Trang chủ     Đăng ký nhận tin    Ý kiến bạn đọc   Liên kết website English 
Thursday, ngày 24 tháng 04 năm 2025 Tìm kiếm
 Tìm kiếm nâng cao

TÀI LIỆU CƠ BẢN VỀ NƯỚC BUỐC-KI-NA PHA-XÔ VÀ QUAN HỆ VỚI VIỆT NAM


A. THÔNG TIN CƠ BẢN VỀ NƯỚC BUỐC-KI-NA PHA-XÔ
I. Thông tin chung
Tên nước: Buốc-ki-na Pha-xô (Burkina Faso)                               
Thủ đô: U-a-ga-đu-gu (Ouagadougou)                               
Quốc khánh: 11/12/1958 (ngày thành lập Nhà nước tự trị)                               
Vị trí địa lý: Buốc-ki-na Pha-xô nằm ở khu vực Tây Phi, giáp Ni-giê, Ma-li, Bờ Biển Ngà, Ga-na, Tô-gô và Bê-nanh. Buốc-ki-na Pha-xô không giáp biển.                                
Diện tích: 273.800 km2                               
Khí hậu: Nhiệt đới                             
Dân số: 21,4 triệu người (2021, theo Ngân hàng Thế giới)                               
Ngôn ngữ: Tiếng Pháp                                
Đơn vị tiền tệ: Đồng Franc-CFA  (1 USD = 641 Franc-CFA)                             
GDP: 19,74 tỷ USD (2021, theo Ngân hàng Thế giới)                               
GDP/đầu người: 760 USD (2021, theo Ngân hàng Thế giới)
Tôn giáo: Đạo Hồi 61,6%, Đạo Thiên chúa 23,2%, Tín ngưỡng dân gian 7,3%.                               
Cơ cấu hành chính: gồm 13 khu vực hành chính. Các khu vực này bao gồm 45 tỉnh và 301 sở.
Lãnh đạo chủ chốt:
Chính quyền hiện nay là chính quyền chuyển tiếp sau đảo chính quân sự từ tháng 01/2022.
II. Khái quát lịch sử
 Ngày 23/12/1896, thực dân Pháp chiếm đóng lãnh thổ nay là Buốc-ki-na Pha-xô, Buốc-ki-na Pha-xô thừa nhận sự bảo hộ của Pháp. Năm 1919, thuộc địa đổi tên thành Thượng Volta (hay còn gọi là Tây Phi thuộc Pháp) bao gồm cả vùng phía Bắc Xê-nê-gan, Ni-giê và Bờ Biển Ngà hiện nay. Thượng Volta giải thể năm 1932 và sau Thế chiến II lại tái lập, thuộc Liên minh Pháp. Năm 1958, Thượng Volta trở thành thuộc địa tự trị với tên nước Cộng hòa Thượng Volta thuộc Cộng đồng Pháp và giành độc lập hoàn toàn ngày 5/8/1960. Ngày 4/8/1984, Thượng Volta đổi tên thành Buốc-ki-na Pha-xô.  
 Tổng thống đầu tiên của Buốc-ki-na Pha-xô Maurice Yaméogo được bầu năm 1960 và tái cử năm 1965 nhưng bị buộc phải từ chức năm 1966 trước áp lực dân chúng phản đối mạnh mẽ các chính sách ông này đưa ra. Trung tá Aboubacar Lamizana tiếp quản chính quyền và duy trì chế độ độc tài quân sự, cấm các đảng phái chính trị hoạt động, chấm dứt nền Cộng hòa thứ Nhất tại Buốc-ki-na Pha-xô. Cuộc bầu cử Quốc hội năm 1970 mở ra triển vọng tái lập nền Cộng hòa thứ Hai tuy nhiên sau đó đã bị Trung tá Lamizana đảo chính, hủy bỏ Hiến pháp. Năm 1977, Hiến pháp mới được thông qua, lập nền Cộng hòa thứ Ba, Trung tá Lamizana trúng cử Tổng thống năm 1978 nhưng bị đảo chính quân sự lật đổ vào năm 1980.
 Cuộc Cách mạng Buốc-ki-na Pha-xô đầu tiên là giai đoạn dưới thời Tổng thống Thomas Sankara – người được mệnh danh là Che Guevara của châu Phi với tư tưởng cách mạng XHCN, chống đế quốc rất mạnh mẽ (4/8/1983-15/10/1987). Năm 1987, Blaise Compaoré đảo chính, sát hại Sankara, khôi phục chế độ đa đảng và được bầu làm Tổng thống năm 1991, sau đó tái cử vào các năm 1998, 2005 và 2010.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                
III. Thể chế nhà nước, chế độ chính trị, đảng phái chính trị
