Bộ trưởng Ngoại giao: Vê-rô-ni-ca
Ma-ca-mu (Verónica Macamo, 17/01/2020)
- Đảng cầm quyền: Mặt trận Giải phóng Mô-dăm-bích (FRELIMO)
- Các đảng đối lập:
+ Đảng Phong trào kháng chiến
Mô-dăm-bích (RENAMO)
+ Đảng Phong trào dân chủ Mô-dăm-bích
(MDM)
2. Đối ngoại:
- Mô-dăm-bích
tích cực tham gia giải quyết xung đột, tăng cường hợp tác đấu tranh bảo vệ lợi
ích chính đáng của các nước châu Phi và các nước đang phát triển. Mô-dăm-bích
là thành viên tích cực của Liên minh châu Phi (AU), KLK, Cộng đồng các nước nói
tiếng Bồ Đào Nha (PALOP), Khối liên hiệp Anh (Commonwealth), Cộng đồng Phát
triển miền Nam châu Phi (SADC)...
- Gần đây, Mô-dăm-bích đang thực hiện chính sách hướng Đông:
tăng cường hợp tác với các nước châu Á như Trung Quốc, Việt Nam, Nhật
Bản, Ấn Độ.
IV. Kinh tế:
-
Cơ cấu kinh tế của Mô-dăm-bích: nông nghiệp 28,7%, chiếm 70% lao động,
công nghiệp 26,9%, dịch vụ 44,7%. Nông sản chính là bông, hạt điều,
ngũ cốc, cùi dừa, chè, sắn, mía, lạc... Nền kinh tế nước này còn dựa vào xuất
khẩu điện (thủy điện), than đá, khí gas, nhôm, hải sản, cung cấp dịch vụ cảng,
đường giao thông quá cảnh cho các nước láng giềng.
- Thời gian qua, Chính phủ Mô-dăm-bích
tập trung xóa đói giảm nghèo, đảm bảo an ninh lương thực, tích cực kêu gọi
đầu tư nước ngoài, tăng cường xây dựng cơ sở hạ tầng, phát huy nội lực
xây dựng đất nước. Nhờ đó, Mô-dăm-bích đã đạt nhiều thành công trong cải
cách kinh tế.
- Hiện nay, Chính phủ Mô-dăm-bích
đang nỗ lực chống tham nhũng và cải cách thủ tục hành chính nhằm thu hút đầu tư
nước ngoài. Các nguồn đầu tư hiện chủ yếu tập trung khai thác than, khí gas và
xây dựng cơ sở hạ tầng.
- GDP (IMF 2019 - PPP): 40,6
tỷ USD, bình quân 1.303 USD, tăng trưởng 2%.
+ Cơ cấu ngành: nông nghiệp 28,1%,
công nghiệp 21,6%, dịch vụ 50,2%.
+ Xuất khẩu chính: nhôm, hạt
điều, bông, đường, gỗ…
+ Nhập khẩu chính: chủ yếu là
máy móc, phương tiện vận tải, nhiên liệu, hóa chất, lương thực, hàng may mặc.
V. Quan hệ Việt Nam - Mô-dăm-bích:
1. Quan
hệ chính trị - ngoại giao:
- Việt Nam và Mô-dăm-bích lập quan hệ ngoại
giao 25/6/1975. Hai nước có quan hệ hữu nghị truyền thống, đã từng ủng hộ lẫn
nhau trong cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc và sự nghiệp xây dựng, phát
triển kinh tế ở mỗi nước. Ta lập ĐSQ tại Mô-dăm-bích năm 1976 và tạm đóng cửa năm
1990 do khó khăn kinh tế. Tháng 5/2009, ta mở lại ĐSQ. Tháng 10/2007, Mô-dăm-bích
lập Văn phòng Lãnh sự danh dự Mô-dăm-bích tại Hà Nội; tháng 8/2011 mở ĐSQ tại
Hà Nội.
