Trang chủ     Đăng ký nhận tin    Ý kiến bạn đọc   Liên kết website English 
Chủ nhật, ngày 22 tháng 12 năm 2024 Tìm kiếm
 Tìm kiếm nâng cao

Tài liệu cơ bản về nước Cộng hòa I-rắc và quan hệ với Việt Nam



TÀI LIỆU CƠ BẢN VỀ CỘNG HOÀ I-RẮC
VÀ QUAN HỆ VỚI VIỆT NAM


 I/ Khái quát:
 - Tên nước: Cộng hòa I-rắc (Republic of Iraq)
 - Thủ đô: Bát-đa (Baghdad)
      - Vị trí địa lý: Nằm phía Bắc bán đảo Ả rập; Bắc giáp Thổ Nhĩ Kỳ và Xi-ri; Đông giáp I-ran; Nam giáp Ả rập Xê-út và Cô-oét, Tây giáp Gioóc-đa-ni.
      - Khí hậu: Mùa hè nóng nực (50-60 độ C), mùa đông lạnh (1-6 độ C), miền Bắc có tuyết rơi.
      - Diện tích: 437.370 km2
      - Dân số: 30,3 triệu người (2010)
      - Dân tộc: 75 - 80% là người Ả rập; 15 - 20% người Kurd, Assyrian; 5% là người gốc Thổ, I-ran và các dân tộc khác.
      - Tôn giáo: 97% theo Hồi giáo (Shiite 60-65%, Sunnite 32-37%); Christian & tôn giáo khác 3%.
      - Ngôn ngữ : Tiếng Ả rập
      - Đơn vị tiền tệ: Dinar
      - Quốc khánh: Quốc hội chưa quyết định Ngày Quốc khánh (từ 2003)
      - Tổng thống: Gia-lan Ta-la-ba-ni (Jalal AL TALABANI ), người Cuốc (11.11.2011)
      - Thủ tướng:  Nu-ri Ma-li-ki (Nouri Kamal AL MALIKI), người Si-ít (21.12.2010)
      - Chủ tịch Quốc hội:  Ô-sa-ma An  Nu-giây-phi (Osama Al Nujeifi ) (11/11/2010)
      - Bộ trưởng Ngoại giao: Hô-si-ê Di-ba-ri (Hoshyar ZEBARI), người Cuốc (21.12.2010).
                
        
II-Lịch sử
    Vào khoảng 2500 năm trước Công nguyên, tại khu vực đồng bằng Méopotamie, người Sumer đã dựng lên nhà nước đầu tiên, đặt nền móng cho nền văn minh cổ đại khu vực Lưỡng hà.
    Năm 1894 trước Công nguyên ở đây xuất hiện nhà nước Babilon với những công trình văn hoá nổi tiếng như “Vườn treo Babilon” (một trong 7 kỳ quan thế giới).
    Từ thế kỷ thứ 4 trước Công nguyên đến đầu thế kỷ thứ 7, I-rắc bị đế quốc La Mã và Ba Tư thống trị.
    Từ năm 750 đến 1055, Baghdad trở thành trung tâm chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội của triều đại Abbassid hùng mạnh nhất của đế chế Ả rập.
    Từ thế kỷ 13 đến thế kỷ 19, I-rắc lần lượt bị đế chế Ba Tư, phong kiến Mông-cổ và đế chế Ottoman (Thổ) đánh chiếm và thống trị.
    Năm 1914 xẩy ra chiến tranh giữa Anh và Thổ Nhĩ Kỳ, quân Anh đã chiếm vùng Ahatt al Arab. Sau chiến tranh thế giới thứ I, Anh đánh bại quân Thổ, chiếm I-rắc và năm 1920, Hội quốc liên quyết định I-rắc dưới quyền uỷ trị của Anh. Năm 1921, Anh cho I-rắc được độc lập và đưa Faisal lên làm Vua.
    Năm 1955, Anh xúi giục I-rắc ký với Thổ Hiệp ước phòng thủ chung (sau này trở thành Hiệp ước Baghdad).
    Ngày 14/7/1958, Abdul Karim KASSEM, một quân nhân có tinh thần dân tộc đã lãnh đạo cuộc cách mạng lật đổ chế dộ quân chủ phản động Nouri SAID, tuyên bố thành lập nước Cộng hoà I-rắc.

III- Chính trị:
Ngày 20/3/2003, Mỹ và đồng minh phát động chiến tranh lật đổ Tổng thống I-rắc Xát-đam Hút-xen. Ngày 28/6/2004, Mỹ chuyển giao quyền lực cho Chính quyền I-rắc. Ngày 15/10/2005, I-rắc tiến hành trưng cầu dân ý về Hiến pháp mới.
Ngày 07/03/2010, I-rắc đã tổ chức tổng tuyển cử bầu Quốc hội mới (325 ghế) với kết quả: Liên minh I-rắc-ki-a giành được 91 ghế; Liên minh Nhà nước Pháp quyền 89 ghế; Liên minh Dân tộc I-rắc 70 ghế; Liên minh Cuốc-đi-xtan 43 ghế. Tuy nhiên, do tập hợp được đa số ghế tại Quốc hội và quy định không rõ ràng của Hiến pháp, ông Nu-ri An Ma-li-ki, thủ lĩnh Liên minh Nhà nước Pháp quyền, đã giành quyền đứng ra thành lập Chính phủ liên hiệp. Do mâu thuẫn trong việc chia sẻ quyền lực giữa Liên minh Nhà nước Pháp quyền và Liên minh I-rắc-ki-a, tình hình chính trường I-rắc diễn biến rất phức tạp.
Việc quân đội Mỹ rút hoàn toàn khỏi I-rắc tháng 12/2011 được cho là đã để lại một khoảng trống an ninh đối với I-rắc, song với nỗ lực không ngừng của bộ máy an ninh, I-rắc đang từng bước khôi phục lại ổn định và trật tự. Dự kiến cuối tháng 3/2012, I-rắc sẽ đăng cai Hội nghị cấp cao A-rập lần thứ 23.

