Tham dự kỳ họp Đại hội đồng AIPA năm nay, có hơn 100 nghị sĩ từ các nước thành viên ASEAN, gồm: Việt Nam, Thái-Lan, Singapore, Malaysia, Indonesia, Lào, Campuchia, Philippines. Hai nước quan sát viên: Brunei và Myanmar. Kỳ họp còn có sự tham gia của các nghị sĩ đến từ các nước đối thoại, gồm: Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Australia, Papua New Guine, Nghị viện Châu Âu, Liên bang Nga, Canada, và New Zealand.

Trong bài diễn văn khai mạc, Chủ tịch Hạ viện Malaysia bày tỏ vinh dự được là nước chủ nhà của Kỳ họp, đồng thời đánh giá cao những đóng góp của AIPA và các nghị sĩ ASEAN trong việc xây dựng ASEAN ngày càng gắn bó, gần gũi hơn  với lợi ích của người dân, hướng đến một ASEAN phát triển hoà bình, ổn định và luôn tiến về phía trước.

Chủ tịch Hạ viện Malaysia cũng đề nghị các nghị sĩ nêu cao tinh thần, trách nhiệm trước dân chúng ASEAN trong việc cùng nhau bàn thảo  và thông qua một số nghị quyết, cũng như tuyên bố chung của AIPA28, với chủ đề  được nêu ra là: “ Cộng đồng ASEAN- cộng đồng của nhân dân”.

Phát biểu tại phiên họp toàn thể lần thứ nhất, tổ chức ngay sau lễ khai mạc, Chủ tịch QH Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh: Năm 2007 là một năm có ý nghĩa quan trọng đối với các nước Đông Nam Á. Chúng ta đang kỷ niệm 40 năm ngày thành lập ASEAN và 30 năm ngày thành lập AIPA. Đây là dịp tốt để các nước trong khu vực cùng nhìn lại quá trình hợp tác trong các tổ chức liên chính phủ và liên nghị viện, thấy rõ hơn  những thành tựu và những mặt còn hạn chế để cùng nhau nỗ lực nhằm đạt được những mục tiêu mà các nhà lãnh đạo ASEAN đã đề ra. Quá trình xây dựng một cộng đồng ASEAN đang được hoàn thiện với việc xây dựng Hiến chương ASEAN - cơ sở pháp lý hết sức quan trọng cho việc hợp tác giữa các nước trong khu vực….

Chủ tịch QH Nguyễn Phú Trọng khẳng định: Quốc hội Việt Nam đã, đang và sẽ tham gia tích cực và có trách nhiệm vào các hoạt động của AIPA, góp phần xứng đáng vào việc gìn giữ hoà bình và sự phát triển bền vững trong khu vực và trên thế giới.

Thay mặt Nhà nước và nhân dân Việt Nam, Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết gửi tới Kỳ họp bức Thông điệp, trong đó nêu rõ: ASEAN và AIPA là hai tổ chức liên chính phủ và liên nghị viện quan trọng, có vai trò rất tích cực đối với sự phát triển của mỗi quốc gia nói riêng và cả khu vực Đông Nam Á nói chung. Nhìn lại 40 năm qua, chúng ta tự hào nhận thấy rằng, từ một khu vực chậm phát triển,  Đông Nam Á đã trở thành một khu vực phát triển năng động, hợp tác ngày càng chặt chẽ hơn và đã thật sự trở thành “Trái tim của một châu Á năng động”.

Việt Nam đánh giá cao những kết quả đã đạt được trong tiến trình xây dựng Hiến chương ASEAN và hy vọng các nghị sỹ sẽ có những đóng góp thiết thực vào văn kiện quan trọng này nhằm xây dựng ASEAN thành một tổ chức hoạt động có hiệu quả hơn.Việt Nam ủng hộ quyết định của các nhà lãnh đạo ASEAN đã rút ngắn thời gian hoàn thành xây dựng cộng đồng ASEAN vào năm 2015. Điều này đòi hỏi phải có những cố gắng mạnh mẽ hơn nữa từ phía các cơ quan hành pháp và sự hợp tác chủ động cũng như những sáng kiến tích cực từ phía các cơ quan lập pháp.  

Đại hội đồng AIPA năm nay diễn ra từ ngày 19 đến 24-8. Ngay trong ngày khai mạc, các đại biểu đã biểu quyết thông qua một số Nghị quyết quan trọng, trong đó có việc biểu quyết thông qua việc bổ nhiệm Tổng Thư ký Thường trực, nhiệm kỳ 3 năm. Đây là Tổng Thư ký hoạt động chuyên trách đầu tiên trong lịch sử 30 năm tồn tại của AIPA, nhằm tăng cường mối quan hệ giữa các nghị viện trong khu vực và giữa tổ chức AIPA với ASEAN.

Trước đó, tối  19-8, Uỷ ban chấp hành Đại hội đồng AIPA 28 đã nhóm họp, dưới sự chủ toạ của Chủ tịch Hạ viện  Malaysia. Cuộc họp đã thống nhất thông qua chương trình hoạt động, chương trình nghị sự của Đại hội đồng AIPA 28; các chủ đề thảo luận với các nước quan sát viên; vấn đề tổ chức và thành viên của các Uỷ ban; vấn đề thời gian và địa điểm của Đại hội đồng AIPA 29 tổ chức vào thời gian này năm sau.

Theo dòng sự kiện

AIPA chính thức được thành lập năm 1977 (Tên viết tắt khi đó là AIPO), với sự tham gia của nghị viện các nước sáng lập viên là: Indonesia, Thái-lan, Malaysia, Philippines, Sinhgapore. Nó ra đời từ sự ý thức ngày càng cao về sự lớn mạnh của ASEAN với những cộng đồng các dân tộc khác nhau trong khu vực và đòi hỏi phải có sự tham gia của nghị viện các nước- cơ quan lập pháp, đại diện cho ý chí, nguyện vọng và tiếng nói của mấy trăm triệu nhân dân trong khu vực.

Việt Nam bắt đầu tham gia AIPA từ năm 1992 với tư cách là quan sát viên.

Tại Đại hội đồng AIPA 16 tổ chức ngày 18-9-1995, tại Singapore, AIPA đã long trọng tiến hành lễ kết nạp Quốc hội Việt Nam vào tổ chức Liên minh nghị viện khu vực Đông Nam Á, mở ra thời kỳ phát triển mới trong hoạt động ngoại giao nghị viện của Quốc hội Việt Nam

Tháng 9-2001, tại Đại hội đồng AIPA 22 tổ chức tại Thái Lan, Chủ tịch QH Nguyễn Văn An chính thức nhậm chức Chủ tịch AIPA, đồng thời là Chủ tịch AIPA 23 tổ chức tại Việt Nam từ ngày 8 đến 13-9-2003.

Tháng 9-2006, Đại hội đồng AIPA 27 tổ chức tại TP Cebu (Philippines). Tại Kỳ họp này, các nghị sĩ ASEAN đã nhất trí thông qua Nghị quyết về việc đổi tên AIPO (Asean Inter- parliamentary organization) thành AIPA ( Asean Inter- Parliamentary Assembly), nhằm tăng cường hơn nữa sự gắn kết, hiệu quả hoạt động của diễn đàn này.(Nhân dân điện tử)