-------------
 
 
I. Khái quát:
        - Tên nước: Cộng hòa Mô-dăm-bích (República de Moçambique)
       - Thủ đô: Ma-pu-tô (Maputo)
       - Vị trí địa lý: CH Mô-dăm-bích phía Bắc giáp Tan-da-ni-a; Nam giáp Xoa-di-len và Nam Phi; Tây giáp Ma-la-uy, Dăm-bi-a và Dim-ba-buê; Đông giáp Ấn độ Dương.
       - Diện tích: 799.380 km2
       - Dân số: 22,9 triệu người (2011)
      - Tôn giáo: đạo Thiên Chúa (28,4%), đạo Tin lành (27,7%), đạo Hồi (17,9%)...
      - Ngôn ngữ: tiếng Bồ Đào Nha
       - Đơn vị tiền tệ: Metical
       - Quốc khánh: 25/06/1975
       - Tổng thống: Ác-man-đô Ghê-bu-da (Armado Guebuza) (từ 2/2/2005)
       - Thủ tướng: Ai-rét Bô-ni-pha-xi-ô A-li (Aires Bonifacio Ali) (từ 16/1/2010)
       - Chủ tịch Quốc hội: Vê-rô-ni-ca Ma-ca-mô (Veronica Macamo) (1/2010)
       - Bộ trưởng Ngoại giao: Ôn-đê-mi-rô Ba-loi (Oldemiro Baloi) (3/2008)
      
II. Lịch sử:
   - Từ thế kỷ 15, Mô-dăm-bích là thuộc địa của Bồ Đào Nha.
   - Ngày 25/6/1962, Mặt trận Giải phóng Mô-dăm-bích (FRELIMO) ra đời. Tháng 2/1977 tại Đại hội III của Mặt trận Giải phóng  FRELIMO tuyên bố chuyển thành Đảng FRELIMO lấy chủ nghĩa Mác Lê-nin làm nền tảng tư tưởng. Đảng FRELIMO đã lãnh đạo cuộc đấu tranh vũ trang của nhân dân Mô-dăm-bích chống thực dân Bồ, góp phần lật đổ chính quyền độc tài Bồ Đào Nha (25/4/1974). Chính quyền mới Bồ Đào Nha ký hiệp định Lusaka (7/9/74) công nhận quyền độc lập của Mô-dăm-bích. Ngày 25/6/1975, Chủ tịch FRELIMO, Samora Machel tuyên bố thành lập nước CHND Mô-dăm-bích (nay là CH Mô-dăm-bích). Liên xô cũ, các nước XHCN đã tích cực giúp Mô-dăm-bích về quân sự, chính trị và phần nào về kinh tế. Mỹ, phương Tây, Nam Phi giúp đỡ, huấn luyện lực lượng đối địch RENAMO thành công cụ chống Chủ nghĩa Cộng sản ở Mô-dăm-bích, tiến hành cuộc chiến tranh phá hoại, ngăn chặn sự ủng hộ đối với ANC.
   - Từ 1990, FRELIMO điều chỉnh chính sách, chuyển hướng theo trào lưu xã hội dân chủ. Trong nước, Mô-dăm-bích tiến hành cải cách chính trị, chấp nhận đa đảng (8/1990), dân chủ hóa xã hội sâu rộng trong nhân dân.
   - Qua trung gian của Italy, Chính phủ Mô-dăm-bích đã đàm phán trực tiếp với Đảng phong trào kháng chiến Mô-dăm-bích (RENAMO) nhằm tìm ra giải pháp chính trị cho cuộc nội chiến kéo dài 16 năm.
   - Ngày 4/10/1992, với sự chứng kiến của LHQ, Mỹ, Pháp, Bồ Đào Nha, Tổng thống Mô-dăm-bích Joaquim Alberto Chissano và lãnh tụ RENAMO, Alfonso De Lakama đã ký Hiệp định hoà bình về Mô-dăm-bích quy định ngừng bắn, tổ chức tổng tuyển cử đa đảng vào tháng 10/1994.
   - Tháng 10/1994  cuộc tổng tuyển cử đa đảng đầu tiên ở Mô-dăm-bích đã bầu trực tiếp Tổng thống và 250 đại biểu Quốc hội. Ông Joaquim Alberto Chissano, Chủ tịch Đảng FRELIMO đắc cử Tổng thống, Đảng FRELIMO giành được 129/250 ghế đại biểu Quốc hội. Ngày 9/12/1994, Tổng thống Joaquim Alberto Chissano  tuyên thệ nhậm chức và thành lập Chính phủ đoàn kết, hòa hợp dân tộc. Kể từ cuộc tổng tuyển cử đa đảng đầu tiên, các ứng cử viên của Đảng FRELIMO luôn dành được thắng lợi, chứng tỏ lòng tin mạnh mẽ của nhân dân Mô-dăm-bích đối với Đảng cầm quyền.
   - Từ 10 -14/11/2006, Mô-dăm-bích tổ chức Đại hội toàn quốc lần thứ 9 Đảng cầm quyền FRELIMO. Đại hội tiếp tục thực hiện những cam kết của các Đại hội trước đối với những vấn đề quốc tế. Sau gần 5 năm thực hiện kế hoạch xây dựng đất nước, phát triển kinh tế và chống tham nhũng (2004 – 2009), Mô-dăm-bích đã đạt những thành tựu đáng kể, nâng cao đời sống nhân dân, phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo.
   - Tháng 11/2008,đảng Frelimo giành thắng lợi áp đảo trong cuộc bầu cử địa phương, nắm giữ 42/43 chức thị trưởng và chiếm đa số trong cả 43 cơ quan lập pháp địa phương.
   - Trong cuộc bầu cử Tổng thống, Quốc hội và Hội đồng nhân dân 28/10/2009, Đảng Frelimo thắng lợi với khoảng 75% số phiếu thuận và nhận được nhiều ủng hộ từ người dân cũng như các đảng nhỏ khác. Chiến thắng của FRELIMO càng làm cho sức mạnh của đảng trong quốc hội được tăng cường. Số ghế của FRELIMO tăng từ 160 lên đến 191.
           
