I. KHÁI QUÁT:

- Tên nước:  Gia-mai-ca (Jamaica)

- Thủ đô: King-xtơn (Kingston).

- Vị trí địa lý: thuộc quần đảo An-ti lớn nằm trong vùng biển Ca-ri-bê, phía Nam Cu-ba. Địa hình 80% là đồi núi.

- Diện tích:  10.991 km².

- Dân số: 2,81 triệu (2018), trong đó 92.1% là người da đen, 6.1% là người lai, 0.8% là người gốc Ấn.

- GDP: 14,77 tỉ USD (2017), xếp thứ 140 thế giới.

- GDP đầu người: 9.200 USD (2017) 

- Ngôn ngữ: tiếng Anh.

- Tôn giáo: Tin Lành (64,8%), các tôn giáo khác (35,2%).

- Ngày Quốc khánh: 6/8/1962 (Ngày Độc lập)

- Tiền tệ: Đồng Đô la Gia-mai-ca. Tỷ giá  JMD 130,7 = 1 USD (2018)

- Toàn quyền: ông Pa-trích Lin-tơn A-lân (Patrick Linton Allen), từ 26/2/2009.

- Thủ tướng: ông En-đriu Mai-cơn Hon-nít  (Andrew Micheal Holness) kể từ 3/2016, là nhiệm kỳ thứ 4 liên tiếp.

II. LỊCH SỬ:

- Năm 1494: Đô đốc C. Cô-lông phát hiện ra Gia-mai-ca, quốc đảo lớn thứ ba tại Ca-ri-bê.

- Năm 1509: Gia-mai-ca trở thành thuộc địa của Tây Ban Nha.

- Năm 1655: là thuộc địa của Anh.

- Năm 1959: Gia-mai-ca giành được quyền tự quyết về đối nội.

- Năm 1962: Gia-mai-ca tuyên bố độc lập (ngày 6/8).

III. CHÍNH TRỊ:

- Thể chế nhà nước: Gia-mai-ca là quốc gia độc lập nằm trong Khối Liên hiệp Anh theo chế độ quân chủ lập hiến. Trên danh nghĩa, Nguyên thủ quốc gia là Nữ hoàng Anh Ê-li-da-bét II (Elizabeth II). Toàn quyền, đại diện cho Nữ hoàng tại Gia-mai-ca, do Nguyên thủ quốc gia bổ nhiệm. Từ năm 2009, Toàn quyền là ông Pa-trích Lin-tơn A-lân (Patrick Linton Allen). Quyền hành pháp nằm trong tay nội các do Thủ tướng đứng đầu. Thủ tướng là thủ lĩnh của đảng chiếm đa số tại Hạ viện.

 - Hệ thống lập pháp: Quốc hội lưỡng viện: Thượng viện (21 thượng nghị sĩ, do Toàn quyền bổ nhiệm, trong đó 13 thượng nghĩ sĩ thuộc đảng cầm quyền, số còn lại thuộc đảng đối lập) và Hạ viện (60 hạ nghị sĩ được bầu trực tiếp, nhiệm kỳ 5 năm).

- Hệ thống tư pháp: Tòa án tối cao (các thẩm phán do Toàn quyền bổ nhiệm) và các Tòa án phúc thẩm, sơ thẩm.

IV. KINH TẾ- XÃ HỘI:

            Là nước giàu tài nguyên thiên nhiên, đặc biệt là bô-xít; Gia-mai-ca có nền kinh tế tương đối phát triển so với các nước nói tiếng Anh ở Ca-ri-bê. Từ những năm 70, Gia-mai-ca trở thành nước xuất khẩu bô-xít và nhôm lớn thứ hai trên thế giới. Nông nghiệp chuyên về trồng chuối, mía, cà phê, ca cao... Du lịch có vai trò ngày càng quan trọng. Những năm gần đây, Chính phủ Gia-mai-ca chú trọng thu hút và khuyến khích đầu tư nước ngoài trong nhiều lĩnh vực, tạo việc làm và sử dụng nguyên vật liệu thô trong nước (như chế biến gỗ, chế biến thực phẩm, dệt...). 

Các ngành công nghiệp chính: luyện kim (nhôm), chế biến thực phẩm, may mặc, lọc dầu, công nghiệp nhẹ, viễn thông; Các nông sản chính: mía, chuối, cà phê, cam, chanh, ca cao, thịt bò, dê, cừu, gia cầm... Năm 2017, GDP tăng trưởng 0,7%, thất nghiệp 12,2%, dân số dưới mức nghèo đói 17,1%, lạm phát 4,4%. Năm 2017 xuất khẩu đạt 1,3 tỉ USD và nhập khẩu đạt 5,15 tỉ USD.

V. ĐỐI NGOẠI:

            Gia-mai-ca có quan hệ ngoại giao với hầu hết các nước trên thế giới. Duy trì quan hệ chặt chẽ với Anh; củng cố và phát triển quan hệ thương mại-tài chính với Mỹ (đối tác thương mại quan trọng nhất của Gia-mai-ca); thúc đẩy quan hệ với các nước nói tiếng Anh trong Cộng đồng Ca-ri-bê thông qua tổ chức CARICOM.

            Gia-mai-ca là thành viên của Liên hợp quốc, Khối Liên hiệp Anh (Commonwealth), Tổ chức các quốc gia châu Mỹ (OAS), Phong trào Không liên kết, G15, G77...

VI. QUAN HỆ VỚI VIỆT NAM:

   Việt Nam và Ha-mai-ca thiết lập ngoại giao cấp Đại sứ ngày 05/01/1976. Đại sứ quán Việt Nam tại Cuba kiêm nhiệm Ha-mai-ca. Đại sứ quán Ha-mai-ca tại Trung Quốc kiêm nhiệm Việt Nam.

Tháng 9/1979, sau khi dự Hội nghị Cấp cao VI Phong trào Không liên kết tại La Habana (Cuba), Thủ tướng Phạm Văn Đồng đã thăm hữu nghị chính thức Ha-mai-ca. Tháng 12/2014, doanh nhân Ha-mai-ca Joseph Issa gửi thư cho Bộ trưởng Phạm Bình Minh đề đạt nguyện vọng xin được làm Lãnh sự danh dự của Việt Nam tại Ha-mai-ca.

          Quan hệ hợp tác song phương còn khiêm tốn, trao đổi đoàn không nhiều, kim ngạch thương mại hai chiều nhỏ (2017 gần 15 triệu USD, ta xuất 12 triệu USD). Tuy nhiên, giữa hai nước có những tiềm năng và thế mạnh có thể bổ trợ, hợp tác với nhau: Ha-mai-ca có nền công nghiệp bô-xít/nhôm, trồng và chế biến nông sản nhiệt đới, du lịch, thể thao… khá phát triển và có nhu cầu nhập khẩu hầu hết các loại hàng hóa tiêu dùng.

Ta và bạn duy trì quan hệ phối hợp tốt tại các tổ chức quốc tế, nhất là tại LHQ. Ha-mai-ca ủng hộ ta gia nhập WTO, ứng cử làm Uỷ viên không thường trực HĐBA/LHQ khoá 2008-2009. Ta ủng hộ bạn vào Hội đồng Cơ quan quyền lực quốc tế đáy dại dương (ISA) tháng 7/2014. Hiện tại ta đang vận động Ha-mai-ca ủng hộ Việt Nam trở thành Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc nhiệm kì 2020-2021./.