Tài liệu cơ bản Iran tháng 10 năm 2019
TÀI LIỆU CƠ BẢN VỀ CỘNG HÒA HỒI GIÁO I-RAN
VÀ QUAN HỆ VỚI VIỆT NAM
I. KHÁI QUÁT CHUNG
1.Tên nước: Cộng hoà Hồi giáo I-ran (Islamic Republic of Iran)
2. Thủ đô: Tê-hê-ran (Tehran)
3. Vị trí: nằm ở Tây Nam châu Á, có chung biên giới với Pa-ki-xtan, Áp-ga-ni-xtan, Tuốc-mê-ni-xtan, A-déc-bai-dan, Ác-mê-ni-a, Thổ Nhĩ Kỳ và I-rắc; Phía Nam giáp Vịnh Ba-tư.
4. Diện tích: 1,648 triệu km2
5. Khí hậu: Phía Bắc trung bình 10oC, miền Trung 20o C và miền Nam 30o C. Mùa đông lạnh, ẩm; mùa hè nóng khô.
6. Tài nguyên thiên nhiên: dầu lửa, khí đốt và một số loại khoáng sản...
7. Đơn vị tiền tệ: Rial (giá chính thức: 1 USD = 32.769 Rial - 2017).
8. Dân số: 83 triệu (2018)
9. Dân tộc: Người Ba-tư 61%, người A-déc-bai-dan 16%, người Cuốc 10% và một số dân tộc thiểu số khác.
10. Tôn giáo: Hồi giáo (chiếm 99,4% dân số, trong đó 90%-95% thuộc dòng Xi-ít), ngoài ra còn Thiên chúa giáo, Hỏa giáo…
11. Ngôn ngữ: Tiếng Ba Tư là ngôn ngữ chính thức, ngoài ra còn tiếng Thổ, Cuốc, Ả-rập.
12. Ngày quốc khánh: 11/02/1979.
13. Kinh tế:
- GDP theo sức mua: 441,05 tỷ USD (2018)
- GDP bình quân đầu người theo sức mua: 19.556 USD (2018)
- Tăng trưởng kinh tế: -3,9% (2018)
- Cơ cấu kinh tế: Nông nghiệp 9,8%, công nghiệp 35,9%, dịch vụ 54,3%.
14. Thể chế Nhà nước: Cộng hòa Hồi giáo
- Lãnh tụ tối cao: Giáo chủ A-li Kha-mê-nây (Ali Khamenei) (từ 6/1989).
- Tổng thống: Hát-xan Rô-ha-ni (Hassan Rouhani) (từ 8/2013, tái đắc cử nhiệm kỳ 2 từ 5/2017).
- Phó Tổng thống thứ nhất (tương đương Thủ tướng): Ét-sát Gia-han-gi-ri (Eshaq Jahangiri) (từ 8/2013, tái đắc cử nhiệm kỳ 2 từ tháng 8/2017).
- Chủ tịch Quốc hội: A-li A-đe-si La-ri-da-ni (Ali Ardeshir Larijani) (từ 5/2008, tái đắc cử nhiệm kỳ 2 từ tháng 5/2016).
- Ngoại trưởng: Mô-ham-mét Gia-vát Da-ríp (Mohammad Javad Zarif) (từ 8/2013, tái đắc cử nhiệm kỳ 2 từ tháng 8/2017).
15. Đối ngoại:
I-ran là thành viên của Liên hợp quốc, Phong trào Không liên kết, Tổ chức Hợp tác Hồi giáo (OIC), Tổ chức các quốc gia xuất khẩu dầu mỏ (OPEC), quan sát viên của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO)… Tại kỳ họp lần thứ 49 các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN ngày 24/7/2016, Việt Nam và các nước khác ASEAN khác ủng hộ I-ran tham gia Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác ASEAN (TAC).
II. QUAN HỆ NGOẠI GIAO, KINH TẾ VỚI VIỆT NAM
1. Ngày thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam: 04/8/1973
2. Quan hệ chính trị: Hai nước có quan hệ truyền thống hữu nghị. Năm 1991, I-ran mở Đại sứ quán tại Hà Nội. Năm 1997, Việt Nam mở Đại sứ quán tại Tehran; tháng 9/2009, hai nước thành lập Hội hữu nghị Việt Nam - I-ran.
