A. THÔNG TIN CƠ BẢN VỀ NƯỚC CỘNG HOÀ GHI-NÊ
Tên nước: Cộng hòa Ghi-nê (Republic of Guinea)
Thủ đô: Cô-na-cơ-ri (Conakry)                              
Quốc khánh: 02/10/1958                            
Vị trí địa lý: Cộng hoà Ghi-nê nằm ở Tây Phi trên bờ Đại Tây Dương, có biên giới chung với Ghi-nê Bít-xao (Ghi-nê Bissau), Xê-nê-gan (Senegal), Ma-li (Mali), Xi-ê-ra Lê-ôn (Sierra Leone), Bờ Biển Ngà (Ivory Coast) và Li-bê-ri-a (Liberia).                            
Diện tích: 245.857 km2                              
Khí hậu: Nhiệt đới                       
Dân số: 13,8 triệu người (2021, theo Ngân hàng thế giới)                               
Ngôn ngữ: Tiếng Pháp                              
Đơn vị tiền tệ: Franc Ghi-nê (GNF, 01 USD = 8695 GNF, năm 2022)                               
GDP: 12,3 tỷ USD (2021, theo Ngân hàng Thế giới)
GDP/đầu người: 962 USD (2021, theo Ngân hàng Thế giới)
Tôn giáo: Hồi giáo 86,7%, còn lại theo đạo cổ truyền và Cơ Đốc giáo.                             
Cơ cấu hành chính: 7 khu hành chính.
Lãnh đạo chủ chốt: 
Chính quyền hiện nay là chính quyền chuyển tiếp sau đảo chính quân sự từ tháng 9/2021.
II. Khái quát lịch sử
Từ đầu thế kỷ 19 trở về trước, Ghi-nê là một phần của quốc gia rộng lớn bao gồm một phần Ma-li và Bờ Biển Ngà hiện nay. Năm 1886, Pháp bắt đầu đánh chiếm Ghi-nê. Nhân dân Ghi-nê dưới sự lãnh đạo của thủ lĩnh Samori Touré đã chiến đấu chống lại thực dân Pháp, nhưng đến năm 1898 thủ lĩnh Samori Touré bị bắt. Năm 1905 Pháp chiếm hoàn toàn Ghi-nê và đặt Ghi-nê trong khối Tây Phi thuộc Pháp. Sau khi Pháp chiếm Ghi-nê, nhân dân Ghi-nê liên tiếp nổi dậy đấu tranh chống ách thống trị của Pháp.
Năm 1947, Đảng Dân chủ Ghi-nê (PDG) được thành lập do Sékou Touré lãnh đạo. Đảng Dân chủ Ghi-nê nhanh chóng trở thành lực lượng chính trị quan trọng chống lại chế độ thực dân Pháp. Nhằm giữ thuộc địa sau thất bại ở Đông Dương, Pháp chủ trương thành lập "Cộng đồng Pháp" ở châu Phi. Ngày 28/9/1958, dưới sự lãnh đạo của Đảng Dân chủ Ghi-nê, nhân dân Ghi-nê đã bỏ phiếu chống lại kế hoạch lập Cộng đồng Pháp trong cuộc trưng cầu dân ý về tương lai Ghi-nê do chính quyền Pháp tổ chức.
Ngày 2/10/1958, Ghi-nê tuyên bố độc lập và thành lập nước Cộng hoà Ghi-nê do Sékou Touré làm Tổng thống. Chính quyền của Tổng thống Sékou Touré theo đuổi chính sách độc lập dân tộc, ủng hộ các phong trào giải phóng châu Phi.
Từ năm 1978, Cộng hoà Ghi-nê đổi tên thành Cộng hoà Nhân dân Cách mạng Ghi-nê. Năm 1982, Ghi-nê bình thường hoá quan hệ với Pháp, bắt đầu hợp tác kinh tế và dần dần có quan hệ gắn bó với Mỹ và phương Tây.
Tháng 4/1984, sau khi Tổng thống Sékou Touré qua đời, lực lượng quân sự do Đại tá Lansana Conté đứng đầu tiến hành đảo chính và lên cầm quyền, đổi tên nước thành Cộng hoà Ghi-nê. Tổng thống Lansana Conté đứng đầu đã tuyên bố thực hiện đường lối phát triển đất nước theo hướng tự do hoá kinh tế (1985), đa dạng hoá quan hệ với các nước, xây dựng Hiến pháp mới theo chế độ đa đảng (1990).
