KHÁI QUÁT CHUNG:

1. Tên nước: Vương quốc Thái Lan (Kingdom of Thailand)

2. Thủ đô: Băng-cốc (Bangkok).

3. Quốc kỳ

4. Quốc khánh: ngày 05 tháng 12, là ngày sinh nhật Vua Rama IX Phu-mi-phôn A-đun-da-đệt (Bhumibol Adulyadej).

5. Diện tích: 513.120 km².

6. Dân số: 66.558.935 người (2019).

7. Vị trí địa lý: Thái Lan nằm ở Đông Nam Á; phía Đông Bắc giáp Lào, phía Tây Bắc giáp Mi-an-an (Myanmar); phía Đông giáp Cam-pu-chia và Vịnh Thái Lan; phía Nam giáp Ma-lai-xi-a; phía Tây giáp biển An-đa-man (Andaman). Khí hậu nhiệt đới gió mùa. Thời tiết nóng, mưa nhiều.

8. Đơn vị tiền tệ: baht (฿), 1 USD = 32 THB.

9. Thu nhập bình quân đầu người: 7.588 USD/năm (2018).

10. Dân tộc: Thái 90% (trong đó 14% là người Thái gốc Hoa) còn lại là các dân tộc thiểu số như Mã Lai, Môn, Khơ-me và các bộ tộc khác.

11. Tôn giáo: Phật giáo (94,5%), Hồi giáo (4,3%), Thiên chúa giáo (1,17%) và các tôn giáo khác.

12. Ngôn ngữ: Tiếng Thái.

TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ - KINH TẾ - XÃ HỘI

1. Chính trị:

Sau cuộc cách mạng tư sản năm 1932, Thái Lan chuyển từ chế độ quân chủ chuyên chế sang chế độ Quân chủ lập hiến. Sau cuộc đảo chính năm 2014, quân đội Thái Lan đã lập ra Chính phủ quân sự và tiến hành dự thảo Hiến pháp mới. Chính phủ đã tổ chức tổng tuyển cử ngày 24/3/2019 và bầu ra Quốc hội mới. Nội các mới đã được Quốc vương phê chuẩn ngày 10/7/2019. Việc Nội các mới tuyên thệ nhậm chức ngày 16/7/2019 đã chính thức kết thúc chế độ cầm quyền quân sự kéo dài 5 năm tại Thái Lan (từ đảo chính năm 2014). Thủ tướng Para-dút cùng 05 thành viên Nội các chủ chốt, trong đó có 02 Phó Thủ tướng đã vượt qua cuộc điều trần và bỏ phiếu bất tín nhiệm ngày 28/02 với số phiếu ủng hộ cao trên 80%.

- Các lãnh đạo chủ chốt hiện nay:

+ Nguyên thủ quốc gia: Nhà Vua Ma-hả Va-chi-ra-long-con Phrá Va-chi-ra-klao-chao-dù-hủa (Rama X-Maha Vajiralongkorn Vajiraklaochaoyuhua) lên ngôi ngày 13/10/2016, đăng quang chính thức ngày 04/5/2019.

+ Chủ tịch Quốc hội kiêm Chủ tịch Hạ viện: ông Chuôn Lịch-phai (Chuan Leekpai), từ tháng 5/2019.

+ Chủ tịch Thượng viện: ông Pon-pết Vi-chít-chôn-chay (Pornpetch Wichitcholchai) từ tháng 5/2019.

+ Thủ tướng: Đại tướng Pra-dút Chan-ô-cha (Prayut Chan-o-cha), là Thủ tướng Chính phủ 2014 và chính thức được Quốc vương phê chuẩn sau khi Quốc hội bầu tháng 6/2019.

2. Kinh tế - xã hội:

- Thái Lan hiện là một nước công nghiệp mới (trước vốn là nước nông nghiệp truyền thống). Tài nguyên thiên nhiên: chủ yếu là thiếc, cao su, gas, vôn-phờ-ram (vonfram), tan-ta-li-um (tantalium), gỗ, chì, than non. Bắt đầu từ năm 1960, Thái Lan thực hiện Kế hoạch phát triển Kinh tế - Xã hội lần thứ nhất và đến nay là Kế hoạch phát triển Kinh tế - Xã hội lần thứ 12 (2017 - 2021). Chính phủ Thái Lan thực hiện chính sách "hướng xuất khẩu" và ASEAN, Mỹ, Nhật, EC là các thị trường xuất khẩu chính. Ngành du lịch cũng đóng vai trò tích cực trong nền kinh tế Thái Lan.