- Trao đổi đoàn:
+ Các đoàn Việt
Nam: Phó Chủ tịch
Nguyễn Hữu Thọ (1978); Bộ trưởng Nguyễn Thị Bình dự Hội nghị KLK (1979), Phó
Thủ tướng Võ Nguyên Giáp (1980), Bộ trưởng Ngoại giao Nguyễn Mạnh Cầm (3/1995),
Phó Chủ tịch nước Trương Mỹ Hoa (11/2003), Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh (4/2008),
đ/c Trương Tấn Sang UVBCT, Thường trực BBT (7/2009), Bộ trưởng Bộ Công an Lê
Hồng Anh (6/2011); Thứ trưởng nông nghiệp Diệp Kỉnh Tần (11/2009, 9/2011 và
5/2012), Chủ tịch UBND Tỉnh Bình Phước (3/2012), Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Bình dự
kỷ niệm 50 năm thành lập FRELIMO (6/2012), Phó Trưởng Ban Đối ngoại TW dự Đại
hội lần thứ 10 Đại hội Đảng FRELIMO (9/2012), Chủ tịch UBND Tiền Giang thăm
tỉnh Ma-pu-tu (11/2012), Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh (8/2013), Chủ tịch
UBND Tiền Giang (6/2015), Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải (tháng 7/2015); Chủ tịch
nước Trương Tấn Sang (3/2016); UVBCT Nguyễn Văn Bình (12/2016); Thứ trưởng Bộ
Quốc phòng Nguyễn Chí Vịnh (tháng 3/2017); UVTW Đảng, Bí thư tỉnh ủy Tuyên
Quang (tháng 9/2017), UVBCT-Thường trực BBT Trần Quốc Vượng (12/2018); BTr Công
an Tô Lâm (12/2019).
+ Các đoàn Mô-dăm-bích: Tổng thống Xa-mo-ra Ma-sen (1984), Tổng Thư
ký FRELIMO (7/1996), Bộ trưởng Khoa học công nghệ (9/2005), Bộ trưởng Ngoại
giao và Hợp tác quốc tế (8/2006), Tổng thống Ác-man-đu Ghe-bu-da (1/2007), Bộ
trưởng Nội vụ (4/2008), Thủ tướng Lu-i-da Đi-ô-gu (6/2008), Bộ trưởng Công
thương (12/2008), Bộ trưởng Du lịch (12/2008), Bộ trưởng Ngoại giao và Hợp tác
(4/2009), Bộ trưởng Nông nghiệp (3/2010), Tổng Thư ký FRELIMO (6/2010), Thủ
tướng Ai-rét A-li (9/2010), Bộ trưởng Quốc phòng (3/2011), Thứ trưởng Nội vụ
(9/2011), Thứ trưởng Giáo duc – Giám đốc trường Đảng FRELIMO (10/2011); Thứ
trưởng Tài chính (11/2011), Bộ trưởng Giao thông và Truyền thông (102012), Bộ
trưởng Nông nghiệp (3/2013), Bộ trưởng Nội vụ (5/2013), Bộ trưởng Kế hoạch và
Phát triển (6/2013), Tổng Thư ký Đảng FRELIMO thăm Việt Nam 01-6/8/2013, UV BCT
Cựu Bộ trưởng Quốc phòng viếng Đại tướng Võ Nguyên Giáp 10/2013, Thứ trưởng
Ngoại giao Ba-xi-ao Cô-lô-ma (6/2014-họp UBHH 3), Bộ trưởng Giáo dục Giôn
Au-gút-xtu (6/2014), Bộ trưởng GTVT (5/2016), Bộ trưởng Nội vụ (11/2016), Thủ
tướng Mô-dăm-bích (tháng 7/2017), Tổng Chưởng lý (tháng 8/2018), cựu Tổng thống
Armando Emilio Guebuza viếng Chủ tịch nước Trần Đại Quang (9/2018);
- Thỏa thuận hợp tác đã kí:
Hiệp định khung về hợp tác
kinh tế, văn hoá và khoa học công nghệ (2003); Hiệp định Thương mại (2003);
Nghị định thư về hợp tác giữa 2 Bộ Ngoại
giao (2003); Hiệp định Khuyến khích và Bảo hộ đầu tư (1/2007); Hiệp định hợp
tác nông nghiệp (2007); Hiệp định hợp tác y tế (2007); Hiệp định hợp
tác Khoa học ký thuật và kinh tế trong
lĩnh vực Nông nghiệp (2007); Biên bản ghi nhớ về hợp tác trong lĩnh vực thủy
sản (2007); Hiệp định hợp tác giáo dục (2008); Hiệp định miễn thị thực cho
người mang hộ chiếu ngoại giao hoặc công vụ (2008); Nghị định thư thành lập
