PV: Thưa ông, được biết một số thanh niên dân tộc thiểu số bỏ trốn ra nước ngoài đã tình nguyện trở về quê hương và được chính quyền địa phương tiếp nhận. Xin ông cho biết tình hình đời sống của những người này hiện nay như thế nào?

Ông Y Ly Niê K’Dam: Qua thực hiện cam kết 3 bên giữa Việt Nam, Campuchia, Đoàn Cao uỷ Liên Hợp Quốc về người tị nạn (UNHCR), phía Campuchia đã trao trả về cho Việt Nam một số lượng người đã vượt biên trái phép. Chính phủ Việt Nam cũng như chính quyền của các tỉnh có người vượt biên trái phép đã tiếp nhận họ trở về và thực hiện đúng những điều mà Việt Nam đã cam kết.

Các tỉnh cũng đã tạo điều kiện cho những người vượt biên trái phép hoà nhập với cộng đồng, giúp đỡ họ trong cuộc sống, giải quyết những nhu cầu về đất đai cũng như những khó khăn của những người bỏ trốn ra nước ngoài để họ sớm ổn định cuộc sống trong cộng đồng. Tất cả những người này đều rất phấn khởi trước sự quan tâm, khoan hồng của Chính phủ Việt Nam cũng như chính quyền các tỉnh nhằm giúp họ yên tâm sản xuất. Những người vượt biên này đã rất ăn năn hối lỗi về những việc làm lỡ lầm của mình và đã hứa với chính quyền địa quyền địa phương sẽ không lặp lại sai lầm nữa và quyết tâm sống và làm việc có ích khi trở về quê hương.

PV: Một số tổ chức quốc tế đã đến Tây Nguyên để kiểm tra đời sống của những người trở về ra sao và họ đã có ý kiến như thế nào về vấn đề này, thưa ông?

Ông Y Ly Niê K’Dam: Yêu cầu và nguyện vọng của UNHCR ở Hà Nội cũng như Tổng Lãnh sự Mỹ tại thành phố Hồ Chí Minh muốn được chứng kiến tận mắt xem xét quá trình tái hoà nhập của những người trở về tái định cư với cộng đồng. Sau khi được chính quyền các tỉnh Tây Nguyên tạo điều kiện thuận lợi mở những chuyến đi đến các làng, bản, các tổ chức quốc tế đã trực tiếp lắng nghe, tiếp xúc, đối thoại với những người bỏ trốn ra nước ngoài. Sau khi tận mắt chứng kiến cuộc sống của những người dân tộc bỏ trốn ra nước ngoài trở về quê hương, các tổ chức quốc tế cho rằng, Việt Nam đã đảm bảo các cam kết của mình. Không những đảm bảo cam kết mà rất khoan dung, đại lượng với những người đã lầm lỡ. Họ rất cảm kích và yêu cầu các tỉnh Tây Nguyên nên lập các dự án nhỏ để giúp đỡ những người lầm lỡ trốn ra nước ngoài, nay trở về quê hương để có một cuộc sống tốt hơn.

PV: Xin cảm ơn ông!./.