GDP năm 2017 đạt 3,8%, năm 2018 đạt 4,1% và 2019 đạt 2,4%, thấp nhất trong 5 năm qua. Năm 2020 Thái Lan đã phải điều chỉnh giảm tăng trưởng kinh tế từ 2,7-3,7% còn 1,5-2,5%.

QUAN HỆ VIỆT NAM – THÁI LAN

1. Ngày thiết lập quan hệ ngoại giao: 06/8/1976

2. Khuôn khổ quan hệ: Đối tác Chiến lược (6/2013)

3. Những mốc lớn trong quá trình phát triển quan hệ

- Ngày 4-6/8/1976: Ngoại trưởng Thái Lan Bhichai Rattakul thăm chính thức, ký Thông cáo chung thiết lập quan hệ ngoại giao (6/8/1976) ;

- Ngày 9-12/1/1978: Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Nguyễn Duy Trinh thăm chính thức, hội kiến Nhà Vua Rama IX, ký Hiệp định Thương mại, hợp tác kinh tế và kỹ thuật và Hiệp định vận chuyển hàng không, ra Thông cáo chung lập Đại sứ quán và trao đổi Đại sứ.

- Ngày 02/2/1978: Việt Nam lập Đại sứ quán tại Bangkok.

- Ngày 06-10/9/1978: Thủ tướng Phạm Văn Đồng thăm chính thức theo lời mời của Thủ tướng Kriangsak Chomanan, yết kiến Nhà Vua Bhumibol Adulyadej tại tỉnh Narathiwat (6/9), ký Tuyên bố chung và Hiệp định Bưu chính viễn thông (10/9).

- Ngày 17-21/5/1980: Bộ trưởng Ngoại giao Nguyễn Cơ Thạch thăm chính thức, đề nghị ký Hiệp ước không xâm lược lẫn nhau và không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau.

- Ngày 09-12/01/1989: Ngoại trưởng Siddhi Savetsila thăm chính thức Việt Nam.

- Ngày 17-19/9/1991: Ngoại trưởng Arsa Sarasin thăm chính thức theo lời mời của Bộ trưởng Ngoại giao Nguyễn Mạnh Cầm, ký Hiệp định lập Ủy ban Hỗn hợp hợp tác kinh tế.

- Ngày 28-30/10/1991: Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Võ Văn Kiệt thăm chính thức theo lời mời của Thủ tướng Anand Panyarachun, chứng kiến lễ ký Hiệp định khuyến khích và bảo hộ đầu tư, MOU về hợp tác khí tự nhiên (30/10). Thái Lan thỏa thuận cấp quốc tịch Thái cho Việt kiều thế hệ 2, 3 và Thẻ Ngoại kiều (giấy Tàng đạo) cho Việt kiều thế hệ 1.

- Ngày 15-17/01/1992: Thủ tướng Anand Panayachun thăm chính thức, trao đổi thư phê chuẩn Hiệp định khuyến khích và bảo hộ đầu tư, ký Tuyên bố chung.

- Ngày 23-25/12/1992: Ngoại trưởng Prasong Soonsiri thăm chính thức, Thái Lan trở thành nước ASEAN đầu tiên cung cấp ODA cho Việt Nam. Thái Lan cho phép 50.000 Việt kiều nhập quốc tịch Thái.

- Ngày 15-18/10/1993: Tổng Bí thư Đỗ Mười thăm chính thức theo lời mời của Thủ tướng Chuan Leekpai, hội kiến Nhà Vua Bhumibol Adulyadej tại Chieng Mai. Thái Lan ủng hộ Việt Nam trở thành quan sát viên của ASEAN.

- Ngày 16-19/3/1994: Thủ tướng Chuan Leekpai thăm chính thức, chứng kiến lễ ký Hiệp định hợp tác du lịch và MOU giữa Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) với Liên đoàn Công nghiệp Thái Lan (FTI).

