- TLCB Lesotho tháng 8/2020

TLCB Lesotho tháng 8/2020

BỘ NGOẠI GIAO

---o0o---

TÀI LIỆU CƠ BẢN VỀ CỘNG HÒA LÊ-XÔ-THÔ

VÀ QUAN HỆ VỚI VIỆT NAM

-------------

I. Khái quát:

Tên nước: Vương quốc Lê-xô-thô (Kingdom of Lesotho).
Thủ đô: Ma-xê-ru (Maseru)
Vị trí địa lý: nằm ở phía miền Nam châu Phi, lọt thỏm trong lãnh thổ Nam Phi.
Diện tích: 30.355 km²
Dân số: khoảng 2,12 triệu người (2019)
Tôn giáo: đạo Thiên Chúa (80%), đạo khác (20%).
Ngôn ngữ: tiếng Sotho, tiếng Anh
Đơn vị tiền tệ: Lê-xô-thô Loti và Rand Nam Phi
Quốc khánh: 04/10/1966
Quốc vương: Lét-xi Đệ tam (Letsi III) (từ 1996)
Thủ tướng: Mô-két-xi Ma-giô-rô (Moeketsi Majoro) (từ 2020)
Bộ trưởng Ngoại giao và Quan hệ quốc tế: Mát-xê-pô Ra-ma-cô-ê (Mats’epo Ramakoae) (từ 2020)
II. Lịch sử:
Nhà nước Lê-xô-thô được thành lập vào nửa đầu thế kỷ XIX. Năm 1868, Lê-xô-thô là nước bảo hộ của Anh với tên gọi Ba-xô-tô-len. Ngày 4/10/1966, Ba-xô-tô-len tuyên bố độc lập, lấy lại tên gọi Lê-xô-thô. Ngày 20/1/1986, đảo chính quân sự, chính quyền chuyển vào tay Hội đồng quân sự. Năm 1993, chính quyền được chuyển giao từ Hội đồng quân sự sang chính phủ dân sự.
III. Chính trị:
1. Đối nội:
Thể chế chính trị: Quân chủ lập hiến. Quốc vương là người đứng đầu Nhà nước (quyền lực hạn chế); Thủ tướng đứng đầu Chính phủ.
Các khu vực hành chính: 10 quận: Berea, Butha-Buthe, Leribe, Mafeteng, Maseru, Mohales Hoek, Mokhotlong, Qachás Nek, Quthing, Thaba-Tseka.
Bầu cử: Theo chế độ quân chủ cha truyền con nối, nhưng theo Hiến pháp có hiệu lực sau cuộc bầu cử tháng 3-1993, Quốc vương là tượng trưng cho sự thống nhất của quốc gia. Người lãnh đạo của đảng đa số trong Hạ viện tự động trở thành Thủ tướng.
Cơ quan lập pháp: Quốc hội gồm hai viện: Thượng viện (33 ghế, 22 ghế cho những người đứng đầu chủ chốt, 11 thành viên khác do đảng cầm quyền bổ nhiệm) và Hạ viện (120 ghế, 80 ghế bầu theo phổ thông đầu phiếu, 40 ghế theo tỷ lệ; nhiệm kỳ 5 năm).
Cơ quan tư pháp: Tòa án cấp cao (Chánh án do Quốc vương bổ nhiệm); Tòa Thượng thẩm; Tòa của các quan tòa; Tòa án phong tục.
Chế độ bầu cử: Từ 18 tuổi trở lên, phổ thông đầu phiếu.
Các đảng phái chính: Đảng Đại hội Ba-xô-thô (BCA); Đại hội vì quyền dân chủ của Lê-xô-thô (LCD); Đảng Quốc gia Ba-xô-thô (BNP); Đảng Dân chủ thống nhất (UDP); Đảng ĐH Lê-xô-thô cải cách (RCL); Đảng Đại hội dân chủ (AD).
- Năm 2014, Lê-xô-thô rơi vào khủng hoảng chính trị sau âm mưu đảo chính do tướng quân đội Ka-mo-li dẫn đầu khiến Thủ tướng lúc bấy giờ Tom Thabane phải chạy sang Nam Phi. Sau nhiều năm tranh chấp giữa các phe phái, tháng 2/2017, Ông Thabane trở lại Lê-xô-thô và thắng cử trong cuộc bầu cử tháng 6/2017 để trở thành Thủ tướng nhờ liên minh giữa đảng BCA do ông lãnh đạo và một số các đảng nhỏ khác. Tuy vậy, tháng 5/2020, ông Thabane đã chính thức tuyên bố từ chức khi nhiệm kỳ chưa kết thúc vì lý do “đã đến lúc cần rời nhiệm sở”. Tuyên bố này được đưa ra sau khi các đối tác trong liên minh cầm quyền của ông rút khỏi nội các, mở đường cho việc thành lập một liên minh và bầu chọn Thủ tướng mới. Tháng 6/2020, ông Moeketsi Majoro, Bộ trưởng Tài chính trở thành Thủ tướng mới của Lesotho.