2.1. Trao đổi đoàn
- Đoàn Việt Năm thăm Iran: Chủ tịch nước Lê Đức Anh (5/1994), Chủ tịch Quốc hội Nông Đức Mạnh (7/1999), Phó Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng (6/2000), Chủ tịch nước Trần Đức Lương (10/2002), Thứ trưởng Ngoại giao Đoàn Xuân Hưng (4/2009), Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Cao Đức Phát (01/2012), Thứ trưởng Ngoại giao Nguyễn Phương Nga (4/2013), Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc (10/2014), Chủ tịch nước Trương Tấn Sang (3/2016), Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Nguyễn Xuân Cường (7/2017), Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước Đào Việt Trung (8/2017), Phó Chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ (8/2017)…
- Đoàn Iran thăm Việt Nam: Tổng thống A. Ráp-xan-da-ni (10/1995), Chủ tịch Quốc hội Ác-ba Na-tếch (12/1998), Bộ trưởng Thương mại Mê-đi Gha-dan-pha-ri (12/2009), Trợ lý Phó Tổng thống thứ nhất A-li Mô-ha-mát-đi (7/2011), Thị trưởng Tehran Mô-ha-mét Ba-cơ Ca-li-báp (11/2012), Tổng thống Mác-mút Ác-mát-đi-nê-dát (11/2012), Thứ trưởng Ngoại giao I-ran I-bra-him Ra-him-pua (3/2015), Thứ trưởng Công nghiệp, Mỏ và Thương mại I-ran (7/2016), Tổng thống Hát-xan Rô-ha-ni (10/2016), Chủ tịch Phòng Thương mại, Công nghiệp, Mỏ và Nông nghiệp I-ran Gô-lam-hô-sê-in Sa-phây-i (4/2017), Chủ nhiệm Ủy ban Chính sách đối ngoại và An ninh quốc gia A-la-ét-đin Bô-ru-giơ-đi (10/2017), Chủ tịch Quốc hội I-ran A-li A-đe-si La-ri-gia-ni (04/2018), Thứ trưởng thứ nhất Bộ Ngoại giao I-ran Mô-te-da Sa-ma-đi (03/2019)...
2.2. Các cơ chế hợp tác song phương
- Tháng 8/2017, hai nước đã tiến hành kỳ họp lần thứ 9 Ủy ban Liên Chính phủ Việt Nam – I-ran tại Tê-hê-ran.
- Hai nước đã tổ chức 6 phiên Tham vấn chính trị cấp Thứ trưởng. Lần gần đây nhất được tổ chức tại Hà Nội (2015).
3. Quan hệ kinh tế, thương mại
- Kim ngạch thương mại hai chiều giữa hai nước năm 2018 đạt 109,6 triệu USD, trong đó Việt Nam xuất khẩu đạt 87,1 triệu USD. Mặt hàng xuất khẩu chính của Việt Nam là hạt tiêu, chè, hạt điều, cà phê, cao su, máy móc thiết bị, đá xây dựng, hải sản, thức ăn gia súc...; mặt hàng nhập khẩu chính của Việt Nam là các sản phẩm nông nghiệp...
4. Các Hiệp định, Thỏa thuận đã ký giữa 2 nước
- Bản ghi nhớ về hợp tác giữa Phòng TMCN Việt Nam và Phòng TMCN và Khoáng sản I-ran;
- Bản ghi nhớ về hợp tác trong lĩnh vực thủy sản giữa Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam và Bộ Nông nghiệp I-ran (2009);
- Bản ghi nhớ Hợp tác trong lĩnh vực văn hoá (2013);
- Bản ghi nhớ về hợp tác công nghệ, nghiên cứu và giáo dục (2014);
- Bản ghi nhớ Hợp tác giữa Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và Ngân hàng Trung ương Iran;
- Bản ghi nhớ Hợp tác trong lĩnh vực thông tin và truyền thông (2016);
- Thoả thuận chung về hợp tác kinh tế, văn hoá và khoa học kỹ thuật (1993);
- Thoả thuận tham khảo và hợp tác giữa hai Bộ Ngoại giao (6/2000);
- Thỏa thuận hợp tác và tương trợ hành chính trong lĩnh vực hải quan (2014);
- Hiệp định về thương mại, lãnh sự và lập UBHH (1994);
- Hiệp định hợp tác văn hoá (1995);
- Hiệp định vận tải hàng không (2001);
- Hiệp định Vận tải biển thương mại (2002);
- Hiệp định khuyến khích và bảo hộ đầu tư (2009);
- Hiệp định tránh đánh thuế hai lần (2014);
- Hiệp định miễn thị thực cho người mang hộ chiếu công vụ (2016).
5. Hợp tác tại các diễn đàn khu vực và quốc tế
Hai nước thường xuyên ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn đa phương. Vừa qua, Iran đã ủng hộ Việt Nam làm Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc nhiệm kỳ 2020-2021.
6. Địa chỉ Đại sứ quán của 2 nước
- Đại sứ quán Việt Nam tại Iran:
Địa chỉ: No. 54, Corner of Borzou St. Ejazi St. (Assef), Zaferaniyeh, Tehran, Iran
Điện thoại: +98-21-22411670
Fax: +98-21-22416045
- Đại sứ quán Iran tại Việt Nam:
Địa chỉ: 54 Trần Phú, Ba Đình, Hà Nội
Điện thoại: +84-4-38232068
Fax: +84-4-38232120
(Hà Nội, tháng 10/2019)
Quay lại
Đầu trang
In trang
Gửi mail
|