BỘ NGOẠI GIAO

---oOo---

TÀi liỆu cơ bẢn vỀ CỘNG HÒA MALAWI (MA-LA-UY)

và quan hỆ vỚi ViỆt Nam

I/ Thông tin cơ bản về nước Cộng hoà Malawi

1. Khái quát:

-  Tên nước: Cộng hoà Ma-la-uy (the Republic of Malawi)

-  Vị trí địa lý: Malawi nằm ở Nam phần châu Phi, Tây giáp Zambia, Đông Nam giáp Mozambique, Đông Bắc giáp Tanzania.

-  Diện tích: 118.484 km²

-  Dân số: 18,62 triệu người (2019)

-  Tôn giáo: Thiên chúa giáo (79,9%), Hồi giáo (12,8%), các đạo khác 3%, không theo tôn giáo nào (4,3%).

-  Thủ đô: Ly-long-uy (Lilongwe)

-  Ngôn ngữ: Tiếng Anh, tiếng Chichewa.

-  Ngày quốc khánh: 06/7/1964

-  Tổng thống: A-thơ Pi-tơ Mu-tha-ri-ka (Arthur Peter Mutharika) (từ tháng 05/2014)

-  Bộ trưởng Ngoại giao: Phờ-ran-xít Ka-xai-la (Francis Kasaila) (từ 2019)

2.       Chính trị:

a/ Đối nội: Malawi theo chế độ dân chủ đa đảng. Tổng thống là người đứng đầu Chính phủ và chỉ định người vào các vị trí trong nội các.

Các chính đảng lớn:

-           Đảng Tiến bộ Dân chủ của Tổng thống Mutharika,

-           Đảng Liên minh Dân chủ, Đảng Quốc hội Dân chủ, Đảng Dân chủ Malawi, Đảng Diễn đàn vì Thống nhất và Phát triển Malawi…

Ngày 21/5/2019, Malawi tổ chức tổng tuyển cử với kết quả đương kim Tổng thống Pi-tơ Mu-tha-ri-ka giành thắng lợi xít sao (38,6% phiếu bầu). Tuy nhiên, các ứng cử viên và những người ủng hộ các đảng đối lập đã phản đối gay gắt kết quả bỏ phiếu, gây ra các vụ xung đột, bạo động với cảnh sát trong nhiều tháng tiếp theo. Tháng 2/2020, trước sức ép của dư luận trong nước, tòa án hiến pháp Malawi đã tuyên bố hủy bỏ kết quả bầu cử tháng 5/2019 và áp đặt thời hạn mới cho cuộc bầu cử sẽ diễn ra trong vòng 151 ngày nữa. Đây là lần đầu tiên Malawi phải tổ chức bầu cử lại kể từ khi nước này giành độc lập năm 1964. 

b/ Đối ngoại: Malawi duy trì quan hệ hữu nghị với các nước láng giềng và các đối tác thương mại lớn ở phương Tây. Trước đây, Malawi ủng hộ Nam Phi dưới thời Apartheid, do đó bị nhiều nước châu Phi chỉ trích. Sau khi chế độ này sụp đổ vào năm 1994, Malawi tăng cường triển khai chính sách đối ngoại và hiện đang có quan hệ tốt với cả châu Phi.

3. Kinh tế: là một trong những nước ổn định (đứng thứ 2 trong khối SADC sau Botswana) và giữ vững tăng trưởng kinh tế, tự túc được lương thực.

 Nền kinh tế của nước này chủ yếu dựa vào nông nghiệp với khoảng 85% dân số sống ở khu vực nông  thôn. Nông nghiệp chiếm hơn 1/3 tổng GDP và 90% doanh thu của xuất khẩu. Ngành thuốc lá đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy tăng trưởng vì lĩnh vực này chiếm hơn 60% giá trị kim ngạch xuất khẩu.

Tuy nhiên, kinh tế Malawi hiện vẫn phụ thuộc nhiều vào nguồn viện trợ kinh tế từ IMF, WB và các quốc gia tài trợ khác. Chính phủ phải đối đầu với các thách thức lớn đó là việc phát triển một nền kinh tế thị trường, cải thiện cơ sở vật chất cho giáo dục, giải quyết vấn đề môi trường, nạn dịch AIDS ngày càng gia tăng và việc làm hài lòng các nhà tài trợ nước ngoài đang ngày càng thắt chặt các nguyên tắc về tài chính.

Nông nghiệp là ngành kinh tế chính thu hút tới 90% lao động nhưng chỉ đóng góp 33,8% GDP. Các sản phẩm nông nghiệp chính của nước này là: thuốc lá, đường, bông, chè, ngô, đường, khoai tây, sắn, lúa miến, đậu, các loại cây lấy củ, chăn nuôi gia súc, nuôi dê. Công nghiệp rất nhỏ bé và chiếm 15,6% GDP. Các ngành công nghiệp chủ đạo là công nghiệp nhẹ và công nghiệp hàng tiêu dùng

Một số chỉ số kinh tế năm 2019:

·     GDP (PPP): 25,17 tỷ USD

·     GDP bình quân (PPP): 1240 USD

·     Tăng trưởng GDP: 4,5%

·     Các sản phẩm xuất khẩu chính: Thuốc lá, hoa quả sấy, chè, đường, bông, lạc, cà phê, đậu nành

·     Các sản phẩm nhập khẩu chính: Thực phẩm, sản phẩm hóa dầu, hàng hóa bán thành phẩm, hàng tiêu dùng, phương tiện vận tải

II. Quan hệ với Việt Nam:

- Ta và Malawi chưa thiết lập quan hệ ngoại giao.

- Quan hệ kinh tế và thương mại giữa ta và Malawi còn ở mức rất khiêm tốn. Kim ngạch thương mại song phương khoảng hơn 3 triệu USD (2019), ta nhập khoảng 2,5 triệu USD với các mặt hàng chủ yếu là nguyên phụ liệu thuốc lá, bông và đậu tương. 

- Hiện hai nước trao đổi chủ yếu qua kênh Phái đoàn VN tại Liên hợp quốc. Đại sứ quán ta tại Mô-dăm-bích được giao theo dõi Malawi.

Đại sứ quán Việt Nam tại Mô-dăm-bích kiêm nhiệm Ma-đa-gát-xca

Địa chỉ: Av. Francisco Orlando Magumbwe, No 1026/1048

Caixa Postal 4501, Maputo, Mozambique.

ĐT: +258 21 49 7912/ +258 21 49 1989

Fax: +258 21 49 1992

Email: dsqvnmoz@yahoo.com

Tháng 8/2020