- Ngày 09-11/8/1997: Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Nguyễn Mạnh Cầm thăm chính thức, ký Hiệp định Phân định ranh giới trên biển trong Vịnh Thái Lan sau 9 vòng đàm phán.

- Ngày 06-08/10/1998: Chủ tịch nước Trần Đức Lương thăm chính thức theo lời mời của Nhà Vua Bhumibol Adulyadej.

- Ngày 09-12/5/2000: Thủ tướng Phan Văn Khải thăm chính thức theo lời mời của Thủ tướng Chuan Leekpai, chứng kiến lễ ký Hiệp định miễn thị thực cho hộ chiếu phổ thông.

- Ngày 20-22/2/2004: Thủ tướng Phan Văn Khải và Thaksin Shinawatra họp Nội các chung lần 1 (JCR-1) tại Đà Nẵng và Nakhon Phanom, ký Tuyến bố chung về khuôn khổ hợp tác trong thập niên đầu thế kỷ XXI (20/2), Hiệp định khung về hợp tác kinh tế, Hiệp định hợp tác phòng chống tội phạm, Thỏa thuận tạo thuận lợi cho giao thông đường bộ (21/2); khánh thành Làng Hữu nghị Thái – Việt tại Bản Mạy, Nakhon Phanom (22/2).

- Ngày 20-21/12/2006: Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng thăm chính thức, ký Tuyên bố chung về Chiến lược chung đối tác kinh tế, Tuyên bố chung về quan điểm an ninh.

- Ngày 24/3/2008: Thủ tướng Samak Sundaravej thăm chính thức, chứng kiến lễ ký Hiệp định về hợp tác song phương loại trừ nạn buôn bán người, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em và giúp đỡ nạn nhân bị buôn bán.

- Ngày 27/10/2012: Thủ tướng Yingluck Shinawatra cùng Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đồng chủ trì họp Nội các chung Nội các chung lần 2 (JCR-2) tại Hà Nội.

- Ngày 25-27/6/2013: Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng thăm chính thức theo lời mời của Thủ tướng Yingluck Shinawatra, ra Tuyên bố chung thiết lập quan hệ Đối tác Chiến lược.

- Ngày 27-28/11/2014: Thủ tướng Prayut Chan-o-cha thăm chính thức, ký Chương trình hành động thực hiện quan hệ Đối tác chiến lược 2014 – 2018, Chương trình hợp tác văn hóa 2014 – 2016.

- Ngày 23/7/2015: Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cùng Thủ tướng Prayut Chan-o-cha chủ trì họp Nội các chung lần thứ 3 (JCR-3) tại Bangkok, ra Tuyên bố chung về quan hệ Đối tác chiến lược tăng cường, Hiệp định phái cử và tiếp nhận lao động, MOU hợp tác lao động.

- Ngày 17-19/8/2017: Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc và phu nhân thăm chính thức Thái Lan, chứng kiến Lễ ký kết 10 văn kiện hợp tác.

- Ngày 25-30/8/2019: Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân tham dự Đại Hội đồng liên nghị viện ASEAN (AIPA 40) và thăm chính thức Thái Lan.

4. Quan hệ trên các lĩnh vực cụ thể

- Các cơ chế hợp tác song phương:

+ Họp Nội các chung Việt Nam – Thái Lan do hai Thủ tướng đồng chủ trì;

+ Ủy ban Hỗn hợp song phương Việt Nam – Thái Lan cấp Bộ trưởng Ngoại giao; + Họp hẹp hai Bộ trưởng Ngoại giao;

+ Đối thoại Cấp cao về Phòng chống Tội phạm và Hợp tác an ninh cấp Bộ trưởng;

+ Ủy ban Hỗn hợp Thương mại cấp Bộ trưởng, Đối thoại chính sách Quốc phòng cấp Thứ trưởng Quốc phòng;

+ Nhóm Công tác chung Chính trị và An ninh Việt Nam - Thái Lan cấp Thứ trưởng Bộ Công an Việt Nam và Tổng thư ký Hội đồng An ninh quốc gia Thái Lan;

+ Tham khảo chính trị cấp Thứ trưởng giữa hai Bộ Ngoại giao

+ Tham vấn Lãnh sự.

