I/ KHÁI QUÁT:
- Tên nước: Cộng hoà Ni-ca-ra-goa (República de Nicaragua)
- Thủ đô: Ma-na-goa (Managua)
- Vị trí địa lý: Nằm ở Trung Mỹ, giữa Thái Bình Dương và biển Caribe, phía Bắc giáp Ôn-đu-rát, Nam giáp Cô-xta Ri-ca.
- Diện tích: 129.494 km²
- Dân số: 5.465.100 người (2005), trong đó 69% là người lai, 17% người da trắng, 9% người da đen, 5% người gốc thổ dân.
- Ngôn ngữ: Tây Ban Nha
- Tôn giáo: Thiên chúa giáo (96%)
- Ngày quốc khánh: 15/9
- Ngày lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam: 3/9/1979.
- Tổng thống: Đa-ni-en Ô-tê-ga Sa-vê-đra (Daniel Ortega Saavedra).
- Ngoại trưởng: Sa-mu-en San-tốt (Samuel Santos).
II/ LỊCH SỬ:
- Năm 1502, Cristobal Colon phát hiện ra lãnh thổ có nhiều bộ lạc thổ dân sinh sống thuộc Ni-ca-ra-goa ngày nay.
- Năm 1552, thực dân Tây Ban Nha chiếm Ni-ca-ra-goa làm thuộc địa và đặt vùng đất này trong địa phận Goa-tê-ma-la.
- Từ 1687- 1783: là thuộc địa Anh.
- Ngày 15/9/1821, Ni-ca-ra-goa tuyên bố độc lập khỏi Tây Ban Nha. Sau đó, gia nhập Khối các Nước Trung Mỹ.
- Ngày 30/4/1838, Ni-ca-ra-goa trở thành nước Cộng hoà độc lập.
- Năm 1911, Mỹ can thiệp và dựng lên chính phủ bảo thủ nhằm bảo vệ quyền lợi Mỹ tại Kênh đào Panama.
- Năm 1912, quân Mỹ đổ bộ vào Ni-ca-ra-goa đàn áp cuộc nổi dậy của phe cấp tiến và chiếm đóng nước này cho đến năm 1925. Hai năm sau, khi nội chiến nổ ra, quân Mỹ lại một lần nữa can thiệp và chiếm đóng nước này đến năm 1933. Sau đó Ni-ca-ra-goa rơi vào ách thống trị độc tài của gia đình Somoza trong hơn 40 năm.
- Năm 1962, Mặt trận giải phóng dân tộc Xan-đi-nô (FSLN) ra đời, lãnh đạo cuộc đấu tranh của nhân dân Ni-ca-ra-goa lật đổ chế độ độc tài Somoza và lên cầm quyền từ 1979-1990.
- Năm 1981, Mỹ cắt viện trợ kinh tế cho Ni-ca-ra-goa và bắt đầu tài trợ cho lực lượng vũ trang "Contras" chống lại Chính phủ FSLN.
- Năm 1983, Mỹ áp đặt các biện pháp trừng phạt kinh tế và từ năm 1985, cấm vận hoàn toàn Ni-ca-ra-goa.
- Năm 1990, do nội chiến và khủng hoảng kinh tế gây nhiều khó khăn, Mặt trận giải phóng dân tộc Xan-đi-nô (FSLN) thất cử. Mặc dù chính phủ của nữ Tổng thống Violeta Barrios de Chamorro được Mỹ và đồng minh châu Âu hỗ trợ, nhưng cuộc khủng hoảng kinh tế - xã hội Ni-ca-ra-goa tiếp tục diễn biến nghiêm trọng.
- Tháng 10/1996, Đảng Liên minh tự do, bảo thủ lên cầm quyền sau khi thắng cử, Tổng thống Arnoldo Aleman bị cáo buộc tham nhũng và làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng của đất nước.
- Tổng thống thuộc Đảng Tự do hợp hiến Enrique Bolanos Geyer (từ tháng 1/2002) không giải quyết được tình trạng khủng hoảng.
- Bầu cử ngày 5/11/2006, lãnh tụ Mặt trận Giải phóng dân tộc San-đi-nô (FSLN) Đa-ni-en Ô-tê-ga Sa-vê-đra giành thắng lợi và trở lại cầm quyền sau 16 năm.
III/ CHÍNH TRỊ:
- Thể chế chính trị: Cộng hoà. Tổng thống là Nguyên thủ quốc gia đồng thời là người đứng đầu Chính phủ.
- Hệ thống lập pháp: Quốc hội nhất viện, gồm 90 nghị sĩ được bầu với nhiệm kỳ 5 năm.
- Các đảng chính trị: Đảng Tự do hợp hiến (PLC), Mặt trận giải phóng dân tộc Xan-đi-nô (FSLN).
