1. Khái quát:

- Tên nước: Cộng hòa Liên bang Ni-giê-ri-a (Federal Republic of Nigeria)

- Thủ đô: Abuja

- Vị trí địa lý: ở Tây Phi, Tây giáp Bơ-nanh, Đông giáp Sát và Ca-mơ-run, Bắc giáp Ni-giê, Nam giáp vịnh Guinea.

- Diện tích: 923,768 km2

- Dân số: 149,2 triệu người (2009), đông dân nhất châu Phi.

- Ngôn ngữ chính thức: Tiếng Anh

- Đơn vị tiền tệ: Nairas (NGN)

- Tôn giáo: 50% dân số theo đạo Hồi, 40% theo đạo Thiên chúa và 10% theo đạo cổ truyền

- Quốc khánh: 1/10/1960

- Tổng thống: Gút-lắc Giôn-na-than (Goodluck Jonathan), từ tháng 5/2010

- Bộ trưởng Ngoại giao: Hen-ry Ô-đê-in A-du-mô-gô-bi-a (Henry Odein Ajumogobia), từ tháng 4/2010

 

2. Lịch sử:

            - Năm 1849, đế quốc Anh xâm chiếm Nigeria, và đến năm 1914 đặt toàn bộ lãnh thổ Nigeria dưới sự cai trị chung của toàn quyền Anh. Từ năm 1920, nhất là sau chiến tranh thế giới II, phong trào đấu tranh đòi độc lập của nhân dân Nigeria nổi lên mạnh mẽ. Trước tình hình đó, Anh buộc phải để cho Nigeria được tự trị.

            - Ngày 1/10/1960 Nigeria được Anh trao trả độc lập. Ông Abukaba Towoga Balawa làm Thủ tướng đầu tiên. Ngày 1/10/1963, Nigeria tuyên bố lấy tên là nước Cộng hoà Liên bang Nigeria, nằm trong Khối liên hiệp Anh.

 

3. Chính trị:

3.1. Đối nội

- Nigeria theo chế độ đa đảng, có Quốc hội lưỡng viện. Tổng thống đồng thời là người đứng đầu chính phủ, Tổng tư lệnh quân đội vũ trang. Cả nước chia làm 36 bang và 1 đặc khu thủ đô.

- Đảng phái chính trị: Đảng Dân chủ nhân dân (PDP) (Đảng cầm quyền), Đảng Toàn dân (All Peoples Party), Đảng Liên minh vì Dân chủ (Alliance for Democracy) và một số đảng khác.

- Sau khi ông Abacha (6/1998), tướng Abdul Salam Abubakar, Tổng tư lệnh lực lượng vũ trang nhậm chức Tổng thống và thành lập nội các mới gồm cả thành phần dân sự và quân sự. Tháng 12/1998, Nigeria tiến hành bầu cử chính quyền địa phương và tháng 2/1999 bầu cử quốc hội, Đảng Dân chủ nhân dân (PDP) của ông Olusegun Obasanjo(tướng về hưu) giành thắng lợi lớn (181/360 đại biểu quốc hội và 56/109 Thượng nghị sĩ). Cũng trong năm 1999, Hiến pháp mới được thông qua. Ngày 27/2/1999 Nigeria đã tổ chức tổng tuyển cử bầu Tổng thống theo chế độ dân chủ đa đảng. Ông Olugegun Obasanjo trúng cử và tái đắc cử Tổng thống (4/2003) với 61,9% số phiếu bầu. Tháng 5/2007, ông Umaru Yar’ Adua trúng cử Tổng thống với 70% số phiếu bầu.

                Từ tháng 11/2009, Tổng thống Yar’Adua tạm nghỉ vì lí do sức khỏe, Phó thủ tướng Jonathan tạm thời nắm quyền, sau đó được bổ nhiệm làm Quyền Tổng thống. Tháng 5/2010. Ông Yar’Adua từ trần sau một thời gian dài chữa bệnh. Theo Hiến pháp Nigeria, Quyền Tổng thống Goodluck Jonathan được kế nhiệm cương vị Tổng thống cho đến cuộc bầu cử tới dự kiến diễn ra năm 2011.

 

3.2. Đối ngoại:

                - Là thành viên sáng lập ECOWAS, NEPAD, OPEC, thành viên LHQ, Phong trào Không liên kết, Tổ chức các nước Hồi giáo, IMF, AU,... Nigeria hiện nay theo đường lối đối ngoại rộng mở, tham gia tích cực vào các sáng kiến và nỗ lực giải quyết xung đột, gìn giữ hoà bình, hợp tác phát triển kinh tế ở khu vực Tây Phi và châu Phi, có vai trò quan trọng trong các tổ chức khu vực và châu lục; các nước lớn như Mỹ, Nhật, EU và Trung Quốc đều rất quan tâm đến tăng cường quan hệ với Nigeria.

