1. Được biết Chính phủ Việt Nam đặt vấn đề ổn định kinh tế vĩ mô và kiềm chế lạm phát là ưu tiên hàng đầu cho các tháng cuối năm 2008. Xin ngài cho biết các chính sách tài chính và tiền tệ ngắn hạn mà Chính phủ áp dụng cho cả năm 2008?

Trả lời:
Trong những tháng đầu năm 2008, như các bạn đã biết, do những tác động không thuận của biến động kinh tế thế giới và những vấn đề nội tại của nền kinh tế, tình hình kinh tế Việt Nam diễn biến khá phức tạp. Lạm phát cao, nhập siêu tăng mạnh đã làm ảnh hưởng đến phát triển sản xuất và đời sống nhân dân, đe doạ ổn định kinh tế vĩ mô, ảnh hưởng không tốt đến môi trường đầu tư, kinh doanh. Đánh giá đúng tình hình, Chính phủ chúng tôi đã thống nhất xác định nhiệm vụ trọng tâm trong giai đoạn này là “kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, đảm bảo an sinh xã hội và tăng trưởng hợp lý bền vững, trong đó kiềm chế lạm phát là mục tiêu ưu tiên hàng đầu”.

Để thực hiện được nhiệm vụ và mục tiêu nêu trên, Chính phủ đã đề ra và thực hiện chính sách tài chính, tiền tệ chặt chẽ. Cụ thể là:

Về chính sách tài chính, thực thi chính sách tài khoá chặt chẽ, nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách, phấn đấu giảm tỷ lệ bội chi ngân sách xuống mức 4,8% GDP; mở rộng cơ chế khoán chi hành chính và tiếp tục thực hiện việc cắt giảm 10% chi thường xuyên so với dự toán trong các cơ quan sử dụng ngân sách nhà nước; tiếp tục đình, hoãn, giãn tiến độ các công trình đầu tư chưa thực sự cần thiết, không bảo đảm hiệu quả; kiểm soát chặt chẽ đầu tư của các doanh nghiệp nhà nước, dành thêm nguồn tín dụng cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa.
Về chính sách tiền tệ, thực hiện chính sách tiền tệ thắt chặt, kiểm soát chặt chẽ việc tăng tổng phương tiện thanh toán, giữ mức tăng trưởng tín dụng không quá 30%, nhưng vẫn bảo đảm tính thanh khoản của nền kinh tế, đặc biệt là cho các khu vực, các doanh nghiệp có hiệu quả, và hoạt động lành mạnh của các ngân hàng; tăng cường khả năng điều tiết vĩ mô của Ngân hàng Nhà nước, linh hoạt sử dụng hợp lý các công cụ chính sách tiền tệ theo nguyên tắc thị trường và áp dụng các biện pháp thích hợp để định hướng và ổn định lãi suất. Thực hiện cơ chế tỷ giá linh hoạt với biên độ thích hợp trong mối quan hệ với lãi suất, cán cân thanh toán, yêu cầu kiềm chế lạm phát, khuyến khích xuất khẩu, hạn chế nhập khẩu; thực hiện các giải pháp thiết thực không để đô la hoá nền kinh tế. Quản lý chặt chẽ việc thành lập mới, mở chi nhánh ngân hàng và tăng cường kiểm soát, giám sát hoạt động của các ngân hàng thương mại; các quỹ đầu tư và các tổ chức tài chính phi ngân hàng khác; kiểm soát có hiệu quả việc cho vay kinh doanh bất động sản, kinh doanh chứng khoán và kiểm soát các luồng tiền trong nền kinh tế.

Đến nay, có thể khẳng định rằng, chính sách tài chính, tiền tệ chặt chẽ của chúng tôi trong thời gian qua là đúng hướng và đang phát huy hiệu quả góp phần làm ổn định nền kinh tế, tạo tiền đề để tăng trưởng có chất lượng về dài hạn.

2. Theo Ngài, để ổn định tình hình kinh tế vĩ mô thì vấn đề gì được coi là quan trọng nhất? Được biết, nhiều doanh nghiệp và một số Bộ đã đề nghị nới lỏng chính sách tiền tệ cho dù tình hình lạm phát vẫn có khả năng tăng. Ngài đánh giá thế nào về các đề nghị này?
 