- Thể chế nhà nước: Tổng thống được bầu trực tiếp, nhiệm kỳ 5 năm, có thể tái cử thêm 1 nhiệm kỳ. Chính phủ do Tổng thống bổ nhiệm trên cơ sở đề cử của Thủ tướng. Tuy nhiên, Hiến pháp hiện nay bị đình chỉnh sau đảo chính quân sự tháng 01/2022
- Cơ cấu nghị viện: Quốc hội gồm 127 ghế được dân bầu trực tiếp, nhiệm kỳ 5 năm. Tổng thống được bầu trực tiếp, nhiệm kỳ 5 năm, có thể tái cử thêm 1 nhiệm kỳ (Hiện nay, Quốc hội bị giải tán sau đảo chính quân sự tháng 01/2022).
- Các đảng phái chính trị: Buốc-ki-na Pha-sô có hơn 15 đảng phái chính trị, trong đó có các đảng chính như sau:
+ Đảng Phong trào Nhân dân vì Tiến bộ  (People’s Movement for Progress - MPP): do cựu Tổng thống Roch Marc Kaboré thành lập năm 2014. Đảng MPP từng chiếm đa số ghế trong Quốc hội cho tới đảo chính tháng 01/2022 và Quốc hội bị giải tán.
+ Đảng Quốc hội vì Dân chủ và Tiến bộ ( Congress for Democracy and Progress - CDP): do cựu Tổng thống Blaise Compaoré thành lập năm 1996, từng là đảng cầm quyền khi ông Compaoré nắm quyền từ 1996 tới 2014.
+ Đảng Kỷ nguyên mới cho Dân chủ ( New Era for Democracy - NTD): do ông Vincent Dabilgou thành lập năm 2015.
IV. Tình hình
1. Chính trị nội bộ
  Ngày 23/01/2022, quân đội Buốc-ki-na Pha-sô do Trung tá Paul-Henri Damiba đứng đầu đã tiến hành đảo chính. Ngày 24/01/2022, phe đảo chính tuyên bố bắt giữ Tổng thống Roch Marc Christian Kaboré (nắm quyền từ tháng 12/2015), giải tán Chính phủ và Quốc hội, đình chỉ Hiến pháp và đóng cửa biên giới. Trung tá Paul-Henri Damiba giữ chức Tổng thống Chính quyền chuyển tiếp từ tháng 3/2022. Nhóm Phong trào Yêu nước để Bảo vệ và Khôi phục (MPSR)  sẽ tiếp quản đất nước. MPSR cho biết đã lên kế hoạch thiết lập lại trật tự Hiến pháp. Hiến chương giai đoạn chuyển tiếp đã được thông qua ngày 01/3/2022, theo đó quá trình chuyển tiếp dự kiến kéo dài 36 tháng tính từ ngày Tổng thống chuyển tiếp nhậm chức, chính phủ mới sẽ gồm tối đa 25 Bộ trưởng và Quốc hội có 71 đại biểu...
  2. Kinh tế - Xã hội
- Buốc-ki-na Pha-xô không phong phú về tài nguyên và không giáp biển. Nông nghiệp đóng vai trò chủ chốt trong nền kinh tế quốc dân (80% dân số tham gia sản xuất nông nghiệp). Hai mũi nhọn của nền kinh tế là xuất khẩu bông và khai thác vàng (vàng chiếm ¾ nguồn thu từ xuất khẩu của đất nước), do đó kinh tế Buốc-ki-na Pha-xô phụ thuộc lớn vào mức độ dao động giá của hai sản phẩm này.
+ Các sản phẩm xuất khẩu chính: bông, hạt điều…
+ Các sản phẩm nhập khẩu chính: lương thực, dầu mỏ, nguyên liệu cho công nghiệp sản xuất (sắt, thép), sản phẩm hóa học, dược phẩm, máy móc…
+ Các đối tác thương mại chính của Buốc-ki-na Pha-xô: Bờ Biển Ngà, Pháp, Ghana, Trung Quốc, Togo, Ấn Độ, Bỉ, Đức…
- Buốc-ki-na Pha-xô xếp hạng 182/189 về chỉ số phát triển con người (HDI) năm 2020. Tỷ lệ thất nghiệp những năm gần đây dao động 4,8%.
3. An ninh - quốc phòng
  Khủng bố: Buốc-ki-na Pha-sô thuộc vùng Sahel, khu vực bất ổn nhất Tây Phi nói riêng, châu Phi nói chung, chủ yếu do hoạt động khủng bố cực đoan. Trong đó, khu vực biên giới chung giữa Buốc-ki-na Pha-sô - Ma-li - Ni-giê được đánh giá là tâm điểm của khủng bố. Tại Buốc-ki-na Pha-sô, khủng bố cực đoan hoạt động mạnh nhất tại miền Bắc. 
V. Chính sách đối ngoại
