1. Khái quát:
- Tên nước: Cộng hòa Ni-giê (Republic of Niger)
- Thủ đô: Ni-a-mây
(Niamey)
- Vị trí địa lý: là quốc gia nằm trong đất liền
ở Tây Phi, giáp Algeria, Burkina Faso, Chad, Libya, Mali và Nigeria.
- Diện tích: 1.267.000 km2
- Dân số: 13.272.679 (2009).
- Dân tộc: Người Haussa ở
miền Đông Nam chiếm khoảng 55% dân số, người Djerma chiếm 22%, còn lại là người
Touareg 8% và người Fulami 8%
- Tôn giáo: 80% dân số theo
đạo Hồi, phần còn lại theo đạo cổ truyền đạo và Thiên chúa giáo
- Ngôn ngữ chính thức:
Tiếng Pháp
- Tiền tệ: đồng Franc CFA
- Quốc khánh (ngày cộng hòa): 18/12/1958
- Ngày độc lập: 3/8/1960 (từ đế quốc Pháp)
- Tổng thống: Sa-lu Di-bô (Salou Djibo)
- Thủ tướng: Mahamadou Danda
- Bộ trưởng Ngoại giao: Min-da-udo-u Sô-li-man (Mindaoudou Souleymane)
2. Lịch sử:
Cho đến đầu thế kỷ 19, lịch sử Niger còn chưa rõ ràng. Các vùng đất nay là Niger nằm giữa thảo nguyên và sa mạc là nơi
thường xuyên xảy ra xung đột giữa các bộ lạc du mục và người bản địa gốc Phi.
Năm 1805 người Âu bắt đầu đến Niger. Anh và
Pháp tranh giàng ảnh hưởng tại Niger dẫn đến việc ký kết một Hiệp định năm 1890
theo đó Anh đồng ý để Pháp chiếm Niger và sát nhập vào khối Tây Phi thuộc Pháp.
Ngày 18/12/1958, Niger tuyên bố thành lập nước Cộng hòa. Ngày
3/8/1960 Pháp trao trả độc lập choNiger và
ông Diori Hamani được bầu làm Tổng thống đầu tiên. Từ 1960 đến 1971, Niger theo chế độ dân sự một đảng nhưng đến
năm 1991, trước sức ép của nhân dân, Tướng Ali Saibou tổ chức bầu cử đa đảng để thành lập
chính phủ dân chủ năm 1993.
3. Chính trị:
3.1. Đối nội:
Ngày 15/4/1974, trung
tướng Seyni Kountché làm đảo chính thắng lợi, lên làm Tổng thống.
Tháng 11/1987, Tổng thống S. Kountché chết, Hội đồng quân sự chỉ định ông
Ali Saibou lên thay.
Tháng 12/1992 Niger thông qua Hiến pháp mới, cho phép các
đảng phái chính trị họat động. Tháng 3/1993 cuộc bầu cử Tổng thống đa đảng đầu
tiên được tổ chức. Ông Mahemane Ousmane trúng cử.
Ngày 27/1/1996 Tổng tham
mưu trưởng quân đội, Đại tá I. B. Mainassara làm đảo chính lật đổ Tổng thống
Mahemane Ousmane. Tháng 7/1996 Niger tổ chức cuộc bầu cử tổng thống và ông
I. B. Mainassara thắng cử. Tuy nhiên nhiều nước châu Phi lên án cuộc đảo chính
cũng như không công nhận kết quả cuộc bầu cử tháng 7/1996.
Niger theo đường lối
chính trị đa đảng, các đảng phái chính trị gồm: Đảng tập hợp vì dân chủ và tiến
bộ - RDP (đảng của Tổng thống Mainassara), đảng Tiến bộ Niger, Liên minh dân
chủ châu Phi, Liên minh các lực lượng nhân dân vì dân chủ và tiến bộ … Tháng
11/1996, Niger tổ chức bầu cử quốc hội nhưng các đảng đối lập tẩy chay kết quả
bầu cử và đòi giải tán quốc hội.
Ngày 9/4/1999 một lực
lượng quân đội do thiếu tá Daouda Mallam Wanke, chỉ huy lực lượng bảo vệ Phủ
Tổng thống cầm đầu đã giết chết Tổng thống Mainassara, thành lập Hội đồng hòa
giải dân tộc do ông làm chủ tịch để điều hành đất nước. Nhiều nước châu Phi lên
án vụ ám sát này. Tháng 12/1999, Niger tổ chức bầu cử và ông Tandja Mamadou
trúng cử Tổng thống. Năm 2004, ông Tandja Mamadou tái cử Tổng thống.
3.2. Đối ngoại:
Niger có quan hệ mật thiết với phương Tây,
nhất là Pháp và Mỹ. Viện trợ của Pháp chiếm 2/3 tổng số viện trợ nước ngoài
choNiger. Với các nước láng giềng, Niger có quan hệ tốt với Liby, Algerie
vàNigeria. Niger là thành viên LHQ, Phong trào Không
liên kết, AU, EAC.
4. Kinh tế:
- Niger là nước nông nghiệp lạc hậu, một trong những nước nghèo nhất thế
giới. 90% dân số sống bằng nghề nông với nông sản chính là lúa mì, lạc, bông,
thuốc lá, mía… Năm 2000, Niger được IMF xóa 86 triệu USD nợ. Gần nửa
ngân sách của Niger là do tài trợ từ bên ngoài.
- Tài nguyên thiên nhiên
giàu có gồm: vàng, sắt, thiếc, chì, mangan. Tuy nhiên ngành khai khoáng
củaNiger kém phát triển và nằm
trong tay tư bản nước ngoài (Pháp, Mỹ,Nhật…)
- GDP : 5,38 tỷ USD (2009)
- GDP đầu người: 360 USD (2009)
- Tăng trưởng GDP: 2% (2009).
(nguồn:
CIA)
5. Quan hệ với Việt Nam:
a. Quan hệ chính trị,
kinh tế:
- Ngày 7/3/1975, ta
và Niger thiết lập quan hệ ngoại giao. Tổng
thống S.
Kountché ca ngợi
cuộc đấu tranh chính nghĩa của nhân dân ta và ủng hộ ta tại Liên hiệp quốc và
các Hội nghị cấp cao KLK.
- Quan hệ thương mại giữa hai nước còn hạn
chế, kim ngạch năm 2009 đạt trên 1,3 triệu USD, chủ yếu là xuất khẩu của ta
sang Niger.
b. Trao đổi đoàn:
Tháng
7/2003, Phó Chủ tịch UB Đối ngoại của Quốc hội Nguyễn Ngọc Trân dẫn đầu đoàn
đại biểu quốc hội Việt Nam dự Hội nghị Diễn đàn Nghị viện châu Phi tại Niger và
thăm Niger.
c. Thông tin về ĐSQ:
- Đại sứ quán Việt Nam Algerie kiêm nhiệm Niger
+ Địa chỉ: 30, Rue Chénoua,
Hydra, Alger
+ Điện thoại: 00-213-21-608843, 609141