                - Tháng 8/2008, sau gần 30 năm tranh chấp, Nigeria đã trao bán đảo Bakassi cho Cameroon theo Hiệp định hoà bình ký kết giữa hai nước tại New York năm 2006 dưới sự bảo trợ của Liên hiệp quốc.

 

4. Kinh tế:

- Nigeria là nước có trữ lượng dầu mỏ lớn nhất châu Phi Nam Sahara (34 tỷ thùng và 2000 tỷ m³ khí đốt tự nhiên). Hàng năm Nigeria cung cấp cho Mỹ 12% tổng lượng dầu nhập khẩu của nước này.

- Tài nguyên thiên nhiên: khí gaz, dầu lửa, thiếc, quặng sắt, than, chì.

- GDP: 167,4 tỉ USD (2009).

- GDP đầu người: 1124 USD (2009)

- Tăng trưởng GDP: 5% (2009).

                (nguồn: CIA)

 

 

5. Quan hệ với Việt Nam:

a. Quan hệ chính trị, kinh tế:

- Ngày thiết lập quan hệ ngoại giao: 25/5/1976. Ta mở Đại sứ quán ở Nigeria vào tháng 4/2008, Đại sứ quán Nigeria ở Hà Nội được mở tháng 7/2007.

- Trước đây Nigeria chỉ chú trọng quan hệ với các nước phát triển như Mỹ, Tây Âu, Nhật Bản nên quan hệ với các nước nhỏ (trong đó có Việt Nam) chỉ ở mức khiêm tốn, ít đoàn qua lại thăm nhau. Từ năm 2001 trở lại đây, quan hệ giữa ta và Nigeria tiến triển mạnh.

- Tháng 6/2008, Tổng thống Nigeria gửi thư cho Thủ tướng ta đề nghị Việt Nam bán gạo ổn định cho Nigeria theo điều kiện ưu đãi với mức nhập khẩu khoảng 250.000 tấn/năm (thời điểm đó ta đang tạm dừng xuất gạo) và mong muốn cử đoàn sang Việt Nam trao đổi việc thúc đẩy hợp tác song phương trên nhiều lĩnh vực. Theo đề nghị của Bộ Ngoại giao, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã đồng ý sẽ bán gạo cho Nigeria theo giá thị trường và yêu cầu Bộ Công thương, Bộ Ngoại giao xem xét trao đổi với bạn khả năng trao đổi gạo lấy dầu với bạn. Tuy nhiên, do tập quán của Nigeria chủ yếu tiêu thụ gạo đồ mà Việt Nam không sản xuất nên Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã gửi thư trả lời Tổng thống bạn là Việt Nam sẵn sàng cung cấp gạo, kể cả gạo đồ, trên cơ sở hai bên thống nhất việc mua bán gạo ổn định lâu dài kết hợp với hợp tác song phương trên các lĩnh vực khác. Đồng thời Thủ tướng ta hoan nghênh việc Nigeria cử đoàn sang để hai bên trao đổi việc thúc đẩy hợp tác.

- Quan hệ kinh tế thương mại: Hai bên đã trao đổi nhiều đoàn doanh nghiệp xúc tiến thương mại. Kim ngạch buôn bán hai chiều năm 2009 đạt gần 100 triệu USD. Ta xuất khẩu sang Nigeria chủ yếu là sản phẩm dệt may, máy vi tính và linh kiện điện tử và nhập khẩu chủa yếu là hạt điều, bông.

- Bộ Thương mại mở Phòng Tùy viên Thương mại Việt Nam tại Nigeria (2005).

 

b. Trao đổi đoàn:

- Về phía Nigeria: Tổng thống Nigeria Olusegun Obasanjo (Chủ tịch đương nhiệm của AU) thăm chính thức Việt Nam (4/2005), Quốc vụ khanh Bộ Ngoại giao Nigeria thăm Việt Nam (11/2005), Bộ trưởng Công thương Nigeria và đoàn doanh nghiệp thăm Việt Nam (4/2009), Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Nigeria Jeleye Olatunde và 17 doanh nghiệp tham dự Expo 2010 (4/2010).

- Về phía Việt Nam: Thứ trưởng Ngoại giao Vũ Dũng thăm Nigeria (12/2006).

 

c. Các hiệp định đã ký: Hiệp định thương mại (6/2001), Hiệp định hợp tác Kinh tế, Thương mại, Văn hóa, Khoa học và Công nghệ (11/2005).

 

d. Cơ quan đại diện:

- Đại sứ quán Nigeria tại Hà Nội (2007):

+ Địa chỉ: No. 44/1 Vạn Bảo, Hà Nội

+ Điện thoại: 04.37263610

- Đại sứ quán Việt Nam tại Abuja (4/2008):

+ Địa chỉ: No 9 River Niger street, Off Danube street, Maitama, Abuja, Nigeria.
+ Điện thoại: (234-09)8703678 và (234-09)8703679