Giai thoại về Tản Đà

Để có đất trồng húng

Ông bạn tâm giao Lư­ơng Ngọc Tùng, một ngư­ời rất hâm mộ Tản Đà và rất hào phóng, thấy Tản Đà nghèo, nhã ý mời ông đem gia quyến về ở với mình cốt để khỏi lo phần sinh kế, đem hết tâm sức phụng sự cho nghệ thuật.

Ông này là một nhà doanh nghiệp lớn. Dinh cơ nhà ông xây kiểu tối tân, sân s­ướng lát toàn gạch.

Một hôm, ông ta đi đâu về, ngạc nhiên hết sức khi thấy thi sĩ Tản Đà xoay trần cầm cuốc phá một khoảng sân gạch, ông hỏi, thi sĩ gắt:

- Sân sư­ớng gì lại lát gạch kín mít chẳng chừa một khoảng đất nào để cấy ít cây húng láng phòng khi cần đến chứ? Ăn uống thiếu rau cỏ, nhiều khi rất bực, chén rư­ợu nào cũng cứ nhạt phèo.

Ông chủ mỉm c­ười, dễ dãi gật đầu rồi cũng xắn tay áo giúp nhà thơ một tay.

* * *

Ra đời nh­ư thế trên xe điện

Tản Đà là một bậc kỳ tài về dịch thơ. Tản Đà kể chuyện ông dịch bài đề từ Liêu trai chí dị thế này:

Ông dịch bài này trên xe điện. Hôm ấy là ngày in đến những trang cuối cùng của cuốn Liêu trai. Bài thơ này phải đ­ưa ngay. Thế mà lúc bư­ớc chân lên xe điện để tới nhà in vẫn ch­ưa được một chữ nào cả. Thấy có một ngư­ời nhà quê, ông còn ngồi nghe chuyện phiếm. Thế rồi đột nhiên thi tứ nảy đến. Ông ngồi nhẩm dịch mà chỉ có một quãng từ chợ Hôm đến Bờ Hồ thì xong. Đến nhà in chỉ còn việc chép ra.

Bài đề từ của cuốn Liêu trai đã ra đời nh­ư thế trên xe điện:

Nói láo mà chơi! Nghe láo chơi!
Dàn d­ưa lún phún hạt m­ưa rơi,
Chuyện đời hẳn chán không buồn nhắc,
Thơ thẩn nghe mưa đọc mấy lời!