Tài liệu cơ bản về Cộng hòa Ga-na và quan hệ với Việt Nam

1. Khái quát:

- Vị trí địa lý:  ở Tây Phi, giáp Bu-ki-na Pha-xô về phía Bắc, Tô-gô về phía Đông, Cốt-đi-voa về phía Tây và Vịnh Ghi-nê về phía Nam.
- Diện tích:  239.460 km2.
- Dân số:  23.3 triệu (2007).
- Tôn giáo:  Thiên chúa giáo (gần 68%), Hồi giáo (16%), đạo cổ truyền (16%).
- Ngôn ngữ chính thức:  tiếng Anh
 - Thủ đô:  Accra
 - Khí hậu:  Nhiệt đới 
 - Đơn vị tiền:  Đồng Cedis; 
 - Ngày quốc khánh:  6/3/1957 (ngày Tuyên bố độc lập) 
 - Tổng thống: John Agyekum KUFUOR (từ 2004)
 - Bộ trưởng Ngoại giao:  Nana Akufo-Addo

2. Lịch sử: 

- Ghana là một nước có lịch sử lâu đời. Từ thế kỷ thứ 4, đã ra đời Vương quốc Sarakolle rộng lớn, chạy dài từ bờ biển Đại Tây Dương đến sông Niger. Thế kỷ 11, Vương quốc Ghana trở nên cực thịnh với nền nông nghiệp, thủ công, buôn bán phát triển.

- Năm 1471, thực dân Bồ Đào Nha xâm chiếm và đặt tên là "Bờ biển vàng". Năm 1740, Hà lan thay thế Bồ Đào Nha. Năm 1874, Anh chiếm đóng Bờ biển vàng và đến năm 1919 Bờ biển vàng chính thức trở thành thuộc địa của Anh. Sau chiến tranh thế giới II, Đảng Đại hội thống nhất Bờ biển vàng (UGCC) ra đời lãnh đạo cuộc đấu tranh tẩy chay hàng Anh và đòi tự trị đã bị thực dân Anh đàn áp dã man.

- Tháng 2/1957, Anh buộc phải tuyên bố cho Bờ biển vàng độc lập trong khối Liên hiệp Anh. Ngày 6/3/1957, Bờ biển vàng tuyên bố độc lập và đổi tên là Ghana. Đây là nước đầu tiên ở Tây Phi (trừ Liberia) trong khối thuộc địa Anh ở châu Phi được độc lập. Ngày 1/7/1960, nước Cộng hoà Ghana được thành lập do Dr. Kwame Nkrumah làm Tổng thống. Hiện nay, ông Johan Agyekum Kufuor là Tổng thống của Ghana (được bầu ngày 7/1/2001). 

3. Chính trị:

- Thể chế: Cộng hoà Tổng thống. Tổng thống là người đứng đầu Nhà nước và Chính phủ, được bầu theo nhiệm kỳ 4 năm.

- Đảng phái chính trị: Đảng Nhân dân Truyền thống (CPP), Đảng Tất cả người dân Ghana (EGLE), Đảng Quốc hội Dân tộc Dân chủ (NDC).

- Tháng 12/96, ông KOFI ANNAN, Phó Tổng thư ký LHQ, quốc tịch Ghana được bầu làm Tổng thư ký Liên hợp quốc.

4. Kinh tế: 

- Tài nguyên thiên nhiên: vàng, gỗ, kim cương công nghiệp, bô-xít, măng-gan, cao su, dầu mỏ.

- Cơ cấu kinh tế: Công nghiệp: 25%, Nông nghiệp: 37,3%, Dịch vụ: 37,5% (2007). Mặt hàng xuất khẩu: vàng, cacao, gỗ, bô-xít, nhôm, quặng măng-gan, kim cương; Mặt hàng nhập khẩu: xăng dầu, lương thực.        

            - Bạn hàng chính: Nigeria, Anh, Mỹ, Trung Quốc, Ý, Hà Lan, Đức.

            - GDP tính theo sức mua: 31,23 tỉ USD (theo CIA, 2007).

            - Tăng trưởng GDP: 6,2% (theo CIA, 2007).

            - GDP bình quân tính theo sức mua: 1.400 USD (theo CIA, 2007)

            - Lạm phát: 11% (theo CIA, 2007).

5. Đối ngoại:

- Ghana hiện là thành viên các tổ chức khu vực và quốc tế: WTO, Phong trào Không liên kết (NAM), Liên minh châu Phi (AU), Cộng đồng Kinh tế Tây Phi (ECOWAS).

Hiện nay Ghana thực hiện đường lối đối ngoại đa dạng hoá, đa phương hoá, coi trọng quan hệ với Mỹ, Tây âu, Nhật để tranh thủ vốn, kỹ thuật.

6. Quan hệ với Việt Nam:

Ngày lập quan hệ ngoại giao: 25/3/1965.

- Trao đổi đoàn: Tháng 9/2002, Bộ trưởng Nghề cá Ghana thăm Việt Nam. Hai bên ký kết Bản Ghi nhớ về Hợp tác Song phương trong lĩnh vực Nghề cá và Phát triển Lúa gạo.

- Quan hệ chính trị: Ta mở Sứ quán ở Accra ngày 5/11/1965 và đóng cửa Sứ quán tháng 6/1966 sau cuộc đảo chính lật đổ N'krumah. Ghana mở Sứ quán ở Hà nội ngày 11/11/1965 và đóng cửa Sứ quán tháng 6/1966. 

- Ghana muốn ta giúp kinh nghiệm trong lĩnh vực nông nghiệp (kỹ thuật, chuyên gia trồng lúa nước). Chính phủ ta chấp nhận việc Chính phủ Ghana mở Cơ quan lãnh sự danh dự của bạn tại Việt Nam, tuy nhiên bạn chưa tìm được người làm Lãnh sự danh dự.

- Quan hệ thương mại: kim ngạch trao đổi thương mại giữa hai nước đạt khoảng 70 triệu USD (2007) trong đó ta xuất khẩu đạt khoảng 53 triệu USD.

- Đại sứ Ghana ở Bắc Kinh kiêm nhiệm Việt Nam và trình quốc thư ngày 20/11/2003. (Tháng 6/2009).

Bản quyền của Vụ Thông Tin Báo Chí - Bộ Ngoại Giao
© Copyright by Press and Information Department - Vietnam Ministry of Foreign Affairs
Email: Banbientap@mofa.gov.vn