Vị trí địa lý: Mông Cổ thuộc vùng Trung Á, bắc giáp Liên bang Nga, nam giáp Cộng hòa nhân dân Trung Hoa.

Địa hình: Phần lớn lãnh thổ là thảo nguyên, đồng cỏ và đồi núi, chia làm 3 miền: miền núi ở phía Tây, cao nguyên ở miền Trung và phía Đông, sa mạc Gobi ở phía Nam. Rừng chiếm 10% diện tích.

Khí hậu: lục địa, ít mưa, lạnh giá, nhiệt độ mùa đông xuống đến -30, -400C.

Diện tích: 1,565 triệu km²; có 21 tỉnh và Thủ đô U-lan-ba-to.

Dân số: 3 triệu người gồm hơn 10 dân tộc. Dân tộc Mông Cổ (Khalkh) chiếm 86%, kazak 6%, còn lại là các dân tộc khác.

Tôn giáo: Mật Tông Tây Tạng (53%), Hồi giáo, Thiên Chúa giáo và các tôn giáo khác có nhưng rất ít, khoảng 8%; số người không theo tôn giáo chiếm 38%.

Ngôn ngữ: Tiếng Mông Cổ

Thủ đô: U-lan-ba-to, hơn 1,1 triệu dân.

Ngày Quốc khánh: 11 tháng 7 (ngày Cách mạng nhân dân thắng lợi: 11/7/1921).

Tiền tệ: đồng Tugrik

Tóm tắt lịch sử:
Nhà nước Mông Cổ (Khunnu) có từ thế kỷ thứ III trước công nguyên. Năm 1206, Chingis Khan (Thành Cát Tư Hãn) thống nhất các bộ lạc lập nên Đế quốc Mông Cổ hùng mạnh, tiến hành cuộc chiến tranh xâm lược, lập nên nhà nước Nguyên - Mông (1271 - 1368). Cuối thế kỷ XIV, Nhà Nguyên suy yếu. Từ cuối thế kỷ XVIII, Mông Cổ bị phong kiến Mãn Châu thôn tính, thống trị trong 200 năm. Từ 1911-1919, Mông Cổ trở thành nước phong kiến tự trị.

Giai đoạn từ năm 1921 - 1940, Mông Cổ thực hiện cải cách dân chủ theo hướng chủ nghĩa xã hội. Từ năm 1940 - 1990, Mông Cổ tập trung xây dựng cơ sở vật chất, kỹ thuật. Từ năm 1990, Mông Cổ thực hiện cải tổ, thực hiện đa nguyên, đa đảng.

Các chính đảng: Hiện có 24 chính đảng nhưng có 02 Đảng lớn nhất là Đảng Nhân dân Mông Cổ (161.300 đảng viên) và Đảng Dân chủ (150.000 đảng viên). Một số Lãnh đạo chủ chốt hiện nay:
Tổng thống: Kh. Battulga (từ 7/7/2017)
Chủ tịch Quốc hội: G. Zandanshatar (từ 01/2/2019)
Thủ tướng: U. Khurelsukh (từ 4/10/2017)
Bộ trưởng Ngoại giao: D. Tsogtbaatar (từ 10/2017)


1. Chính trị nội bộ:
Tại cuộc bầu cử Quốc hội ngày 29/6/2016, Đảng Nhân dân Mông Cổ giành thắng lợi với 65/76 ghế trở thành Đảng cầm quyền. Mông Cổ đã bầu ông M.Enkhbold làm Chủ tịch Quốc hội và ông J. Erdenebat làm Thủ tướng Chính phủ. Tháng 7/2017, Mông Cổ bầu ông Kh. Battulga thuộc Đảng Dân chủ đối lập làm Tổng thống Mông Cổ. Tháng 9/2017, Quốc hội Mông Cổ đã bỏ phiếu bãi miễn Thủ tướng J. Erdenebat và bầu ông U. Khurelsukh làm Thủ tướng tháng vào tháng 10/2017. Tháng 2/2019, Quốc hội Mông Cổ bầu Ông G. Zandanshatar làm Chủ tịch Quốc hội thay thế ông M.Enkhbold.