IV/ KINH TẾ:
Sản xuất nông nghiệp, chăn nuôi là cơ sở của nền kinh tế trên cơ sở phát huy tiềm năng đất đai phì nhiêu và nguồn nước ngọt dồi dào; công nghiệp tập trung trong lĩnh vực chế biến nông sản, sản xuất điện năng trên cơ sở khai thác nguồn địa nhiệt.
- GDP (USD): 22,3 tỉ (2005); GDP bình quân đầu người (USD): 3 770 (2005). Tăng trưởng GDP: 3,7% (2006). Cơ cấu GDP: nông nghiệp (34%), công nghiệp (22%), dịch vụ (44%).
- Đơn vị tiền tệ: Đồng Cordoba vàng.
- Một số nông sản chính: cà phê, mía đường, chuối, bông, ngô, lúa gạo, đậu , thịt bò, lợn, gia cầm.
- Một số ngành công nghiệp chính: thực phẩm, đồ uống, lọc dầu, hoá chất.
- Xuất khẩu (USD): 3,2 tỉ (2006); Nhập khẩu (USD): 3,2 tỉ (2006).
- Các bạn hàng chính: Mỹ, Cô-xta Ri-ca, Goa-tê-ma-la, Pa-na-ma, Đức, En Xan-va-đo, Tây Ban Nha.
V/ ĐỐI NGOẠI:
Ni-ca-ra-goa dưới sự lãnh đạo của Mặt trận Giải phóng dân tộc San-đi-nô chủ trương tăng cường đoàn kết, liên kết Mỹ La tinh, đẩy mạnh quan hệ hợp tác chặt chẽ với Cu-ba, Vê-nê-xu-ê-la và các nước dân tộc, độc lập ở khu vực; đã chính thức gia nhập "Lựa chọn Bô-li-va cho châu Mỹ" (ALBA) (15/1/2007).
Là thành viên của Liên hợp quốc, WTO, Tổ chức Nông lương (FAO), Nhóm 77 (G-77), Tổ chức năng lượng nguyên tử (IAEA), Hội đồng Tổ chức Hàng không dân sự quốc tế (ICAO), Qũy tiền tệ thế giới (IMF), Phong trào Không liên kết....
V/ QUAN HỆ VỚI VIỆT NAM:
Việt Nam và Ni-ca-ra-goa thiết lập quan hệ ngoại giao ngày 03/9/1979. Tháng 7/1980, Việt Nam mở Đại sứ quán tại Ni-ca-ra-goa và tháng 8/1987, Ni-ca-ra-goa khai trương Đại sứ quán tại Hà Nội. Ngay sau khi Tổng thống Đa-ni-en Oóc-tê-ga thuộc Mặt trận Giải phóng Dân tộc Xan-đi nô thất cử, tháng 12/1990, Chính phủ của Tổng thống Vi-ô-lê-ta Cha-mô-rô đã đóng cửa Đại sứ quán Ni-ca-ra-goa tại Hà Nội. Tháng 4/1991, Việt Nam rút cơ quan đại diện ngoại giao tại Ma-na-goa. Hiện nay, Đại sứ quán Việt Nam tại Cu-ba kiêm nhiệm Ni-ca-ra-goa.
Trong giai đoạn 1979 - 1990, quan hệ hữu nghị và hợp tác giữa Việt Nam và Ni-ca-ra-goa có những bước phát triển tích cực. Nhiều Đoàn cấp cao Ni-ca-ra-goa thăm Việt Nam: Tổng thống Đa-ni-en Oóc-tê-ga (3/1983); Ủy viên Ban Lãnh đạo Toàn quốc FSLN, Bộ trưởng Quốc phòng Um-béc-tô Oóc-tê-ga (3/1981); Ủy viên Ban lãnh đạo toàn quốc FSLN, Bộ trưởng Hợp tác quốc tế En-ri Ru-ít (7/1986)... Về phía Việt Nam, có các đoàn: Chủ tịch HĐNN Võ Chí Công (7/1989), Phó Thủ tướng Đồng Sĩ Nguyên (7/1983), Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Hữu Thọ (4/1985)…
Quan hệ chính trị - ngoại giao giữa hai nước được nối lại sau khi Tổng Bí thư FSLN Đa-ni-en Oóc-tê-ga đắc cử Tổng thống (11/2006). Tháng 9/2007, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng và Tổng thống Đ.Oóc-tê-ga có cuộc gặp bên lề Khoá họp 62 Đại hội đồng Liên hợp quốc tại Niu-oóc; Ni-ca-ra-goa khẳng định ủng hộ Việt Nam làm Uỷ viên không thường trực HĐBA/LHQ khoá 2008-2009 và công nhận quy chế kinh tế thị trường cho Việt Nam.
Tháng 10/2007
