Đại sứ Vũ Đăng Dũng, Trưởng Phái đoàn đại diện thường trực Việt Nam tại ASEAN

(Ảnh: TTXVN)

Phóng viên: Thưa Đại sứ, Cộng đồng ASEAN khi hình thành sẽ đặt Việt Nam trước những cơ hội và thách thức như thế nào?

Đại sứ Vũ Đăng Dũng: Khi thành lập, Cộng đồng ASEAN sẽ đem lại nhiều cơ hội phát triển cho Việt Nam và các nước thành viên cả về chính trị-an ninh, kinh tế và văn hóa-xã hội, nhưng đi kèm với đó là những thách thức không nhỏ. Trên báo chí đã có nhiều phân tích về vấn đề này. Ở đây, tôi chỉ xin nêu ba “việc lớn” như sau.

Một là về nhận thức. Đây là vấn đề chung của các nước ASEAN. Nhưng riêng với Việt Nam, càng cần có nhận thức đúng về Cộng đồng ASEAN, tránh tâm lý kỳ vọng quá mức hoặc đánh giá thấp về ASEAN, từ đó có sự chuẩn bị phù hợp để tranh thủ được cơ hội và hóa giải được thách thức.

Theo một số nghiên cứu của Ban Thư ký ASEAN, Việt Nam nằm trong nhóm dưới về nhận thức đối với ASEAN, trong đó phần lớn các doanh nghiệp vừa và nhỏ chưa được tiếp cận đầy đủ thông tin về các cơ hội do Cộng đồng Kinh tế ASEAN mang lại. Để giải quyết việc này, ASEAN đã có Kế hoạch tổng thể về Truyền thông ASEAN để tạo khuôn khổ và định hướng cho việc xây dựng, triển khai các chiến lược truyền thông quảng bá về ASEAN, cũng như có kế hoạch tổ chức nhiều hoạt động chào mừng Cộng đồng ASEAN trong năm nay. Ở cấp quốc gia, Việt Nam cũng đã có Kế hoạch tuyên truyền về ASEAN. Mong rằng các kế hoạch này sẽ được triển khai hiệu quả, giúp nâng cao hơn nữa nhận thức của người dân.

Hai là về năng lực. Đó là năng lực của cả nền kinh tế, của giới doanh nghiệp cũng như của từng cán bộ, người dân khi tham gia ASEAN. So với thời điểm gia nhập ASEAN vào 1995, hiện thế và lực của Việt Nam đã phát triển vượt bậc. Tuy nhiên, giữa Việt Nam và một số nước ASEAN vẫn còn khoảng cách không dễ thu hẹp. So với khu vực, Việt Nam vẫn đang xếp ngưỡng thấp trong bảng xếp hạng về năng suất lao động và chỉ số sáng tạo cũng như chất lượng nguồn nhân lực (27,2/100 điểm). Khoảng cách thu nhập bình quân đầu người so với ASEAN ngày càng tăng (1.908USD/người so với mức trung bình 3.837USD/người của ASEAN). Điều này ảnh hưởng không nhỏ tới khả năng hấp thu và tận dụng các cơ hội do liên kết kinh tế khu vực mang lại, ảnh hưởng tới sự đóng góp của Việt Nam trong các hoạt động của ASEAN, nhất là trong việc đề xuất các sáng kiến, định hướng chiến lược lớn cho hợp tác ASEAN và khu vực.

Ba là về khuôn khổ luật pháp và thể chế. Rõ ràng, quá trình hợp tác thời gian qua càng cho thấy Việt Nam cần nỗ lực nhiều hơn nữa để hài hòa các quy định luật pháp, quy chuẩn giữa Việt Nam với các nước ASEAN, giúp doanh nghiệp và người dân Việt Nam có được vị thế bình đẳng, cơ hội ngang nhau trong việc tiếp cận các thành quả của liên kết hội nhập khu vực, trong đó có giá cả, chất lượng hàng hóa và dịch vụ, giáo dục, y tế...

Phóng viên: Việc hình thành Cộng đồng ASEAN vào năm 2015 và xây dựng Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN sau năm 2015 đòi hỏi các thành viên phải có những đóng góp tích cực hơn nữa. Thưa Đại sứ, trong năm nay, phương hướng tham gia hợp tác ASEAN của Việt Nam sẽ tập trung vào các trọng tâm, ưu tiên nào?

Đại sứ Vũ Đăng Dũng: Với Việt Nam, năm 2015 cũng là dịp kỷ niệm 20 năm Việt Nam gia nhập ASEAN. Từ những bước đi bỡ ngỡ ban đầu, Việt Nam đã ngày càng trưởng thành, chủ động tham gia và đóng góp tích cực vào các hoạt động chung của ASEAN với tinh thần trách nhiệm, được các nước đánh giá cao. Một ví dụ điển hình là Việt Nam nằm trong số những nước đạt tỷ lệ thực thi cao các chương trình, biện pháp liên kết kinh tế của ASEAN.

Trong năm 2015, trọng tâm của Việt Nam là tích cực cùng các nước đạt được mục tiêu công bố thành lập Cộng đồng ASEAN vào ngày 31/12/2015, nhất là hoàn thành những chương trình, biện pháp còn tồn đọng trong Lộ trình xây dựng Cộng đồng ASEAN giai đoạn 2009-2015 và mang lại các lợi ích cụ thể, thiết thực cho người dân và các doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, Việt Nam sẽ nỗ lực tham gia cùng các nước đóng góp xây dựng Tầm nhìn phát triển của ASEAN sau năm 2015 nhằm giúp liên kết ASEAN sâu rộng hơn nữa. Về hòa bình và an ninh, tiếp tục củng cố và nâng cao vai trò ASEAN như một lực lượng chủ chốt đối với hòa bình và an ninh khu vực, trong đó có duy trì hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn hàng hải ở Biển Đông.

Về khuôn khổ thể chế, Việt Nam sẽ tích cực thúc đẩy cải tiến và nâng cao hiệu quả hoạt động của bộ máy ASEAN, đi đôi với tăng cường năng lực Ban Thư ký ASEAN. Về quan hệ đối ngoại, tích cực nâng cao chất lượng và làm sâu sắc quan hệ hợp tác với các đối tác hiện có, đi đôi với việc thiết lập quan hệ hợp tác với các đối tác tiềm năng thông qua nhiều hình thức linh hoạt.

Riêng trong khuôn khổ Ủy ban các Đại diện thường trực tại ASEAN (CPR) mà Phái đoàn đại diện thường trực của Việt Nam tại ASEAN là một thành viên, Việt Nam sẽ tiếp tục tích cực tham gia cùng các nước hoàn thành tốt các trọng tâm, ưu tiên đề ra cho năm 2015, phát huy vai trò điều phối cấp khu vực của CPR và xây dựng quan hệ hợp tác phối hợp hiệu quả với các cơ quan của ba trụ cột chính trị-an ninh, kinh tế và văn hóa-xã hội nhằm hỗ trợ tích cực vào công cuộc xây dựng Cộng đồng, phát triển quan hệ đối ngoại, cải tiến bộ máy tổ chức ASEAN và nâng cao hiệu quả hoạt động của Ban Thư ký ASEAN.

Phóng viên: Xin trân trọng cảm ơn Đại sứ./.