III. Thể chế nhà nước, chế độ chính trị, đảng phái chính trị
- Thể chế nhà nước: Cộng hòa Tổng thống. Tổng thống được bầu trực tiếp, nhiệm kỳ 5 năm, không giới hạn số nhiệm kỳ (Hiến pháp 2010 quy định một Tổng thống chỉ có thể đảm nhiệm tối đa hai nhiệm kỳ liên tiếp. Tuy nhiên, tháng 3/2020, Hiến pháp đã được sửa đổi không giới hạn số lượng nhiệm kỳ). Thủ tướng được Tổng thống bổ nhiệm.
- Cơ cấu nghị viện: Quốc hội đơn viện, có 81 ghế. Hiện Quốc hội bị đình chỉ bởi chính quyền quân sự.
- Các đảng phái chính trị: Ghi-nê có hơn 128 đảng phái chính trị, trong đó các đảng phái chính gồm:
+ Đảng Tập hợp Nhân dân Ghi-nê (Rassemblement du peuple de Guinée - RPG của Tổng thống Alpha Condé); được thành lập năm 1960; là Đảng cầm quyền giai đoạn 2010-2021; Lãnh đạo Đảng là cựu Tổng thống Alpha Condé.
+ Liên minh Dân chủ Ghi-nê (Union démocratique de Guinée – UDG): thành lập năm 1991, Lãnh đạo hiện nay là ông Mamadou Sylla.
IV. Tình hình
1. Chính trị nội bộ
Tổng thống Lansana Conté cầm quyền từ năm 1984, tái đắc cử trong cuộc bầu cử Tổng thống các năm 1993, 1998 và 2003.  Ngày 22/12/2008, Tổng thống Lansana Conté qua đời. Đại tá Moussa Dadis Camara tiến hành đảo chính, tuyên bố là Tổng thống mới của Ghi-nê và thành lập chính phủ mới. Sau khi thành lập Chính phủ chuyển tiếp (02/2010) và tổ chức bầu cử tổng thống (6/2010), ông Alpha Condé của đảng Tập hợp Nhân dân (RPG) đã đắc cử trở thành Tổng thống, thành lập chính phủ hoàn toàn dân sự đầu tiên của CH Ghi-nê (10/2012) và tái đắc cử tại bầu cử năm 2015 và 2020.  
Ngày 5/9/2021, phe quân sự đã tiến hành đảo chính, phế truất Tổng thống Alpha Condé, giải tán chính phủ và tuyên bố sẽ viết lại Hiến pháp. Ghi-nê hiện do chính quyền chuyển tiếp quân sự nắm quyền.
2. Kinh tế - Xã hội
- Cộng hòa Ghi-nê giàu tài nguyên thủy điện và khoáng sản (bô-xít, kim cương, sắt, măng-gan, cô-ban…) nhưng chưa được tỷ lệ khai thác còn khiêm tốn.
+ Cơ cấu ngành: nông nghiệp 23%, công nghiệp 35%, dịch vụ 46%.
+ Các sản phẩm xuất khẩu chính: bô-xít, vàng, kim cương…
+ Các sản phẩm nhập khẩu chính: sản phẩm dầu mỏ, kim loại, máy móc, thiết bị vận tải, vải sợi, thực phẩm…
+ Các đối tác thương mại chính: Trung Quốc, Ấn Độ, Hà Lan, Gioóc-đa-ni, Bỉ, Pháp, Tây Ban Nha…
- Cộng hoà Ghi-nê đứng thứ 178/189 về chỉ số phát triển con người, tỷ lệ thất nghiệp 9,2%, tỷ lệ biết chữ khoảng 40%, tỷ lệ nhân viên y tê/10000 dân là 1.
3. Về An ninh – Quốc phòng
Bất ổn chính trị và hoạt động của các nhóm vũ trang tại Tây Phi đang đe dọa tình hình an ninh của Ghi-nê.
V. Chính sách đối ngoại
Cộng hòa Ghi-nê là thành viên của Liên hợp quốc, Phong trào Không liên kết, Liên minh châu Phi (AU), Ngân hàng Thế giới, Quỹ Tiền tệ quốc tế…; hiện bị Tổ chức Quốc tế Pháp ngữ (OIF) và Cộng đồng kinh tế Tây Phi (ECOWAS) đình chỉ tư cách thành viên sau đảo chính quân sự tháng 9/2021.