2. Kinh tế:
Mông Cổ chủ yếu dựa vào ngành khai khoáng và chăn nuôi đồng cỏ tự nhiên, là một trong 10 quốc gia có nguồn khoáng sản giàu nhất thế giới, các khoáng sản chính là đồng, than đá, mô-líp-đen, vôn-fram, vàng, nhôm, uranium… Hiện ngành khai thác khoáng sản chiếm trên 50% GDP. Mông Cổ có khoảng 66 triệu đầu gia súc (lạc đà, ngựa, bò, dê và cừu); tự bảo đảm nhu cầu về lương thực (lúa mỳ). Kinh tế Mông Cổ từ năm 2017 đã có dấu hiệu phục hồi, tăng trưởng GDP năm 2017 đạt 5,8% và năm 2018 đạt 6,4%. Kim ngạch thương mại năm 2018 đạt khoảng 12 tỷ USD, thu nhập bình quân đầu người trên 4000 USD.


1. Ngày thiết lập quan hệ ngoại giao: ngày 17 tháng 11 năm 1954.

2. Những mốc lớn trong lịch sử quan hệ hai nước:
- Tháng 7/1955: Chủ tịch Hồ Chí Minh dẫn đầu đoàn đại biểu Đảng, Chính phủ ta lần đầu tiên thăm Mông Cổ.
- Tháng 9/1959: Bí thư thứ nhất Đảng Nhân dân Cách mạng Mông Cổ, Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Yu. Tsedenbal dẫn đầu đoàn đại biểu Đảng, Chính phủ Mông Cổ thăm Việt Nam.
- 9/6/1959: Lập Đại sứ quán Mông Cổ tại Hà Nội.
- 13/2/1960: Lập Đại sứ quán Việt Nam tại U-lan-ba-to.
- 1961: Ký Hiệp ước hữu nghị và hợp tác đầu tiên (hai lần sau vào các năm 1979, 2000). Thành lập Hội Hữu nghị Việt Nam-Mông Cổ.
- 3/12/1979: Thành lập Ủy ban liên Chính phủ về hợp tác kinh tế, khoa học và kỹ thuật.


3. Về quan hệ chính trị:
Việt Nam và Mông Cổ có quan hệ hữu nghị truyền thống, thường xuyên giúp đỡ và ủng hộ lẫn nhau. Từ năm 1992, mặc dù đã chuyển sang chế độ đa nguyên đa đảng, nhưng Mông Cổ vẫn coi Việt Nam là đối tác quan trọng ở khu vực Đông Nam Á. Những năm gần đây, hai bên duy trì thường xuyên hoạt động trao đổi đoàn cấp cao cũng như đoàn các cấp, các bộ, ngành, tổ chức hữu nghị.

Trao đổi đoàn của Lãnh đạo ta sang Mông Cổ: Chủ tịch nước Trần Đức Lương thăm chính thức Mông Cổ ký Hiệp ước hữu nghị và hợp tác (2000), Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết thăm chính thức Mông Cổ (2008), Thủ tướng Phan Văn Khải thăm Mông Cổ (1999), thăm chính thức Mông Cổ (2004), Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Văn An thăm chính thức Mông Cổ (2003), Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu thăm chính thức Mông Cổ (2009), Phó Chủ tịch Quốc hội Huỳnh Ngọc Sơn thăm chính thức Mông Cổ (2015), Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc thăm chính thức Mông Cổ và dự Hội nghị cấp cao ASEM 11 tại Mông Cổ (7/2016), Phó Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh thăm chính thức Mông Cổ từ (5/2017).

Trao đổi đoàn của Lãnh đạo ta sang Mông Cổ: Chủ tịch nước Trần Đức Lương thăm chính thức Mông Cổ ký Hiệp ước hữu nghị và hợp tác (2000), Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết thăm chính thức Mông Cổ (2008), Thủ tướng Phan Văn Khải thăm Mông Cổ (1999), thăm chính thức Mông Cổ (2004), Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Văn An thăm chính thức Mông Cổ (2003), Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu thăm chính thức Mông Cổ (2009), Phó Chủ tịch Quốc hội Huỳnh Ngọc Sơn thăm chính thức Mông Cổ (2015), Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc thăm chính thức Mông Cổ và dự Hội nghị cấp cao ASEM 11 tại Mông Cổ (7/2016), Phó Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh thăm chính thức Mông Cổ từ (5/2017).

