Ông Trần Quang Hoan - Phó Chủ nhiệm UBNVNONN: Công tác cộng đồng phải chủ động và vươn mạnh ra ngoài

PV: Xin ông cho biết đôi nét về tình hình của cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài?

Ông Trần Quang Hoan:

Ông Trần Quang Hoan phát biểu 
tại HN Doanh nhân NVNONN
tổ chức tại Đà Nẵng tháng 9/2006

Hiện nay ước tính có khoảng 2,7 triệu người Việt Nam đang làm ăn, sinh sống tại gần 90 nước và vùng lãnh thổ, trong đó hơn 4/5 sống ở các nước công nghiệp phát triển, tập trung ở Mỹ (1,3 triệu), Pháp (300.000), Australia (250.000), Canada (trên 200.000), Đức (100.000), Nga (100.000)…

Nhìn chung, cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài trong những năm qua có nhiều chuyển biến tích cực. Đại đa số bà con tập trung chăm lo làm ăn, hoà nhập xã hội sở tại, cuộc sống ngày càng ổn định. Ngày càng có nhiều người thành đạt trên nhiều lĩnh vực và được nước sở tại đánh giá cao.

Dù sống xa quê hương, nhưng cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài không quên nguồn cội của mình mà điển hình là trường hợp dòng họ Lý đã trải qua 36 đời trên đất Hàn Quốc nhưng vẫn nhớ tìm về quê cha đất tổ.

Đại đa số kiều bào phấn khởi trước những đổi thay to lớn của đất nước sau 20 năm đổi mới, đặc biệt trước những chủ trương, chính sách, biện pháp của Đảng và Nhà nước thể hiện sự quan tâm tới bà con như một “bộ phận không tách rời của dân tộc Việt Nam”.

Có thể thấy điều nổi bật trong cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài là tình cảm gắn bó với quê hương đất nước, với truyền thống và bản sắc văn hoá Việt Nam. Số lượng người về nước ngày càng nhiều cũng như việc gia tăng các hoạt động đầu tư, kinh doanh, chuyển giao công nghệ, tri thức và các hoạt động nhân đạo, từ thiện, ủng hộ đồng bào bị ảnh hưởng của thiên tai…là một minh chứng cho tấm lòng luôn hướng về tổ quốc của kiều bào.

PV: Nguồn lực của cộng đồng người Việt tại nước ngoài luôn được coi là một yếu tố quan trọng trong sự nghiệp phát triển KT-XH của đất nước. Xin ông cho biết cụ thể những đóng góp trên tất cả các mặt của cộng đồng người Việt trong việc xây dựng quê hương đất nước trong thời gian qua, đặc biệt là trong năm 2006?

Ông Trần Quang Hoan:

Trước hết cần phải nói rằng thế mạnh của cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài chính là tri thức với hơn 300.000 người có trình độ đại học và trên đại học trong đó có hơn 6.000 tiến sỹ, nhiều chuyên gia hoạt động ở các lĩnh vực khoa học công nghệ cao, nhiều người giữ vị trí quan trọng trong các trung tâm nghiên cứu khoa học. Đồng thời, cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài cũng có một tiềm lực kinh tế đáng kể và có thể đóng vai trò là cầu nối giữa trong nước với bên ngoài.

Trong thời gian qua, những tiềm năng trên được phát huy và đã mang lại những kết quả cụ thể tích cực bên cạnh nỗ lực hết sức to lớn của hơn 80 triệu người trong nước trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước. Điều này được thể hiện trên những mặt sau:

Hàng năm có hàng trăm lượt chuyên gia, trí thức kiều bào về nước tham gia nghiên cứu, giảng dạy, hợp tác với các trường đại học, viện nghiên cứu, thực hiện các dự án hợp tác khoa học, công nghệ… Đồng thời họ còn có mối quan hệ với nhiều chuyên gia, trí thức giỏi của các nước và không ít những người này đã đến với Việt Nam thông qua bà con chúng ta.

Tại nhiều diễn đàn, qua nhiều kênh khác nhau, kiều bào đã đề xuất nhiều ý tưởng, giải pháp thiết thực cho những vấn đề phát triển kinh tế-xã hội của đất nước. Những đóng góp này không thể tính bằng tiền nhưng có ý nghĩa vô cùng to lớn.