B. QUAN HỆ VIỆT NAM - GHI-NÊ
I. Quan hệ chính trị
1. Chính trị-ngoại giao
- Thiết lập quan hệ ngoại giao: Cộng hòa Ghi-nê là nước châu Phi đầu tiên lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam ngày 9/10/1958.
- Cơ quan đại diện: Việt Nam từng mở Đại sứ quán tại thủ đô Cô-na-cơ-ri năm 1960, đóng cửa tháng 12/1986 do khó khăn tài chính. Hiện nay, Đại sứ quán Việt Nam tại Ma-rốc kiêm nhiệm Cộng hoà Ghi-nê. Đại sứ quán Ghi-nê tại Trung Quốc kiêm nhiệm Việt Nam.
- Hoạt động trao đổi đoàn:
+ Đoàn Việt Nam thăm Ghi-nê: Bộ trưởng Ngoại giao Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam Nguyễn Thị Bình (1974), Phó Chủ tịch nước Nguyễn Hữu Thọ (1978), Bộ trưởng Văn hóa và Thông tin Nguyễn Văn Hiếu – ĐPV Chính phủ, Trưởng ban Đối ngoại TƯ Nguyễn Thành Lê (1979), Phó Chủ tịch HĐBT - Đại tướng Võ Nguyên Giáp thăm Ghi-nê (1980), Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Bình (1994);
+ Đoàn Ghi-nê thăm Việt Nam: Tổng thống Sékou Touré (nguyên thủ châu Phi đầu tiên thăm VN, 1960); Phó Tổng tham mưu trưởng quân đội Ghi-nê Kaman Diabi (1968); Bộ trưởng Nội thương dự kỷ niệm QK 2/9/1975 (1975), Đoàn cố vấn Tổng thống Ghi-nê (1988), Bộ trưởng Bộ Hợp tác Quốc tế và Bộ trưởng Bộ Thương mại, Công nghiệp và doanh nghiệp vừa và nhỏ (2006), Bộ trưởng Công thương (4/2013), Bộ trưởng, Cố vấn Đối ngoại của Tổng thống (9/2016).
II. Hợp tác kinh tế - thương mại - đầu tư
1. Thương mại
Kim ngạch song phương năm 2019 đạt 120,028 triệu USD; năm 2020 đạt 66,9 triệu USD (trong đó ta xuất 47,3 triệu USD chủ yếu là hóa chất, rau quả, hàng tiêu dùng, nhập chủ yếu là gỗ, điều).
2. Nông nghiệp
Trong giai đoạn 2008-2014, trong khuôn khổ dự án 3 bên về hợp tác nông nghiệp do Nam Phi tài trợ, Việt Nam đã cử 14 chuyên gia và kỹ thuật viên nông nghiệp sang giúp Ghi-nê nâng cao năng suất rau và hoa màu. Kết quả của dự án được các bên liên quan đánh giá cao và coi như một điển hình của hợp tác Nam-Nam. Hiện tại dự án đã được chuyển giao hoàn toàn cho Chính phủ Ghi-nê tiếp quản.
III. Hợp tác trong các lĩnh vực khác
Hợp tác trên các diễn đàn đa phương/quốc tế: Hai bên phối hợp tốt trên các diễn đàn quốc tế. Ghi-nê ủng hộ ta làm Ủy viên không thường trực HĐBA/LHQ nhiệm kỳ 2020-2021.
IV. Các Hiệp định, thoả thuận đã ký kết giữa hai nước
Hiệp định hợp tác văn hóa, Kế hoạch hợp tác văn hóa (1961), Kế hoạch hợp tác văn hóa 1963-1964 (1963), Kế hoạch hợp tác văn hóa 1966-1967 (1966), Hiệp định bưu chính và điện chính (1970), MOU về thương mại gạo (2013).
VI. Thông tin cơ quan đại diện
Đại sứ quán Việt Nam tại Ma-rốc (kiêm nhiệm Ghi-nê)
Địa chỉ: Số 27 Phố Mezzouda, Souissi – Rabat, Vương quốc Ma rốc
Điện thoạii: + (212) 537 65 92 56
Email : vnambassade@yahoo.com.vn
Đại sứ quán Ghi-nê tại Bắc Kinh (kiêm nhiệm Việt Nam)
Địa chỉ: No 2 Xi Liu Jie, San Li Tun
Điện thoại: +86 10 65323649/65325876
Fax: + 86 10 65324957
   
Tháng 8/2022