KHÁI QUÁT CHUNG

1.    Tên quốc gia: Cộng hòa Pa-lau (Republic of Palau)

2.    Thủ đô: Mê-lê-kê-ốc (Melekeok)

3.    Quốc kỳ:

4.    Quốc khánh: 01/10/1994

5.    Diện tích: 459 km²

6.    Dân số: 18.084 người (5/2020)

7.    Vị trí địa lý: là quần đảo bao gồm 340 đảo trong đó có 9 đảo có cư dân sinh sống nằm ở phía bắc của Thái Bình Dương, trải rộng trong diện tích khoảng 500 dặm về phía đông nam Phi-líp-pin

8.    Đơn vị tiền tệ: đô la Mỹ (USD)

9.    Thu nhập bình quân đầu người: 12.310 USD (2017)

10. Dân tộc: người Micronesia lai với người Mã Lai và người Châu Đại Dương

11. Tôn giáo: Đạo Cơ đốc và đạo Modekngei của thổ dân

12. Ngôn ngữ: Tiếng Anh và tiếng Pa-lau.

TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ - KINH TẾ - XÃ HỘI

1. Chính trị:

- Palau theo chế độ dân chủ cộng hoà. Quyền hành pháp thuộc về Tổng thống (đứng đầu Nhà nước và Chính phủ), Phó Tổng thống và nội các. Tổng thống và Phó Tổng thống được bầu riêng biệt bằng bỏ phiếu phổ thông nhiệm kỳ 4 năm. Quyền lập pháp thuộc Quốc hội (Palau National Congress/Olbiil era Kelulau) gồm Thượng viện (9 thành viên) và Hạ viện/Viện Dân biểu (16 thành viên; mỗi bang cử 01 thành viên) được bầu theo hình thức phổ thông với nhiệm kỳ 4 năm. Quyền tư pháp cao nhất thuộc Tòa án Tối cao. Ngoài ra, mỗi bang bầu Thống đốc và có hệ thống lập pháp riêng. Hội đồng Tù trưởng (Council of Chiefs) là cơ quan cố vấn cho Tổng thống, gồm những người đứng đầu, thủ lĩnh truyền thống của 16 bang. Hội đồng đưa ra các khuyến nghị, cố vấn về các vấn đề luật pháp, phong tục mang tính truyền thống.

- Các đảng chính trị chính gồm Đảng Dân tộc Palau (Palau Nationalist Party, Đảng Ta Belau (Ta Belau Party), nhưng các Đảng này đã giải tán và hiện nay Palau không có Đảng chính trị.

- Những năm 1980, tình hình chính trị nội bộ Palau bất ổn định. Tổng thống đầu tiên của Palau, Haruo I. Remeliik, bị ám sát năm 1985 và một Bộ trưởng trong Chính phủ đã bị phát giác có liên quan đến vụ việc này. Tổng thống thứ ba của Palau, Lazurus Salii, tự sát tháng 9/1988 sau khi bị tố cáo tham nhũng. Tình hình chính trị Palau gần đây đã trở lại ổn định hơn.

- Các Lãnh đạo chủ chốt hiện nay:

+ Tổng thống: Tôm-my Rê-mân-ghơ-sau con (Tommy E. Remengesau Jr.)

+ Phó Tổng thống: Rây-nần Oi-lúc (Raynold B. Oilouch)

+ Chủ tịch Thượng viện: Hôc-cần Bâu (Hokkons Baules)

+ Chủ tịch Hạ viện: Sa-bi-nô A-nát-ta-xi-ô (Sabino Anastacio)

+ Bộ trưởng Ngoại giao: Phâu-ti-na Ri-hu-hơ-Ma-ruc (Faustina K Rehuher-Marugg).

2. Kinh tế-xã hội:

Palau phải dựa nhiều vào viện trợ của Mỹ. Kinh tế Palau dựa chủ yếu vào nông nghiệp, du lịch và đánh cá, trong đó du lịch là ngành kinh tế chủ chốt của Palau (đóng góp 1/2 GDP) do ưu thế về địa lý, thuận lợi cho các môn thể thao nước. Khách du lịch chủ yếu đến từ Nhật Bản, Đài Loan và Mỹ (khoảng 90.000 người mỗi năm). Các ngành công nghiệp khác như thủ công mỹ nghệ, xây dựng, may mặc tương đối phát triển. GDP hàng năm trung bình đạt 109,5 triệu USD.

Kinh tế tăng trưởng thiếu ổn định. GDP giai đoạn 1983-1990 tăng trung bình 14%/năm, 1991-1997 hơn 10%, 1998-99 giảm đột ngột (gần -3%) do tác động của cuộc khủng hoảng kinh tế ở châu Á. Giai đoạn 2000-2001 tăng trở lại mức dương 1,3%, 2006-2008 bình quân 5,5%/năm, từ 2009-2010 lại giảm đột ngột (hơn -6%), và phục hồi lại trong giai đoạn 2011-2013 (hơn 3%). Giai đoạn từ 2016 đến nay kinh tế của Bạn cũng gặp nhiều khó khăn: GDP năm 2016 đạt 302,7 triệu USD; GDP 2017 đạt 291,5 (-3,7% so với năm 2016).  

QUAN HỆ VIỆT NAM – PA-LAU

1. Ngày thiết lập quan hệ ngoại giao: tháng 8/2008, Đại sứ quán Việt Nam tại Phi-lip-pin kiêm nhiệm Pa-lau.

2. Khuôn khổ quan hệ: quan hệ ngoại giao

3. Những mốc lớn trong quá trình phát triển quan hệ:

Palau là nước nhỏ nhưng có tiềm năng hợp tác với ta trên các lĩnh vực như thuỷ sản, đánh bắt cá, mua bán gạo, lao động, du lịch và môi trường… Bạn có ngư trường rộng, khả năng đánh bắt của các doanh nghiệp trong nước còn chưa cao, hiện đang cấp giấy phép đánh cá cho các doanh nghiệp của Nhật, Đài Loan và Hàn Quốc. Gần đây, Đại sứ ta tại Philippines chủ động thúc đẩy hợp tác với Palau; đã 02 lần thăm làm việc tại Palau gặp gỡ, tiếp xúc với các Lãnh đạo cấp cao và Bộ trưởng Bạn để tìm hiểu, đề xuất phương hướng/hình thức hợp tác trên nhiều lĩnh vực như nông nghiệp, thương mại, lao động, hàng không…

- Bạn thăm ta có:

+ Cuối tháng 2 đầu tháng 3/2008: Lãnh tụ Hạ viện.

+ 3/2011: Bộ trưởng Hạ tầng công cộng, Công nghiệp và Thương mại.

- Ta thăm Bạn có:

+ 09-13/7/2010: Thứ trưởng Công an Nguyễn Văn Hưởng.

+ 06-08/4/2016: Thứ trưởng Bộ NN và PTNT Vũ Văn Tám.

Tháng 6 năm 2020