Trả lời:
Đối với Việt Nam, để ổn định tình hình kinh tế vĩ mô trong ngắn hạn và tăng trưởng bền vững trong dài hạn, thì các vấn đề được coi là quan trọng nhất là: Kiềm chế lạm phát, phấn đấu giữ mức tăng giá tiêu dùng cả năm 2009 dưới 15% và đưa xuống mức một con số vào năm 2010; Tập trung thực hiện các giải pháp đẩy mạnh xuất khẩu, kiểm soát nhập siêu ở mức dưới 30% kim ngạch xuất khẩu; Tháo gỡ khó khăn, vướng mắc để đẩy mạnh sản xuất, kinh doanh, nâng cao hiệu quả vốn đầu tư; nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp và quốc gia; đồng thời tập trung thực hiện tốt các chính sách an sinh xã hội đã được ban hành.

Chúng tôi thấy rằng, trong tình hình hiện nay, mặc dù nền kinh tế đã có những dấu hiệu chuyển biến tích cực, nhưng một số đề nghị nới lỏng chính sách tiền tệ trong những tháng còn lại của năm 2008 là chưa hợp lý. Chủ trương của Chính phủ là tiếp tục thực hiện chính sách tiền tệ thắt chặt nhưng linh hoạt trong điều hành, đồng thời thông qua các công cụ nghiệp vụ thị trường mở và các biện pháp thích hợp để đảm bảo vốn cho nền kinh tế và hoạt động lành mạnh của các ngân hàng.

3. Ngài có lạc quan về tình hình kinh tế vĩ mô của Việt Nam trong tương lai gần không? Nếu có, xin cho biết lý do gì khiến Ngài lạc quan như vậy? Nếu không, xin cho biết tại sao?

Trả lời:
Trong những tháng đầu năm 2008, Việt Nam đã phải đối đầu với một số thách thức về kinh tế do những nguyên nhân khách quan và chủ quan. Nhiều nước khác trong khu vực và nhiều nền kinh tế đang phát triển cũng gặp khó khăn tương tự với mức độ khác nhau. Tuy vậy, với sự quyết tâm và nỗ lực cao của Chính phủ và nhân dân Việt Nam thực hiện đồng bộ 8 nhóm biện pháp như các bạn đã biết, tình hình kinh tế đã có những chuyển biến tích cực. Tôi tương đối lạc quan về triển vọng của bản thân nền kinh tế Việt Nam. Đây cũng là ý kiến chung của nhiều tổ chức quốc tế, tập đoàn tư vấn khi đánh giá về triển vọng phát triển của Việt Nam. 

Chúng tôi có những lý do để lạc quan. Một là, chỉ số giá cả (CPI) đã có chiều hướng chậm lại; Hai là, xuất khẩu tăng mạnh, nhập siêu tăng chậm lại; Ba là, đầu tư trực tiếp nước ngoài tiếp tục đổ vào Việt Nam, tăng mạnh hơn nhiều so với những năm trước đây, thể hiện sức hấp dẫn của nền kinh tế Việt Nam và sự lạc quan của các nhà đầu tư; Bốn là, chúng tôi cũng rút ra được nhiều kinh nghiệm quý báu cho quản lý điều hành kinh tế, xử lý các vấn đề của nền kinh tế đang trong giai đoạn chuyển đổi và chuyển giai đoạn, tiếp tục đẩy mạnh công cuộc cải cách. Chúng tôi cho rằng những biện pháp chúng tôi đang thực hiện là đúng hướng. 

Tuy nhiên, trong những ngày gần đây, tình hình kinh tế thế giới, đặc biệt là kinh tế Mỹ và châu Âu diễn biến rất phức tạp, chúng ta phải lường trước những tác động tiêu cực - trực tiếp và gián tiếp - của sự bất ổn trong những nền kinh tế lớn này đối với kinh tế thế giới. Trong bối cảnh đó, gói chính sách mà chúng tôi áp dụng năm 2008 lại càng trở nên cần thiết./.
 (14/10/2008)