2. Đối ngoại:

- Sau khi độc lập, Lê-xô-thô thực hiện đường lối đối ngoại thân phương Tây, đặc biệt với Anh và có xu hướng liên kết và lệ thuộc Nam Phi. Sau khi Angola và Mozambique giành độc lập (1975), Lê-xô-thô có chuyển biến tích cực, tham gia đấu tranh chống chủ nghĩa Apartheid, ủng hộ Đại hội Dân tộc Phi (ANC) như cho phép vào tị nạn ở Lê-xô-thô, cấp học bổng.

- Lê-xô-thô có quan hệ ngoại giao và kinh tế rất hạn chế, chủ yếu với Nam Phi và Anh.

- Lê-xô-thô là thành viên của tích cực của Liên hợp quốc, Liên minh châu Phi (AU), Không liên kết, Khối liên hiệp Anh (Commonwealth), Cộng đồng Phát triển miền Nam châu Phi ( SADC)...

IV. Kinh tế:

- Kinh tế Lê-xô-thô lệ thuộc phần lớn vào Nam Phi. Các công ty của Nam Phi chi phối gần như toàn bộ nền kinh tế của quốc gia này. Đồng tiền Rand của Nam Phi được lưu hành rộng rãi tại Lê-xô-thô song song với đồng Loti.

- Nguồn thu chính của Lê-xô-thô là xuất khẩu điện, nước (sang Nam Phi), từ thuế xuất nhập khẩu thu được từ Liên minh thuế quan Nam Phi và việc hưởng các ưu đãi từ đạo luật AGOA của Mỹ khi xuất khẩu dệt may, da thuộc, len lông cừu, nông sản sang thị trường này. - Kinh tế chủ yếu dựa vào dịch vụ và công nghiệp, tỷ phần nông nghiệp rất nhỏ chủ yếu trồng trọt (ngô), chăn nuôi dê, cừu và nguồn thu nhập từ công nhân làm trong các hầm mỏ ở Nam Phi.

- Từ năm 1986, Lê-xô-thô có nhiều ưu đãi đã thu hút các công ty sản xuất và xuất khẩu quần áo. Len, lông cừu, da thuộc, quần áo may sẵn là các mặt hàng xuất khẩu. Công nghiệp của Lê-xô-thô chủ yếu có một số nhà máy chế biến thực phẩm, nhà máy dệt len, dệt may và da giày. Các sản phẩm công nghiệp và nguyên vật liệu sản xuất phải nhập từ nước ngoài.

- Những năm gần đây, Lê-xô-thô liên tục phải đối mặt với nạn hạn hán kéo dài. Văn phòng điều phối các vấn đề nhân đạo của Liên hợp quốc (OCHA) cảnh báo hơn 25% dân số Lê-xô-thô đang sống trong tình trạng mất an ninh lương thực nghiêm trọng.

Một số thông tin kinh tế cơ bản năm 2019:

+ GDP (PPP) : 7,4 tỷ USD

+ GDP bình quân (PPP): 3610 USD

+ Tăng trưởng GDP thực tế: 2,8%

+ Các sản phẩm xuất khẩu chính: May mặc, giày dép, len, thực phẩm, gia súc, điện, nước, kim cương.

+ Các sản phẩm nhập khẩu chính: Thực phẩm, vật liệu xây dựng, xe cộ, máy móc, dược phẩm, sản phẩm hóa dầu.

V. Quan hệ Việt Nam – Lê-xô-thô:

- Việt Nam và Lê-xô-thô lập quan hệ ngoại giao 06/1/1998. Đến nay quan hệ hợp tác, kinh tế song phương, văn bản hợp tác được ký kết và trao đổi đoàn chính thức hầu như chưa có, chưa có văn bản hợp tác được ký kết. Tháng 12/2019, Quốc vương Lết-xi đệ tam đã thăm cá nhân Việt Nam. Lê-xô-thô ủng hộ ta làm UVKTT HĐBA/LHQ nhiệm kỳ 2020-2021.

- Kim ngạch thương mại hai chiều hai nước năm 2019 đạt 3,5 triệu USD (so với năm 2018 chỉ đạt gần 39 nghìn USD), trong đó ta xuất siêu 3,5 triệu USD, chủ yếu là vải, nguyên phụ liệu dệt may.

Đại sứ quán Việt Nam tại Nam Phi kiêm nhiệm Lê-xô-thô

Địa chỉ: 87 Brooks Street, Brooklyn, Pretoria

Mã bưu chính: 13692 Hatfield 0028, South Africa

ÐT: +27 12 362 8119 / 8

Fax: +27 12 362 8115

Email: embassy@vietnam.co.za

Thương Vụ Việt Nam tại Nam Phi kiêm nhiệm Lê-xô-thô

Địa chỉ: 198 Silver Oak Ave., Waterkloof, Pretoria

Mã bưu chính: 0181, South Africa

ĐT: +27 12 346 8083

Fax: +27 12 346 8507

Email: za@moit.gov.vn