IV/ Đối ngoại:
Mặc dù vẫn lệ thuộc vào Mỹ và coi trọng quan hệ với Mỹ, phương Tây và các quốc gia A-rập, I-rắc ngày càng tỏ ra độc lập trong chính sách đối ngoại, đặc biệt trong quan hệ với I-ran và Xy-ri.
    I-rắc là thành viên của ILO, FAO, Liên hiệp quốc, Tổ chức Hội nghị Hồi giáo, Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ…
    
V/ Kinh tế:
I-rắc đứng thứ hai thế giới về trữ lượng dầu mỏ (115 tỷ thùng); sản lượng năm 2010 đạt 2,5 triệu thùng/ngày; đang phấn đấu nâng sản lượng khai thác lên khoảng 12 triệu thùng/ngày vào năm 2017.
    GDP (theo tỉ giá hối đoái): 108,6 tỷ USD
    GDP bình quân đầu người: 3900 USD (2011)
    Ngoài dầu mỏ, I-rắc còn xuất khẩu lưu huỳnh, chà là và một số sản phẩm nông nghiệp.
    Đối tác thương mại chủ yếu của I-rắc gồm: Thổ Nhĩ Kỳ, Trung Quốc và Mỹ...

VI/ Quan hệ Việt Nam - I-rắc:

    a. Quan hệ chính trị, kinh tế:
    - Quan hệ chính trị:
    Ngày 10/7/1968, ta và I-rắc thiết lập quan hệ ngoại giao ở cấp đại sứ. Năm 1978 ta lập quan hệ Đảng với Đảng cầm quyền I-rắc (Đảng Baath).
    I-rắc tích cực ủng hộ và giúp đỡ nhân dân ta trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Sau chiến tranh I-rắc năm 2003, Chính quyền mới tại I-rắc tiếp tục khẳng định coi trọng quan hệ với Việt Nam.
- Quan hệ kinh tế:
- Về dầu khí: Dự kiến, tháng 5/2012, PetroVietnam sẽ tham gia bỏ thầu gói thầu thứ 4 tại Bát-đa cùng với hơn 40 công ty nước ngoài khác.
- Về thương mại: Năm 2010 kim ngạch song phương đạt 189,5 triệu USD; năm 2011 đạt 150,4 triệu USD, trong đó ta xuất 149,5 triệu USD; mặt hàng xuất khẩu chủ yếu của ta sang Bạn là bột ngũ cốc, lúa gạo, cao su, chè đen…
    - Về tình hình xử lý nợ: Đến nay, Việt Nam đã trả cho phía I-rắc 15 triệu trong tổng số 32 triệu USD ta nợ Bạn. Theo thỏa thuận, ta sẽ thanh toán nốt cho phía I-rắc 17 triệu USD bằng hàng hóa. Tuy nhiên, do việc thanh toán bằng hàng hóa gặp nhiều khó khăn, Bộ Tài chính ta đang dự kiến kiến nghị Thủ tướng Chính phủ cho thanh toán nốt số nợ còn lại bằng tiền.

    b. Trao đổi đoàn:
- Đoàn bạn thăm ta: Bộ trưởng Thương mại M. Saleh (2000, 2001); Thứ trưởng Bộ Ngoại giao L. Abbawi (4/2010), Thứ trưởng – Cố vấn Bộ trưởng Tài chính S. Al-Mghoter (8/2011)…
- Đoàn ta thăm bạn: Phó Thủ tướng Nguyễn Công Tạn (1/2001); Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thi Bình (3/2002); Đặc phái viên Thủ tướng, Thứ trưởng Ngoại giao Đoàn Xuân Hưng (4/2009); Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Cao Đức Phát (5/2011)…

c. Các hiệp định/thỏa thuận đã ký: Hiệp định trao đổi thương mại và hợp tác kinh tế, khoa học, kỹ thuật (1977); Hiệp định hợp tác văn hoá (1979); Hiệp định vay nợ bằng dầu thô (1975 và 1976); Hiệp định vay nợ tiền mặt (1979); Hiệp định tại chính về vấn đề trả nợ (1990); Hiệp định Lãnh sự (1990); Hiệp định miễn thị thực cho HC Ngoại giao và Công vụ (12/2001); Thoả thuận xoá nợ gốc còn lại cho Việt Nam (3/2002).

d. Thông tin ĐSQ:
    1/ ĐSQ Iraq tại Hà Nội:
    66 Trần Hưng Đạo, Hai Bà Trưng, Hà Nội
    ĐT: 04.39424141
    Fax: 04.39424055
    2/ ĐSQ Việt Nam tại Bát-đa:
    Email: vnemb.ir@mofa.gov.vn
    Hoặc: dsqvn.iraq@yahoo.com
               
    
                    


 
Quay lại Đầu trang In trang Gửi mail

Bản quyền của Vụ Thông Tin Báo Chí - Bộ Ngoại Giao
© Copyright by Press and Information Department - Vietnam Ministry of Foreign Affairs
Email: Banbientap@mofa.gov.vn 
Hiển thị tốt nhất với Internet Explorer. Best viewed with Internet Explorer