Buốc-ki-na Pha-xô là thành viên của LHQ, Phong trào Không liên kết,  WTO…; nhưng bị đình chỉ tư cách thành viên của Liên minh châu Phi (AU), Cộng đồng Kinh tế Tây Phi (ECOWAS) và Tổ chức Quốc tế Pháp ngữ (OIF) sau đảo chính tháng 01/2022. Buốc-ki-na Pha-xô từng đóng vai trò tích cực trong giải quyết xung đột tại một số nước Tây Phi .
B. QUAN HỆ VIỆT NAM - BUỐC-KI-NA PHA-XÔ
I. Quan hệ chính trị
- Thiết lập quan hệ ngoại giao: Việt Nam và Buốc-ki-na Pha-xô lập quan hệ ngoại giao ngày 16/11/1973. 
- - Cơ quan đại diện: Hai nước chưa mở Đại sứ quán tại thủ đô của nhau. Hiện nay, Đại sứ quán Việt Nam tại Ma-rốc kiêm nhiệm Buốc-ki-na Pha-xô. Đại sứ quán Buốc-ki-na Pha-xô tại Ấn Độ kiêm nhiệm Việt Nam.
- Hoạt động trao đổi đoàn:
+ Đoàn Việt Nam thăm Buốc-ki-na Pha-xô: Phó Thủ tướng Nguyễn Khánh (1996), Phó Chủ tịch nước Trương Mỹ Hoa (2004).
+ Đoàn Buốc-ki-na Pha-xô thăm Việt Nam: Bộ trưởng Ngoại giao (7/1997), Bộ trưởng Nông nghiệp (1997), Tổng thống Compaoré (2004), Bộ trưởng Thương mại (2010), Thứ trưởng Bộ Công thương và Thủ công (2013).
II. Hợp tác kinh tế - thương mại - đầu tư
Thương mại: Kim ngạch thương mại năm 2021 dự kiến đạt 147,6 triệu USD, trong đó ta gần như nhập siêu hoàn toàn (bông, điều…). Ta xuất khẩu sang Buốc-ki-na Pha-xô chủ yếu hàng dệt may. Kim ngạch thương mại năm 2019 đạt 113,25 triệu USD, năm 2020 đạt 57,78 triệu USD.
III. Hợp tác trong các lĩnh vực khác
Hợp tác trong các vấn đề khu vực và đa phương: Hai nước phối hợp tốt trên các diễn đàn quốc tế. bạn ủng hộ ta ứng cử Hội đồng Chấp hành UNESCO (2015-2019), Hội đồng Kinh tế-xã hội LHQ (ECOSOC) nhiệm kỳ 2016-2018, Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2020-2021.
IV. Cộng đồng Việt Nam tại Buốc-ki-na Pha-sô
Hiện nay có khoảng 20 người Việt sinh sống và làm việc tại Buốc-ki-na Pha-sô, trong đó 10 người Việt định cư lâu dài, chủ yếu là phụ nữ Việt lấy chồng nước ngoài và làm ăn tại đây, số còn lại là nhân viên làm thuê thời vụ trong các nhà hàng, tiệm ảnh.
V. Các Hiệp định, thỏa thuận đã ký kết giữa hai nước
Hiệp định khung về hợp tác kinh tế, thương mại, văn hoá và KHKT (1996); Bản ghi nhớ về hợp tác giữa Bộ Nông nghiệp Buốc-ki-na Pha-xô và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam, Nghị định thư hợp tác hai Bộ Ngoại giao, Hiệp định khung ba bên giữa Chính phủ Việt Nam - Pháp - Buốc-ki-na Pha-xô về trao đổi công nghệ và năng lực, Hiệp định ba bên giữa Chính phủ Việt Nam - Pháp - Buốc-ki-na Pha-xô về chuyển giao công nghệ ép-đùn nhằm chống suy dinh dưỡng trẻ em tại Buốc-ki-na Pha-xô (2004), Bản ghi nhớ về hợp tác giữa hai Phòng Thương mại và Công nghiệp (8/2010), Bản ghi nhớ về hợp tác thương mại và Công nghiệp (11/2013).

VI. Thông tin cơ quan đại diện

ĐSQ Việt Nam tại Ma-rốc kiêm nhiệm Buốc-ki-na Pha-xô
Địa chỉ: No 27 rue Mezzouda, Souissi – Rabat, Maroc
Điệnthoại: +212 537 65 92 10
Fax: +212 537 65 92 56
Email : vnambassade@yahoo.com.vn 

ĐSQ Buốc-ki-na Pha-xô tại Ấn Độ kiêm nhiệm Việt Nam
Địachỉ : F2/4 VasantVihar, New Delhi -110 057
Điệnthoại : +9111 26140641/42
Fax: +9111 26140630
Email: embassy@burkinafasoindia.org


Tháng 8/2022

 
Back Top page Print Email

Bản quyền của Vụ Thông Tin Báo Chí - Bộ Ngoại Giao
© Copyright by Press and Information Department - Vietnam Ministry of Foreign Affairs
Email: Banbientap@mofa.gov.vn 
Hiển thị tốt nhất với Internet Explorer. Best viewed with Internet Explorer

EMC Đã kết nối EMC