- Quốc phòng - an ninh, triển khai Thỏa thuận về hợp tác quốc phòng (9/2012): trao đổi đoàn, đào tạo, hợp tác không quân, hải quân; trao đổi thông tin tình báo; duy trì tuần tra chung trên biển theo hướng đi vào hiệu quả, thực chất; tiếp tục triển khai cơ chế Đối thoại chính sách quốc phòng cấp Thứ trưởng lần thứ 3 tại Việt Nam (19/9); triển khai cơ chế Đối thoại Cấp cao lần thứ nhất về Phòng chống Tội phạm và Hợp tác an ninh, họp Nhóm công tác chung về Chính trị và An ninh Việt Nam - Thái Lan; hai bên tiếp tục cam kết ngăn chặn không để cho bất cứ cá nhân, tổ chức nào sử dụng lãnh thổ nước này chống phá nước kia.

- Quan hệ thương mại - đầu tư, Thái Lan hiện là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam trong ASEAN và thứ 6 trên thế giới; trong khi Việt Nam là đối tác xuất khẩu lớn thứ 1 của Thái Lan trong ASEAN và thứ 5 trên thế giới (sau Mỹ, Trung Quốc, Nhật Bản) của Việt Nam với kim ngạch thương mại hai chiều năm 2019 đạt 16,9 tỷ USD, giảm 3,4% so với năm 2018. Trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 ảnh hưởng mạnh nhưng kim ngạch thương mại Quý I/2020 đạt 4,04 tỷ USD, tương đương cùng kỳ năm 2019. Về đầu tư, đến tháng 4/2020, Thái Lan là nhà đầu tư thứ 9/131 quốc gia và vùng lãnh thổ có đầu tư vào Việt Nam với tổng số 567 dự án và 10,9 tỷ USD vốn đăng ký tại 41/63 địa phương của Việt Nam, chủ yếu trong lĩnh vực công nghiệp chế biến, chế tạo, kinh doanh bất động sản và sản xuất, phân phối điện khí nước. Việt Nam đang có 16 dự án đầu tư tại Thái Lan với tổng vốn đầu tư khoảng hơn 29 triệu USD, đứng thứ 31 trong số 78 quốc gia có đầu tư của Việt Nam, chủ yếu vào các lĩnh vực dịch vụ hàng không, bất động sản, đồ dùng gia đình, du lịch, phần mềm máy tính v..v…

- Hợp tác hai bên đã ký kết Bản Ghi nhớ về hợp tác Lao động và Thỏa thuận về tuyển dụng lao động. đã ký giữa hai Chính phủ Việt Nam và Thái Lan năm 2015 để triển khai việc tiếp nhận lao động phổ thông và giúp việc gia đình của Việt Nam trong phạm vi 25 lĩnh vực đang áp dụng đối với Campuchia, Lào và Mi-an-ma.

Hợp tác lao động, văn hóa, thể thao, du lịch và giao lưu nhân dân: Hai bên đang thúc đẩy sửa đổi để ký mới Thỏa thuận tuyển dụng lao động (7/2015). Năm 2019 có 1,05 triệu lượt khách Việt Nam thăm Thái Lan (tăng 2% so với năm 2018) và gần 510 nghìn lượt khách Thái Lan thăm Việt Nam (tăng mạnh 46% so với năm 2018). Hiện có 17 tỉnh, thành phố của Việt Nam ký thỏa thuận hợp tác hoặc kết nghĩa với các địa phương Thái Lan. Việt kiều tại Thái Lan có khoảng hơn 100.000 người luôn đoàn kết, gìn giữ, phát huy truyền thống văn hóa Việt Nam.

- Hợp tác tại các diễn đàn khu vực và quốc tế: Ngoài hợp tác chặt chẽ trong ASEAN và Liên hợp quốc, Việt Nam và Thái Lan cùng là thành viên của nhiều cơ chế hợp tác tiểu vùng như ACD, ACMECS, GMS, Mê Công - Lan Thương, Mê Công - Nhật, Mê Công - Hàn Quốc, Mê Công -Sông Hằng (Ấn Độ), Sáng kiến hạ nguồn Mê Công (LMI) và Mê Công và những người bạn (FLM).

                                                                                                      Tháng 6/2020