Thứ trưởng thường trực Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn trả lời phỏng vấn của báo chí. (Ảnh: Minh Nguyệt)

Tuần lễ Cấp cao APEC lần thứ 24 tại Peru đã kết thúc thành công. Xin Thứ trưởng cho biết những kết quả chính đạt được?

Với chủ đề “Tăng trưởng chất lượng và phát triển con người”, Tuần lễ Cấp cao APEC lần thứ 24 vừa diễn ra từ ngày 14-20/11 tại thủ đô Lima của Peru. Sự kiện này diễn ra trong tình hình tăng trưởng kinh tế, thương mại thế giới và khu vực suy giảm, chủ nghĩa bảo hộ gia tăng, các thách thức an ninh ngày càng đan xen, phức tạp.

Kết quả nổi bật là các nhà Lãnh đạo đã khẳng định thông điệp mạnh mẽ, kịp thời về quyết tâm thúc đẩy tự do hoá thương mại và đầu tư, tăng trưởng chất lượng và phát triển con người. Có thể nói, trong tình hình khó khăn hiện nay, đây là thông điệp rất có ý nghĩa, thể hiện vai trò tiên phong, đi đầu của APEC trong thúc đẩy tự do hoá thương mại và đầu tư.

Hai là, các thành viên APEC cũng đạt bước tiến mới về liên kết, kết nối khu vực. Nổi bật là việc thông qua 2 văn kiện có ý nghĩa định hướng hợp tác dài hạn của APEC về liên kết kinh tế và dịch vụ, gồm: “Tuyên bố Lima về khu vực thương mại tự do châu Á - Thái Bình Dương (FTAAP)”, trong đó nhấn việc xây dựng năng lực và thúc đẩy các cách tiếp cận hướng tới hình thành FTAAP; và “Lộ trình nâng cao năng lực cạnh tranh dịch vụ”, trong đó có giảm các rào cản đối với thương mại dịch vụ, tăng cường tỷ trọng xuất khẩu dịch vụ khu vực trong tổng xuất khẩu dịch vụ thế giới và nâng mức tăng trưởng thương mại dịch vụ của APEC lên hơn 6,8% hàng năm…

Những kết quả này sẽ góp phần tạo động lực mới để thúc đẩy phát triển thương mại dịch vụ, nâng cao năng suất lao động và hướng tới hình thành liên kết khu vực sâu rộng hàng đầu thế giới.

Ba là trong nỗ lực chung thực hiện các Mục tiêu của Liên hợp quốc về phát triển bền vững, các thành viên APEC nhất trí tăng cường gắn kết nông thôn với thành thị, an ninh lương thực, hợp tác phát triển thị trường lương thực, thúc đẩy công nghiệp hỗ trợ, ứng phó thiên tai, quản lý và sử dụng bền vững nguồn nước...

Bốn là, APEC tiếp tục phát huy vai trò hợp tác và phối hợp chặt chẽ với các tổ chức, cơ chế hợp tác quốc tế và khu vực. Các nhà Lãnh đạo APEC đã gặp gỡ, trao đổi với Lãnh đạo Liên minh Thái Bình Dương về triển vọng hợp tác. Lãnh đạo của 12 nước thành viên Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) đã tham dự Cuộc họp Cấp cao lần thứ 7, khẳng định quyết tâm tiếp tục thúc đẩy việc triển khai Hiệp định này nhằm làm sâu sắc thêm liên kết ở khu vực.

Có thể nói, những kết quả trên đã khẳng định vai trò năng động, tiên phong của APEC là Diễn đàn hợp tác kinh tế hàng đầu khu vực.

Xin Thứ trưởng cho biết những đóng góp nổi bật của Việt Nam tại Tuần lễ Cấp cao APEC 2016, trên cương vị chủ nhà Năm APEC 2017?

Đoàn đại biểu cấp cao nước ta do Chủ tịch nước Trần Đại Quang dẫn đầu đã tham dự các Hội nghị quan trọng trong Tuần lễ Cấp cao APEC, Cuộc họp Cấp cao TPP và Đối thoại Cấp cao với Liên minh Thái Bình Dương. Chủ tịch nước là khách mời danh dự của nước chủ nhà phát biểu bế mạc Hội nghị Thượng đỉnh doanh nghiệp APEC. Trên cương vị chủ nhà của Năm APEC 2017, Đoàn ta đã có nhiều đóng góp tích cực, nổi bật vào thành công chung.

Trước hết, Đoàn ta tham gia thảo luận tích cực vào các vấn đề lớn của các Hội nghị, nhấn mạnh nhu cầu thúc đẩy tăng trưởng bền vững, bao trùm và sáng tạo, cải cách cơ cấu, phát triển kỹ năng trong thế kỷ 21, năng suất lao động và năng lực cạnh tranh, nhất là của các các doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa. Đó là những vấn đề rất quan trọng nhằm củng cố nền tảng vững chắc cho tăng trường chất lượng, bền vững.