Cho đến hết năm 2006, kiều bào đã đầu tư hơn 2.500 dự án ở trong nước với số vốn khoảng 1 tỷ USD. Đồng thời một dòng kiều hối gửi về nước tăng rất mạnh theo từng năm lên đến nhiều tỷ đô la. Đó là nguồn vốn đáng kể góp phần vào các mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội của đất nước.

Ngoài ra, với ưu thế về hiểu biết thị trường nước sở tại, về các đối tác nước ngoài, các doanh nghiệp kiều bào đã hỗ trợ, phối hợp với các doanh nghiệp trong nước tiếp cận thị trường nước ngoài, tiếp cận phương thức làm ăn, tiếp cận đối tác. Điều này là hết sức quan trọng nhất là trong giai đoạn hiện nay khi chúng ta đã hội nhập đầy đủ với thế giới.

Thêm vào đó là các hoạt động từ thiện, quyên góp ủng hộ trẻ em nghèo, nạn nhân chất độc màu da cam, nạn nhân thiên tai, dịch bệnh cũng tăng mạnh hơn bao giờ hết. Những hoạt động này đã góp phần không nhỏ vào nhiệm vụ xoá đói giảm nghèo mà chúng ta đang thực hiện.

PV: Theo đánh giá, tiềm năng đóng góp của cộng đồng người Việt ở nước ngoài còn rất lớn. Vậy xin ông cho biết chúng ta cần có những chính sách gì để thu hút và khai thác có hiệu quả hơn nữa nguồn lực này để xây dựng đất nước ngày càng hưng thịnh?

Ông Trần Quang Hoan:

Để huy động nguồn lực cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài vào sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước, Nhà nước đã đề ra nhiều chính sách, biện pháp thiết thực và bước đầu đã mang lại kết quả khả quan. Tuy vậy trong thời gian tới, cần tiến hành một số công việc trọng tâm sau:

Thứ nhất, tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết 36 và Chương trình hành động của Chính phủ. Trong quý II năm 2007 sẽ tiến hành Hội nghị toàn quốc sơ kết 3 năm thực hiện Nghị quyết 36 và Chương trình hành động của Chính phủ. Những biện pháp, giải pháp mới nhằm thúc đẩy công tác này sẽ được đưa ra bàn thảo và quyết định tại Hội nghị lần này.

Thứ hai, tăng cường công tác bảo hộ kiều dân để cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài ổn định và phát triển. Tiếp tục tích cực giải quyết thoả đáng những yêu cầu chung của kiều bào, trong đó cần sớm có thông tư hướng dẫn thực hiện Nghị định 90 của Chính phủ về quyền sở hữu nhà của kiều bào, xem xét nguyện vọng liên quan đến vấn đề hai quốc tịch và tạo điều kiện thuận lợi về thị thực xuất nhập cảnh, thủ tục hồi hương.

Thứ ba, tiếp tục tạo hành lang pháp lý và các điều kiện cần thiết nhằm khuyến khích doanh nhân, trí thức kiều bào về nước làm việc, đầu tư, kinh doanh. Tạo cơ chế thông thoáng để các cơ quan trong nước có thể dễ dàng liên kết, hợp tác với các cá nhân hay tổ chức của người Việt Nam ở nước ngoài.

Thứ tư, tăng cường nghiên cứu, cụ thể hoá chính sách cộng đồng đối với bà con ở các khu vực, các địa bàn khác nhau, đối với các nhóm đối tượng khác nhau, trong đó cần hết sức quan tâm đến thế hệ trẻ. Công tác cộng đồng phải chủ động vươn mạnh ra ngoài, đi đến với kiều bào ở những nơi họ đang sống, làm việc và học tập để họ hiểu hơn nữa về những phát triển mới của đất nước, về chính sách của chúng ta…Trong năm 2007, chúng tôi sẽ triển khai một số hoạt động lớn theo hướng này.

Cuối cùng, cần thúc đẩy các hoạt động thông tin, công tác hỗ trợ dạy tiếng Việt, đáp ứng nhu cầu giao lưu văn hoá, tâm linh, giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc của bà con.