Tuyên bố ASEM về đối thoại giữa các nền văn hóa và văn minh
1. Tại Hội nghị Cấp cao Á-Âu lần thứ năm (ASEM 5) tổ chức tại Hà Nội, Việt Nam, từ ngày 8 đến 9/10/2004, các vị đứng đầu Nhà nước và Chính phủ của 13 nước châu Á, 25 nước châu Âu và Chủ tịch Ủy ban châu Âu đã thảo luận chủ đề "Đa dạng văn hóa và các nền văn hóa quốc gia trong thời đại công nghệ thông tin và toàn cầu hóa" và đã nhất trí như sau:
2. Những diễn biến trong tình hình quốc tế kể từ sau Hội nghị Cấp cao Côpenhaghen (tháng 9/2002) đã chứng tỏ những thách thức lớn mà cộng đồng quốc tế đang gặp phải vẫn còn tồn tại. Trong bối cảnh xu hướng tự do hóa thương mại được đẩy mạnh và xu thế toàn cấu hóa ngày càng tăng, chúng ta đang chứng kiến một thế giới đang trở nên cởi mở hơn, gắn kết với nhau hơn và hòa nhập hơn với sự phát triền của các công nghệ viễn thông và thông tin mới và sự nổi lên của một nền văn hóa đại chúng được toàn cầu hóa. Tuy nhiên, chủ nghĩa khủng bố quốc tế, việc phổ biến các vũ khí hủy diệt hàng loạt, sự lan rộng của chủ nghĩa phân biệt chủng tộc cũng như sự không khoan dung về sắc tộc và tôn giáo đang trở thành những mối đe dọa cấp thiết đối với cộng đồng quốc tế, thách thức chúng ta trong công cuộc xây dựng một thế giới hòa hợp và hòa bình.
3. Trước những thách thức này, cộng đồng quốc tế hơn bao giờ hết cần cùng xác định những biện pháp đối phó. Điều này đòi hỏi phải có một cuộc đối thoại giữa các nền văn hóa và văn mình trên cơ sở bình đẳng và tôn trọng lẫn nhau. Cuộc đối thoại này sẽ không chỉ góp phần vào việc ngăn chặn những xung đột tiềm tàng, thúc đẩy sự phát triển chung và đưa tính nhân văn vào quá trình toàn cầu hóa đem lại lợi ích cho tất cả mọi người. Cuộc đối thoại này còn đóng vai trò rất quan trọng trong việc bảo vệ tôn chỉ và mục đích của Hiến chương Liên Hợp Quốc cũng như đề cao các quyền con người cơ bản được nêu rõ trong Tuyên Ngôn Thế giới về Nhân quyền, Công ước Quốc tế về các Quyền chính trị và dân sự, và Công ước Quốc tế về các Quyền kinh tế, xã hội và văn hóa.
4. Các vị đứng đầu Nhà nước và Chính phủ ASEM khẳng định lại rằng đa dạng văn hóa là di sản chung của nhân loại và là nguồn sáng tạo, cổ vũ và là một động lực quan trọng của phát triển kinh tế và tiến bộ của xã hội loài người. Đa dạng văn hóa là cơ hội to lớn để xây dựng một thế giới hòa bình và ổn định hơn bởi đa dạng văn hóa không loại bỏ mà đem lại sự hòa hợp, khoan dung, đối thoại và hợp tác.
5. Các vị đứng đầu Nhà nước và Chính phủ công nhận rằng ASEM là tổng hòa các nền văn hóa và văn minh phương Đông và phương Tây, mà sự gần gũi về địa lý và mối quan hệ lâu đời đã tạo nên một nền tảng thuận lợi cho việc tăng cường đối thoại và giao lưu văn hóa. Đồng thời, tiến trình ASEM cần tập trung vun đắp tinh thần hợp tác giữa các dân tộc của hai châu lục. Các vị đứng đầu Nhà nước và Chính phủ hài lòng ghi nhận tiến bộ đạt được trong đối thoại giữa các nền văn hóa và văn minh của ASEM đã góp phần tăng cường sự hiểu biết lẫn nhau và tôn trọng sự đa dạng về văn hóa, qua đó xây dựng một nền văn hóa hòa bình, khoan dung, và hòa hợp giữa các xã hội, tạo nền tảng cho mối quan hệ lành mạnh và ổn định giữa hai khu vực. Trong bối cảnh đó, các vị đứng đầu Nhà nước và Chính phủ nhấn mạnh vai trò quan trọng của Quỹ Á - Âu (ASEF) trong việc xây dựng cầu nối giữa các xã hội dân sự thông qua các chương trình tăng cường giao lưu tri thức, văn hóa và nhân dân.
