P/V: Thưa Thứ trưởng, xin ông đánh giá về mối quan hệ Việt Nam –Hoa Kỳ kể từ sau khi 2 nước bình thường hóa quan hệ từ năm 1995 đến nay và triển vọng của mối quan hệ hợp tác này ?

Thứ trưởng Lê Văn Bàng: Trong 10 năm qua, quan hệ giữa Việt Nam và Hoa Kỳ đã phát triển rất tốt đẹp, đặc biệt trên lĩnh vực kinh tế với kim ngạch buôn bán hai chiều năm qua đạt 6,5 tỷ USD và Hoa Kỳ trở thành thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam. Về chính trị, sau hai khi hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao, trao đổi đại sứ, đã có những chuyến thăm cấp cao, đặc biệt là chuyến thăm của tổng thống Bill Clinton năm 2000. Chúng tôi hy vọng, trong năm nay, Việt Nam cũng có đoàn cấp cao sang thăm Hoa Kỳ để đánh dấu mốc quan trọng mới trong quan hệ chính trị giữa hai nước. Bên cạnh đó, hai bên cũng trao đổi các đoàn quân sự như Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Cohen thăm Việt Nam năm 1998 và Bộ trưởng Quốc phòng của ta Phạm Văn Trà thăm Hoa Kỳ năm 2003. Thời gian vừa qua, chúng ta đã đón 3 tàu quân sự của Hoa Kỳ vào thăm thành phố Hồ Chí Minh hoặc là thăm cảng Đà Nẵng. Ngoài ra quan hệ hai nước cũng phát triển trên các lĩnh vực về khoa học kỹ thuật, giáo dục, các vấn đề nhân đạo như tìm kiếm người Mỹ mất tích trong chiến tranh, văn hoá... Tiềm năng quan hệ giữa hai nước rất phong phú và tôi tin tưởng trong 10 năm tới, quan hệ Việt Nam-Hoa kỳ sẽ phát triển mạnh mẽ hơn nữa, đi vào thời kỳ quan hệ ổn định, lâu dài và phát triển theo chiều hướng tích cực trên tất cả các lĩnh vực.

P/V: Thưa Thứ trưởng, được biết ông vừa có chuyến thăm đến Hoa Kỳ cách đây không lâu. Vậy trong chuyến đi này, các quan chức Mỹ đánh giá thế nào về quan hệ Việt Nam-Hoa Kỳ trong thời điểm hiện nay?

Thứ trưởng Lê Văn Bàng: Chuyến thăm Hoa Kỳ diễn ra trong hơn 1 tuần. Tôi đã gặp các quan chức Bộ Ngoại giao, Hội đồng An ninh Quốc gia, Bộ Quốc phòng, cơ quan thương mại và các Bộ Giao thông Vận tải, Bộ Nông nghiệp và gặp một số thượng, hạ nghị sĩ Hoa Kỳ. Nhìn chung các quan chức Hoa Kỳ đều đánh giá cao quan hệ giữa hai nước với những thành tựu đạt được trong thời gian vừa qua. Các quan chức Hoa Kỳ đánh giá quan hệ kinh tế, thương mại giữa hai nước phát triển tốt, việc giải quyết vấn đề tồn tại sau chiến tranh như vấn đề người Mỹ mất tích là rất tích cực và mong muốn một số lĩnh vực khác phát triển tốt hơn, nhanh hơn. Hai bên quyết tâm thúc đẩy quan hệ phát triển lên một tầm cao mới, giải quyết một số vấn đề còn tồn tại khác biệt trong quan hệ hai nước, nhất là vấn đề tôn giáo, sắc tộc.

P/V: Liên quan đến quan hệ thương mại hiện nay giữa Việt Nam và Hoa kỳ, xin Thứ trưởng cho biết triển vọng về kết thúc đàm phán song phương giữa Việt Nam và Hoa Kỳ về vấn đề Việt Nam gia nhập WTO ?