 III. Chính trị:
   1. Đối nội:   
  - Thế chế chính trị: đa Đảng
  - Đảng cầm quyền: Đảng FRELIMO
  - Các chính đảng đối lập:       
         + Đảng Phong trào kháng chiến Mô-dăm-bích (RENAMO)
         + Đảng Phong trào dân chủ Mô-dăm-bích (MDM)
   2. Đối ngoại:  
   - Mô-dăm-bích tích cực tham gia giải quyết xung đột, tăng cường hợp tác đấu tranh bảo vệ lợi ích chính đáng của các nước châu Phi và các nước đang phát triển. Mô-dăm-bích là thành viên tích cực của Liên minh châu Phi (AU), KLK, Cộng đồng các nước nói tiếng Bồ Đào Nha (PALOP), Khối liên hiệp Anh (Commonwealth), Cộng đồng Phát triển miền Nam châu Phi ( SADC).  
- Gần đây, Mô-dăm-bích đang thực hiện chính sách hướng Đông: tăng cường hợp tác với các nước châu Á như Trung Quốc, Việt Nam, Nhật Bản, Ấn Độ.
IV. Kinh tế:
- Cơ cấu kinh tế của Mô-dăm-bích: nông nghiệp 28,7%, công nghiệp 26,9%, dịch vụ 44,7%. Nông sản chính là bông, đào lộn hột, ngũ cốc, xidan, cùi dừa, chè, sắn, mía, lạc... Nền kinh tế nước này còn dựa vào xuất khẩu điện, nhôm, hải sản, cung cấp dịch vụ cảng, đường  giao thông quá cảnh cho các nước láng giềng. Hàng năm, Mô-dăm-bích phải nhập khẩu trên 30 vạn tấn gạo.
- Thời gian qua, Chính phủ Mô-dăm-bích tập trung xóa đói giảm nghèo, đảm bảo an ninh lương thực, tích cực kêu gọi đầu tư nước ngoài, phát huy nội lực xây dựng đất nước. Nhờ đó, Mô-dăm-bích đã đạt nhiều thành công trong cải cách kinh tế.
- Trong bối cảnh kinh tế thế giới có nhiều biến động, trong 3 năm qua, Mô-dăm-bích vẫn giữ được nhịp độ tăng trưởng trung bình khoảng 6,8%/năm.
GDP: 12,1 tỷ USD (2011).
    GDP bình quân đầu người: 530 USD (2011).
    Tăng trưởng GDP : 7,2% (2011).
(CIA)
 V. Quan hệ Việt Nam - Mô-dăm-bích:
     - Việt Nam và Mô-dăm-bích lập quan hệ ngoại giao 25/6/1975. Hai nước có quan hệ hữu nghị truyền thống, đã từng ủng hộ lẫn nhau trong cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc và sự nghiệp xây dựng, phát triển kinh tế ở mỗi nước. Năm 1976, ta lập ĐSQ tại Mô-dăm-bích, tuy nhiên đến năm 1990, do khó khăn kinh tế, ta tạm đóng cửa ĐSQ. Tháng 5/2009, ta mở lại ĐSQ. Tháng 10/2007, Mô-dăm-bích lập Văn phòng Lãnh sự danh dự Mô-dăm-bích tại Hà Nội. Tháng 4/2012, Mô-dăm-bích mở ĐSQ tại Hà Nội.
- Mô-dăm-bích chủ trương tăng cường quan hệ hợp tác với Việt Nam, đặc biệt trên các lĩnh vực:
+ Hợp tác chuyên gia: hiện nay ta có 7 chuyên gia giáo dục và 14 chuyên gia y tế đang làm việc tại Mô-dăm-bích.
            + Nông nghiệp: ta và Mozambique đã ký một số thỏa thuận hợp tác trong đó có: (i) dự án đầu tư tổng hợp tại Mô-dăm-bích của Tập đoàn Cao su; (ii) hợp tác 3 bên: Việt Nam - JICA Nhật Bản - Mô-dăm-bích và  Việt Nam – Mô-dăm-bích – quỹ Kaddafi; (iii) hợp tác song phương Hà Nội – Mô-dăm-bích và Hà Nam – Dăm-bê-di-a.
+ Giáo dục: năm 2011, ta đã đào tạo chính trị ngắn hạn cho 20 cán bộ cho Mô-dăm-bích.
     + Dầu khí: bước đầu Petrovietnam đã ký thỏa thuận hợp tác với Tổng Cty Dầu khí Quốc gia Mô-dăm-bích (ENH).