6. Các vị đứng đầu Nhà nước và Chính phủ hoan nghênh kết quả của Hội nghị ASEM về các nền Văn hóa và Văn minh tổ chức tại Bắc Kinh ngày 3 - 4/12/2003 và những khuyến nghị của các Bộ trưởng. Các vị đứng đầu Nhà nước và Chính phủ nhấn mạnh tầm quan trọng của các văn kiện quốc tế liên quan và sự cần thiết phải thực các cam kết đã đưa ra, đặc biệt là Tuyên bố Toàn cầu về Đa dạng văn hóa nhất trí thông qua tại khóa họp thứ 31 của Đại hội đồng UNESCO. Đặc biệt, các vị đứng đầu Nhà nước và Chính phủ kêu gọi các nước thành viên ASEM tham gia các công ước về văn hóa UNESCO.
7. Trên tinh thần đó, các vị đứng đầu Nhà nước và Chính phủ khẳng định tầm quan trọng của sự phối hợp hành động về đối thoại giữa các nền văn hóa và văn minh, và quyết định tiếp tục mối quan hệ hợp tác đã được khởi xướng trong khuôn khổ ASEM và ưu tiên cho các lĩnh vực sau đây:
7.1. Giáo dục, giáo dục đại học và đào tạo:
-
Thúc đẩy hơn nữa trao đổi giáo dục, đặc biệt thông qua các chương trình của ASEM như Chương trình học bổng ASEM Duo giai đoạn 1 và 2, Viện Á-Âu (AEI), ghi nhận chương trình Eramus Mundus do Ủy ban châu Âu thành lập và những khoản tài chính lớn dự định dành cho học bổng và trao đổi sinh viên;
-
Tăng cường và mở rộng giao lưu thanh niên giữa châu Á và châu Âu thông qua các chương trình hữu nghị thanh niên như Đại hội thể thao Thanh niên ASEM và Diễn đàn các nhà Lãnh đạo chính trị trẻ ASEM;
-
Trong giáo dục ưu tiên hơn việc nâng cao kiến thức về các nền văn hóa và văn minh khác nhằm tăng thêm sự khoan dung đối với các nhóm sắc tộc, xã hội, văn hóa, tôn giáo, ngôn ngữ và các quốc gia, tạo điều kiện để xóa bỏ định kiến về sắc tộc và không khoan dung về tôn giáo;
-
Tạo điều kiện trao đổi kinh nghiệm về giáo dục và đào tạo, kể cả việc tiếp tục sáng kiến Học tập suốt đời của ASEM.
7.2. Giao lưu và hợp tác văn hóa:
-
Công nhận quyền của các quốc gia được phát triển các chính sách văn hóa đại chúng (về nghe nhìn, xuất bản, dịch thuật...);
-
Tạo điều kiện trao đổi chuyên gia trong lĩnh vực văn hóa nghệ thuật như nghệ thuật biểu diễn, hội họa và văn học, cũng như trao đổi thông tin và kinh nghiệm trong lĩnh vực này giữa các nước ASEM;
-
Khuyến khích trao đổi phim, chương trình vô tuyến truyền hình, ấn phẩm, triển lãm, hòa nhạc và biểu diễn sân khấu giữa các nước ASEM;
-
Ủng hộ việc tham gia các liên hoan quốc tế, các hội chợ, diễn đàn, triển lãm, hội nghị, hội thảo và các sự kiện văn hóa khác do các nước ASEM tổ chức;
-
Thúc đẩy hợp tác tổ chức các hoạt động văn hóa khác nhằm nâng cao sự hiểu biết về các nền văn hóa và văn minh khác, tăng cường quan hệ hữu nghị giữa các nước ASEM;
7.3. Trao đổi ý tưởng và tri thức, khuyến khích sáng tạo:
-
Chia sẻ các công nghệ thông tin và truyền thông mới nhằm thúc đẩy sự giao lưu ý tưởng giữa châu Á và châu Âu;
-
Phát triển hợp tác giữa châu Á và châu Âu về quyền sở hữu trí tuệ và bản quyền;
-
Tăng cường trao đổi kinh nghiệm trong lĩnh vực sáng tạo;
-
Phát triển các chính sách hỗ trợ sáng tạo và đổi mới nghệ thuật.