Chúng ta cũng chia sẻ kinh nghiệm triển khai hợp tác trên một số lĩnh vực có ý nghĩa thiết thân đối với Việt Nam về phát triển công nghiệp hỗ trợ, thúc đẩy tham gia của doanh nghiệp vào chuỗi cung ứng và chuỗi giá trị toàn cầu, kết nối hạ tầng cơ sở, thể chế và con người, trong đó có kết nối tiểu vùng, vùng sâu, vùng xa. Chúng ta đã tham gia trực tiếp vào quá trình nghiên cứu hoàn tất Nghiên cứu chiến lược về khu vực thương mại tự do châu Á  - Thái Bình Dương, mở ra triển vọng mở rộng không gian phát triển cho các doanh nghiệp và kinh tế Việt Nam khi FTAAP thành hiện thực.

Chúng ta đã thể hiện tầm nhìn của Việt Nam đối với tương lai khu vực. Là chủ nhà APEC 2017, đưa ra ý tưởng về định hình hướng đi cho APEC sau năm 2020 thông qua “Quan hệ đối tác châu Á Thái Bình Dương vì phát triển bền vững và bao trùm trong thế kỷ 21”. Chúng ta cũng đưa ra những thông điệp về xây dựng “APEC vì người dân, vì doanh nghiệp”, “phát huy vai trò cơ chế khởi xướng ý tưởng, là động lực tăng trưởng và liên kết” của APEC. Đây là những định hướng và thông điệp rất phù hợp trong tình hình hiện nay, được các thành viên đánh giá cao.

Tại các hội nghị, chúng ta đã giới thiệu về chủ đề của năm APEC 2017 về “Tạo động lực mới, cùng vun đắp tương lai chung” và nhiều sự kiện, hoạt động APEC lớn sẽ được tổ chức tại các tỉnh, thành phố lớn năm 2017. Các nền kinh tế thành viên và doanh nghiệp APEC chia sẻ ủng hộ chủ đề và hướng ưu tiên của năm APEC 2017, khẳng định sẽ tiếp tục ủng hộ, đồng hành với Việt Nam trong tổ chức Năm APEC 2017.  

Chủ tịch nước đã có các cuộc tiếp xúc song phương rộng rãi với nhiều Lãnh đạo APEC. Xin Thứ trưởng cho biết những nội dung nổi bật của các cuộc gặp này?

Trong dịp tham dự Tuần lễ Cấp cao APEC lần này, Chủ tịch nước Trần Đại Quang đã có nhiều cuộc hội đàm, tiếp xúc rộng rãi với Nguyên thủ, Lãnh đạo các nền kinh tế thành viên APEC, trong đó có Tổng thống nước chủ nhà Peru, Chủ tịch nước Trung Quốc, các Tổng thống Nga, Hoa Kỳ, Chile, Quốc vương Brunei, các Thủ tướng Nhật Bản, Australia, Canada, Singapore, Papua New Guinea, Phó Tổng thống Indonesia...

Chủ tịch nước cũng dự Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam – Peru và tiếp lãnh đạo nhiều tập đoàn hàng đầu khu vực như Liên minh các doanh nghiệp Hoa Kỳ trong APEC.

Điều toát lên từ các cuộc gặp là Lãnh đạo các nước đánh giá cao vị thế ngày càng tăng của Việt Nam ở khu vực và trên thế giới, mong muốn thúc đẩy hơn nữa quan hệ với nước ta. Chủ tịch nước đã trao đổi sâu rộng với Lãnh đạo các nước về phương hướng, biện pháp làm sâu sắc hơn nữa quan hệ song phương và tăng cường hiệu quả phối hợp tại các diễn đàn đa phương quốc tế và khu vực, trong đó có APEC.

Các cuộc gặp gỡ, tiếp xúc song phương đã đạt nhiều kết quả cụ thể, thiết thực. Nổi bật là Việt Nam và Peru đã ký kết ba thỏa thuận quan trọng về hợp tác văn hóa, phòng chống ma túy và nghề cá. Hai bên cũng nhất trí tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa cho doanh nghiệp tiếp cận thị trường Đông Nam Á và Mỹ Latin, thúc đẩy hơn nữa hợp tác đầu tư trong các lĩnh vực có thế mạnh, trong đó có viễn thông, dầu khí, ngư nghiệp...

Các nhà Lãnh đạo cảm ơn Chủ tịch nước ta mời tham dự Tuần lễ Cấp cao APEC tháng 11/2017 tại Đà Nẵng. Các nước đánh giá cao công tác chuẩn bị chu đáo của chúng ta, khẳng định ủng hộ và phối hợp để Năm APEC Việt Nam 2017 thành công tốt đẹp. Bên cạnh đó, nhiều nước cũng mong muốn tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Việt Nam tại các diễn đàn đa phương khu vực và quốc tế.

Lãnh đạo các tập đoàn đánh giá cao triển vọng kinh tế của Việt Nam và những nỗ lực của chúng ta trong việc cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh ở Việt Nam. Nhiều tập đoàn lớn khẳng định sẽ tăng cường đầu tư vào Việt Nam để đón đầu các cơ hội mới từ tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế sâu rộng của chúng ta, nhất là Cộng đồng ASEAN và các Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới sắp có hiệu lực mà Việt Nam đã tham gia. Các doanh nghiệp khẳng định sẽ tích cực tham gia các hoạt động trong khuôn khổ APEC năm 2017 tại Việt Nam.

Tựu chung lại, các hoạt động tiếp xúc song phương rộng rãi nói trên vừa góp phần nâng cao vị thế và uy tín của đất nước, vừa mang lại những lợi ích hết sức cụ thể, thiết thực đối với đất nước, người dân và doanh nghiệp.