầu là những túi ni lông nhỏ xíu, trong có đủ đất trộn lẫn phân NPK đảm bảo dinh dưỡng cho cây. Những bầu này được xếp vào khu sân ươm. Sau khoảng hai tuần nữa, cây bám rễ và được đưa ra trồng vào luống, mỗi luống 2 hàng 2 bên có khoảng cách đều nhau để tiện cho việc làm giàn đỡ. Giàn có cột, có mái được buộc chặt với nhau ở giữa luống cho vững. Cây cà được buộc vào cột giàn để bám và vươn cao. Đến thời kỳ cà chua ra hoa, những chủ ruộng đặc biệt chú ý theo dõi thời tiết bởi nếu có đợt gió mùa đông bắc tràn về, hoa sẽ rụng, quả ít đậu hoặc nếu có sương muối quả sẽ hỏng. Khi đó phải tăng cường phun phèn (Sunfat đồng) bảo vệ cho quả.

Thích nhất là khi cà chua lác đác chín. Ấy là vào khoảng tháng 9 âm lịch. Những quả chín cây đầu tiên được thu hoạch, mọi người cùng thưởng thức, cùng cảm nhận vị ngòn ngọt, man mát, bồn bột nơi đầu lưỡi. Thế rồi cà chín rộ. Tấp nập quang gánh, xe thồ nườm nượp trên suốt chiều dài con đường về làng, màu cà chín với màu má các cô gái cứ hồng lên trong nắng hanh lưng lửng buổi. Rồi những hôm sau, cà chua quê tôi đã có mặt khắp các ngả đường thành phố, mang vị ngọt, hương thơm và màu sắc quyến rũ đến mọi nhà.

Cà chua là loại quả lành, ăn sống ăn chín đều tốt. Những ngày nắng hanh, thưởng thức vài quả cà chua sống sẽ tạo ra những cảm giác tuyệt vời, khó quên. Mỗi lứa cà chín lại chọn lấy những quả to, đều cắt lấy hạt, phơi khô bỏ lọ làm giống cho vụ sau. Đó là những giống cà quý, giống cà mà sản phẩm của nó sẽ tạo nên thương hiệu cà chua của quê tôi.

Văn Quý Yên