Trao đổi đoàn của Lãnh đạo Mông Cổ sang Việt Nam: Tổng thống Mông Cổ Ochirbat thăm chính thức (1994), Tổng thống Mông Cổ N. Bagabandi thăm hữu nghị chính thức (2005), Tổng thống Mông Cổ Ts. Elbegdorj thăm cấp Nhà nước (11/2013), Thủ tướng Mông Cổ N.Enkhbayar thăm chính thức (2002), Chủ tịch Quốc hội S. Tumur-Ochir (2004), Chủ tịch Quốc hội Mông Cổ D.Demberel (2010), Bộ trưởng Ngoại giao Ts. Munkh-Orgil (2017), Chủ tịch Quốc hội Mông Cổ M.Enkhbold (01/2018), Thư ký Hội đồng An ninh quốc gia A. Gansukh (4/2018), Bộ trưởng Bộ Tư pháp và Nội vụ Mông Cổ Ts. Nyamdorj (15-17/10/2018), Tổng Thư ký Đảng Nhân dân Mông Cổ Amarbayargalan thăm Việt Nam và ký Bản ghi nhớ về hợp tác giữa hai Đảng (3/2019).

4. Về hợp tác kinh tế - thương mại:
Do nhiều nguyên nhân khách quan, nhất là về địa lý và vận tải, hợp tác kinh tế - thương mại giữa Việt Nam và Mông Cổ chưa được phát triển, duy trì ở mức khiêm tốn trong những năm gần đây. Hai nước đang duy trì cơ chế Ủy ban liên Chính phủ Việt Nam – Mông Cổ (1979), phiên họp gần đây nhất (phiên thứ 16) tổ chức vào tháng 8/2017 tại Mông Cổ. Năm 2018 kim ngạch thương mại song phương Việt Nam-Mông Cổ đạt khoảng 60 triệu USD, trong đó kim ngạch xuất khẩu đạt 50 triệu USD (ta xuất khẩu điện thoại, chế phẩm giặt, thiết bị điện gia dụng, chế biến thực phẩm, mỹ phẩm, ngũ cốc, bánh kẹo, dược phẩm, thuốc lá, hoa quả đóng hộp; nhập khẩu đạt khoảng 10 triệu USD (đồng và sản phẩm đồng, nguyên phụ liệu dệt may và da giày...).

5. Về hợp tác trên các lĩnh vực khác:
Về văn hóa, hai bên đã đặt tượng Chủ tịch Hồ Chí Minh và khai trương Trung tâm Văn hóa Hồ Chí Minh tại trường Trung học số 14 mang tên Chủ tịch Hồ Chí Minh, thủ đô Ulan-Bato, Mông Cổ năm 2009. Năm 2013, Việt Nam và Mông Cổ hợp tác sản xuất bộ phim “Cuộc sống như một bộ phim” với các cảnh quay tại Việt Nam và được công chiếu rộng rãi tại Mông Cổ và Việt Nam. Năm 2014, phía Mông Cổ cử đoàn nghệ thuật tham gia Festival Huế nhân kỷ niệm 60 năm thiết lập quan hệ ngoại giao. Năm 2019, Đài Phát thanh và Truyền hình quốc gia Mông Cổ (MNB) hợp tác với Đài Tiếng nói Việt Nam (VOV) sản xuất phim tài liệu về quan hệ hữu nghị truyền thống giữa hai nước nhân dịp kỷ niệm 65 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Mông Cổ.

Về giáo dục, đào tạo, trao đổi sinh viên được thực hiện từ những năm 60 thế kỷ XX. Theo Hiệp định về Hợp tác giáo dục giai đoạn 2013-2016, hàng năm Việt Nam nhận đào tạo 15 sinh viên Mông Cổ và Mông Cổ đào tạo 05 sinh viên Việt Nam./.

Tháng 5 năm 2018