UBLCP về hợp tác kinh tế, văn hóa, khoa học kỹ thuật và công nghệ (2008); Nghị
định thư về hỗ trợ kỹ thuật trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo (2008); Biên bản
kỳ họp lần thứ nhất Ủy ban Liên chính phủ (2009); Hiệp định tránh đánh
thuế song trùng và gian lận thuế (2010); Hiệp định hợp tác phòng chống tội
phạm (2011); Biên bản ghi nhớ về hợp tác Quốc phòng
(2011); Biên bản kỳ họp lần
thứ 2 Ủy ban Liên chính phủ (2011), Hiệp định giữa 2 Chính phủ về hợp tác
nghiên cứu phát triển cây lương thực và cây thực phẩm tại Mô-dăm-bích giai đoạn
2013-2017 (3/2014); Bản ghi nhớ về Hợp tác ngân hàng (4/2014); Biên bản kỳ họp
lần thứ 3 Ủy ban liên Chính phủ (6/2014), Nghị định thư hợp tác giáo dục (6/2014)
và phụ lục (3/2016); Bản ghi nhớ hợp tác giữa VCCI và Liên đoàn doanh nghiệp
Mô-dăm-bích (3/2016); Bản ghi nhớ về hợp tác bảo tồn và bảo vệ động vật hoang
dã; Hiệp định vận tải hàng không (ký tắt) (tháng 7/2017); Hiệp định dẫn độ
(12/2019); Hiệp định chuyển giao người bị kết án phạt tù (12/2019).
- Cơ chế hợp tác:
+ Ủy ban liên Chính phủ:
Thành lập năm 2008, họp lần 1 tháng 3/2009 tại Hà Nội, đang chuẩn bị cho họp lần
4 tại Mô-dăm-bích nhưng bạn chưa thu xếp tổ chức được. Đồng chủ tịch phân ban
phía Việt Nam do Bộ Nông nghiệp chủ trì và phía Mô-dăm-bích là Bộ Kế hoạch và
Phát triển (lần 1) và Bộ Ngoại giao (lần 2-3).
+ Tham vấn chính trị giữa 2
Bộ Ngoại giao họp phiên đầu tiên tháng 7/2017 tại Hà Nội.
2. Quan hệ kinh tế:
- Thương mại: Từ năm 2006 đến năm 2010, kim ngạch trao
đổi thương mại Việt Nam – Mô-dăm-bích tăng hơn 3 lần (từ 13,83 lên 45,35 triệu
USD). Trao đổi thương mại tăng đều, đến năm 2014 có dấu hiệu giảm sút do Mô-dăm-bích
giảm nhập khẩu gạo, clanke, dây điện và dây cáp điện từ Việt Nam. Năm 2019,
kinh ngạch thương mại hai chiều đạt 161,96 triệu USD trong đó ta xuất hơn 63
triệu USD các mặt hàng gạo, dệt may,
phương tiện vận tải... và nhập hơn 98 triệu USD chủ yếu là điều, than, thức ăn
gia súc...
- Đầu tư: Hiện Việt Nam có tập đoàn Viettel và Hapro đang đầu tư tại
Mô-dăm bích.
Công ty Movitel (liên doanh
giữa Viettel và SPI với tổng vốn đầu tư gần 500 triệu USD trong đó Viettel đóng
góp 70%) khai trương mạng di động tháng 5/2012 đến nay đã trở thành mạng viễn
thông có nhiều thuê bao và phủ sóng rộng nhất Mô-dăm-bích.
3. Các lĩnh vực khác:
Ngoài ra, Việt Nam và
Mozambique có nhiều hợp tác trên các lĩnh vực: trao đổi chuyên gia giáo dục và
y tế, nông nghiệp, giáo dục,an ninh, quốc phòng.
4. Cộng đồng người Việt ở Mô-dăm-bích: Số lượng người Việt Nam tại Mô-dăm-bích tăng
nhanh trong những năm qua từ 60 người (2009) lên 500 (2013) và hiện dao
động trong khoảng 300 người phân
bổ trên 11 tỉnh thành của Mô-dăm-bích.
Đại sứ quán Việt Nam tại Mozambique
1026-1048, Av. Francisco
Orlando Magumbwe, Maputo
Đt: +258 21 497 912 Fax: +258 21 491 992
Mobile: +258 861 331 686 / 870
291 945
Email: dsqvn@mofa.gov.vn
Đại sứ quán Mozambique tại Hà Nội
Tòa nhà D1, 298 Kim Mã Hà Nội
Đt: +844 62684888 Fax: +844 62694999
Tháng 8/2020