7.4. Thúc đẩy du lịch văn hóa bền vững và có trách nhiệm:
-
Tăng cường bảo tồn và sử dụng hợp lý di sản thiên nhiên và văn hóa;
-
Trao đổi kinh nghiệm trong phát triển du lịch văn hóa bền vững;
-
Thúc đẩy và hỗ trợ hợp tác phát triền nguồn nhân lực và lĩnh vực khác nhằm mở rộng quảng bá du lịch văn hóa bền vững và có trách nhiệm và giúp xóa đói giảm nghèo.
7.5. Bảo vệ và phát triển các nguồn lực văn hóa:
-
Bảo tồn và phát huy các loại hình văn hóa nghệ thuật truyền thống và hiện đại;
-
Trao đổi kinh nghiệm và triển khai hợp tác về việc bảo vệ các di sản văn hóa vật thể và phi vật thể;
-
Thúc đẩy việc trao đổi kinh nghiệm và hợp tác trong ngành sáng tạo;
-
Ủng hộ sự hợp tác và trao đổi giữa các bảo tàng ở châu Á và châu Âu, ví dụ như dự án ASEMUS.
7.6. Tăng cường năng lực của Quỹ Á-Âu (ASEF)
-
Khuyến khích các xã hội dân sự tại châu Á và châu Âu tham gia tích cực vào các hoạt động giao lưu văn hóa trong khuôn khổ ASEM;
-
Ủng hộ các sáng kiến được đưa ra trong khuôn khổ của ASEF, ưu tiên các Chương trình Đối thoại giữa các nền Văn hóa và Văn minh ASEF đang được thực hiện.
8. Các vị đứng đầu Nhà nước và Chính phủ đã khẳng định lại sự ủng hộ của mình đối với các hoạt động đang được thực hiện trong khuôn khổ của Liên Hiệp Quốc nhằm thúc đẩy đối thoại giữa các nền văn hóa và văn minh. Các vị đứng đầu Nhà nước và Chính phủ mong được tham gia tích cực vào các hoạt động triển khai tiếp tục phù hợp khi Liên Hợp Quốc tổ chức Lễ kỷ niệm 60 năm thành lập vào năm 2005.
9. Các vị đứng đầu Nhà nước và Chính phủ đã đặc biệt hoan nghênh việc UNESCO đã bắt đầu các cuộc đàm phán về một công ước quốc tế bảo vệ sự đa dạng của các nội dung văn hóa và hình thức biểu đạt nghệ thuật và coi đó là một đóng góp quan trọng đối với việc thúc đẩy tăng cường cấp độ đa dạng văn hóa và đẩy mạnh giao lưu giữa các nền văn hóa với nhau ở quốc gia, khu vực cũng như quốc tế. Trong bối cảnh đó, cần thừa nhận đặc thù cụ thể của các dịch vụ và sản phẩm văn hóa. Cần thừa nhận quyền của mỗi quốc gia trong việc xác định và thực hiện các chính sách cần thiết để bảo vệ và phát triển đa dạng cả về văn hóa và ngôn ngữ; các cuộc đàm phán hiện nay không phương hại đến kết quả và cũng cần chú trọng sự phù hợp giữa các điều khoản trong công ước này và các công ước quốc tế khác. Cần phải khuyến khích đoàn kết quốc tế và phát triền những năng lực trong lĩnh vực này.
10. Các vị đứng đầu Nhà nước và Chính phủ đánh giá cao việc tiếp tục đối thoại giữa các nền văn hóa và văn minh trong khuôn khổ ASEM ở cấp chính trị. Các vị đứng đầu Nhà nước và Chính phủ cũng vui mừng hoan nghênh thông báo Hội nghị các Bộ trưởng Văn hóa tiếp theo sẽ được tổ chức tai Pari vào năm 2005, và yêu cầu các Bộ trưởng xây dựng một kế hoạch dài hạn về thúc đẩy đối thoại giữa các nền văn minh và đẩy mạnh giao lưu văn hóa giữa châu Á và châu Âu.
Back Top page Print Email |