+ Viễn thông: Liên doanh Movitel (liên doanh giữa Viettel và viễn thông Mozambique) đã khai trương mạng di động 3G tại Mô-dăm-bích vào tháng 5/2012.
+ Du lịch: Hai bên đang trao đổi dự thảo Hiệp định hợp tác văn hóa du lịch.
- Quan hệ thương mại: Từ năm 2006 đến năm 2010, kim ngạch trao đổi thương mại Việt Nam – Mô-dăm-bích tăng hơn 3 lần (từ 13,83 lên 45,35 triệu USD). Năm 2011, trao đổi thương mại hai chiều ước đạt 90 triệu USD, trong đó Việt Nam luôn xuất siêu với các mặt hàng xuất khẩu chính là gạo, dệt may, và nhập khẩu bông, gỗ, hạt điều nguyên liệu. Kim ngạch thương mại 2 chiều quý I/2012 đạt gần 20 triệu USD trong đó ta xuất siêu chủ yếu là các mặt hàng kim loại, dây điện.
     - Trao đổi đoàn
+ Các đoàn Việt Nam: Phó Chủ tịch Nguyễn Hữu Thọ (1978); Bộ trưởng Nguyễn Thị Bình dự Hội nghị KLK (1979), Phó Thủ tướng Võ Nguyên Giáp (1980), Bộ trưởng Ngoại giao Nguyễn Mạnh Cầm (3/1995), Phó Chủ tịch nước Trương Mỹ Hoa (11/2003), Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh (4/2008), đ/c Trương Tấn Sang UVBCT, Thường trực BBT (7/2009), Bộ trưởng Bộ Công an Lê Hồng Anh (6/2011); Thứ trưởng nông nghiệp Diệp Kỉnh Tần (9/2011 và 5/2012).
+ Các đoàn Mô-dăm-bích: Tổng thống (1984), Tổng Thư ký FRELIMO (7/1996), Bộ trưởng Khoa học công nghệ (9/2005), Bộ trưởng Ngoại giao và Hợp tác quốc tế (8/2006), Tổng thống (1/2007), Bộ trưởng Nội vụ (4/2008), Thủ tướng (6/2008), Bộ trưởng Công thương (12/2008), Bộ trưởng Du lịch (12/2008), Bộ trưởng Ngoại giao và Hợp tác (4/2009), Bộ trưởng Nông nghiệp (3/2010), Tổng Thư ký FRELIMO (6/2010), Thủ tướng (9/2010), Thứ trưởng Nội vụ (9/2011), Thứ trưởng Giáo duc – Giám đốc trường Đảng FRELIMO (10/2011); Thứ trưởng Tài chính (11/2011).
- Các văn kiện đã ký: Hiệp định khung về hợp tác kinh tế, văn hoá và khoa học công nghệ(2003); Hiệp định Thương mại (2003); Nghị định thư về hợp tác giữa 2 Bộ Ngoại giao (2003); Hiệp định Khuyến khích và Bảo hộ đầu tư (2007); Hiệp định hợp tác nông nghiệp (2007); Hiệp định hợp tác y tế (2007); Hiệp định hợp tác giáo dục (2008); Hiệp định miễn thị thực cho người mang hộ chiếu ngoại giao hoặc hộ chiếu công vụ (2008); Nghị định thư thành lập UBLCP về hợp tác kinh tế, văn hóa, khoa học kỹ thuật và công nghệ (2008); Nghị định thư về hỗ trợ kỹ thuật trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo (2008); Biên bản kỳ họp lần thứ nhất Ủy ban Liên chính phủ (2009); Hiệp định tránh đánh thuế song trùng và gian lận thuế (2010); Hiệp định hợp tác phòng chống tội phạm (2011); Biên bản kỳ họp lần thứ 2 Ủy ban Liên chính phủ (2011).

Địa chỉ cơ quan đại diện ngoại giao tại mỗi nước
Đại sứ quán Việt Nam tại Mô-dăm-bích
Địa chỉ: Av. Francisco Orlando Magumbwe,  No 1026/1048
Điện thoại: +258 21 49 7912 Văn phòng
Fax: +258 21 49 1992
E-mail: dsqvnmoz@yahoo.com  

Đại sứ quán Mô-dăm-bích tại Việt Nam
Địa chỉ: Nhà A2, Phòng 305 – 308, 298 Kim Mã, Ba Đình, Hà Nội
Điện thoại: +84 6268 4888
Fax: +84 6269 4999