Thứ trưởng Lê Văn Bàng: Vừa qua, chúng tôi đã làm việc với Hoa Kỳ và được sự ủng hộ công khai của Bộ Ngoại giao cũng như Hội đồng An ninh Quốc gia, cũng như Quốc hội Hoa Kỳ đối với việc Việt Nam gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới. Trong các cuộc tiếp xúc và làm việc, phía Hoa Kỳ cho biết sẵn sàng cử các quan chức Hoa Kỳ để thương lượng với đoàn của Việt Nam nhằm có thể sớm kết thúc đàm phán song phương giữa hai nước. Phía Hoa Kỳ đề ra yêu cầu đối với chúng ta rất cao, trong đó có 4 vấn đề là: Yêu cầu Việt Nam đẩy nhanh thương lượng đa phương tại Geneve, sửa đổi luật pháp cho phù hợp với Tổ chức Thương mại Thế giới trong năm nay (trước khi chúng ta gia nhập WTO), vấn đề thuế quan và dịch vụ. Trong cuộc gặp với tôi mới đây, ông Đại sứ Hoa Kỳ tại Hà nội cho biết Hoa Kỳ sẵn sàng thương lượng với chúng ta. Họ đang chờ bản chào hàng mới của chúng ta để hai bên có thể thương lượng tiếp vào tháng 5 này. Hai nước sẽ cố gắng hoàn thành thương lượng song phương trước chuyến thăm Hoa Kỳcủa Thủ tướng Phan Văn Khải.

P/V: Được biết, trong chuyến thăm Hoa Kỳ vừa rồi, Thứ trưởng tiếp xúc với kiều bào ta tại Mỹ. Thứ trưởng có nhận xét gì về sự chuẩn bị của bà con cho ngày 30-4 năm nay?

Thứ trưởng Lê Văn Bàng: Trong các cuộc tiếp xúc với kiều bào ta ở Hoa Kỳ trong chuyến thăm vừa qua, tôi vui mừng nhận thấy bà con Việt kiều luôn đánh giá cao chính sách của Đảng và Nhà nước đối với người Việt nói chung và bà con người Việt ở Hoa Kỳ nói riêng như sự quan tâm và tạo điều kiện cho bà con về thăm mồ mả tổ tiên, người thân ở quê hương hoặc cho con cái về học tiếng Việt, tham gia vào một số hoạt động nhân đạo, kinh doanh, đầu tư tại Việt Nam, mua nhà tại Việt Nam... Trong cộng đồng người Việt tại Hoa Kỳ cũng có một số người ít hiểu biết về tình hình đất nước hiện nay và còn có những ý kiến khác nhau có ảnh hưởng tiêu cực nhất định đối với quan hệ Việt Nam-Hoa Kỳ. Tôi tin rằng với thời gian và thực tế, nhóm ý kiến này sẽ thay đổi và tất cả người Việt ở nước ngoài sẽ luôn đồng lòng hướng về Tổ quốc, góp sức cùng bà con ở trong nước cùng nhau xây dựng đất nước Việt Nam ngày càng phát triển mạnh mẽ hơn nữa, xứng đáng với tầm vóc của một dân tộc 82 triệu người. Nhân dịp kỷ niệm 30 năm ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, bà con Việt kiều tại Hoa Kỳ bày tỏ mong muốn Đảng và Nhà nước ta có những chính sách khuyến khích bà con tham gia nhiều hơn nữa vào công cuộc xây dựng đất nước. Chúng ta còn phải làm nhiều hơn nữa để giúp bà con hòa nhập vào xã hội Mỹ nhưng đồng thời giữ được bản sắc và hỗ trợ quê hương phát triển. Đó là nhiệm vụ lớn, khó khăn nhưng tôi tin chúng ta sẽ thành công.

Thực hiện: Thu Hoa- Xuân Linh