Câu hỏi: Xin Thứ trưởng cho biết những nét nổi bật của Hội nghị Cấp cao kỷ niệm 30 năm Quan hệ Đối tác ASEAN-Hàn Quốc và những đóng góp của Việt Nam tại Hội nghị này?

Hội nghị được tổ chức theo sáng kiến của Hàn Quốc để kỷ niệm 30 năm quan hệ đối tác với ASEAN, được coi là điểm nhấn quan trọng trong triển khai Chính sách Hướng Nam mới của Tổng thống Moon Jae-in.

Tại Hội nghị, Hàn Quốc đưa ra cam kết mạnh mẽ thúc đẩy quan hệ với ASEAN, nhấn mạnh tinh thần châu Á, mong muốn cùng ASEAN xây dựng Cộng đồng hòa bình, thịnh vượng, gắn kết bền vững, lấy người dân làm trung tâm. Các nội dung hợp tác được thống nhất thúc đẩy chính là thế mạnh của Hàn Quốc, đáp ứng nhu cầu của ASEAN như kết nối hạ tầng (đường biển, đường bộ và hàng không), kết nối số và kết nối người dân; đổi mới sáng tạo, phát triển và ứng dụng công nghệ mới, thích ứng hiệu quả Cách mạng công nghiệp 4.0, hỗ trợ khởi nghiệp trong khoa học công nghệ, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao... Hàn Quốc cũng công bố các sáng kiến về cải tiến hệ thống visa du lịch và làm việc cho công dân ASEAN, tăng gấp đôi số học bổng cho sinh viên ASEAN, lập Trung tâm sáng tạo công nghiệp ASEAN-Hàn Quốc, gắn kết với Mạng lưới các thành phố thông minh ASEAN...

Trong phiên trao đổi riêng về thúc đẩy đối thoại vì hòa bình bền vững trên Bán đảo Triều Tiên, ASEAN khẳng định ủng hộ Chính sách của Hàn Quốc và nỗ lực của cá nhân Tổng thống Moon Jae-in thúc đẩy đối thoại, tăng cường lòng tin, hướng đến các giải pháp bền vững vì hòa bình, phi hạt nhân hóa trên Bán đảo Triều Tiên; tiếp tục đóng góp hỗ trợ tiến trình này, trong đó có tạo điều kiện để tiếp xúc, đối thoại bên lề các diễn đàn do ASEAN chủ trì như ARF. Tổng thống Moon Jae-in đánh giá rất cao thiện chí và sự ủng hộ, hỗ trợ của các nước ASEAN, trong đó có Singapore và Việt Nam.

Kết thúc Hội nghị, ASEAN và Hàn Quốc đã thông qua “Tuyên bố tầm nhìn chung vì hòa bình, thịnh vượng và quan hệ đối tác” nêu các định hướng quan trọng cho quan hệ đối tác trong giai đoạn tiếp theo.

Trong vai trò nước Chủ tịch kế tiếp của ASEAN, Thủ tướng ta đã tham gia chủ động, đóng góp tích cực cho Hội nghị. Thủ tướng nêu những định hướng quan trọng thúc đẩy và nâng tầm quan hệ ASEAN-Hàn Quốc trong 30 năm tiếp theo với bốn ưu tiên: (i) gia tăng tính chiến lược trong quan hệ; (ii) đẩy mạnh hợp tác kinh tế cân bằng, cùng có lợi; (iii) tăng cường kết nối toàn diện; (iv) hợp tác phát triển kinh tế biển và môi trường biển bền vững. Các ưu tiên này vừa phù hợp với quan tâm và ưu tiên của cả Hàn Quốc và ASEAN, cũng là những trọng tâm mà Việt Nam sẽ thúc đẩy trong năm ASEAN 2020.

Thủ tướng khẳng định Việt Nam tiếp tục phối hợp chặt chẽ cùng các nước ASEAN đẩy mạnh hơn nữa quan hệ đối tác chiến lược và hợp tác toàn diện với Hàn Quốc cho tương xứng với tiềm năng và mong muốn của cả hai bên. Tại Hội nghị, các nước ASEAN và Hàn Quốc đều thể hiện tin tưởng và khẳng định sẽ tích cực ủng hộ Việt Nam đảm nhiệm thành công vai trò Chủ tịch ASEAN năm 2020.

Câu hỏi: Xin Thứ trưởng cho biết ý nghĩa và kết quả Hội nghị Cấp cao Mê Công – Hàn Quốc lần thứ nhất? Hội nghị tổ chức theo sáng kiến của Hàn Quốc, vậy Hàn Quốc có đóng góp, hỗ trợ cụ thể gì cho các nước Mê Công?
Trả lời:

Hội nghị Mê Công – Hàn Quốc lần thứ nhất có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Đây là lần đầu tiên Lãnh đạo cấp cao các nước Mê Công và Hàn Quốc họp mặt để cùng thảo luận và thống nhất các phương hướng lớn và biện pháp thúc đẩy hợp tác giữa sáu nước, đánh dấu sự trưởng thành sau 8 năm hoạt động và mở ra một chương mới với nội hàm ngày càng sâu rộng hơn cho quan hệ đối tác Mê Công – Hàn Quốc. Việc nâng cấp Hội nghị lên cấp cao cũng thể hiện quan tâm, quyết tâm và nhu cầu đẩy mạnh hơn nữa quan hệ đối tác của Hàn Quốc và các nước Mê Công.

Kết quả quan trọng nhất của Hội nghị là thông qua “Tuyên bố Mê Công – sông Hàn thành lập quan hệ đối tác vì nhân dân, thịnh vượng và hoà bình. Theo đó, hợp tác Mê Công – Hàn Quốc sẽ tập trung vào 3 trụ cột chính là nhân dân, thịnh vượng, và hoà bình và 7 lĩnh vực hợp tác ưu tiên gồm: văn hoá và du lịch, phát triển nguồn nhân lực, nông nghiệp và phát triển nông thôn, cơ sở hạ tầng, công nghệ thông tin và truyền thông, môi trường, và các thách thức phi truyền thống. Việc điều chỉnh các lĩnh vực ưu tiên nhằm phát huy tốt hơn thế mạnh của các nước thành viên, ứng phó hiệu quả hơn với những biến động nhanh chóng của khu vực và quốc tế, gắn kết hơn nữa hợp tác Mê Công – Hàn Quốc với Tầm nhìn ASEAN 2025 cũng như các Mục tiêu phát triển bền vững 2030.

Các kết quả cụ thể khác bao gồm thành lập Trung tâm đa dạng sinh học Mê Công – Hàn Quốc và Trung tâm hợp tác nghiên cứu chung về nguồn nước Mê Công – Hàn Quốc dự kiến đi vào hoạt động ngay cuối năm nay; ký kết MOU hợp tác giữa Tập đoàn nước Hàn Quốc với Uỷ hội sông Mê Công và các tổ chức liên quan của các nước Mê Công nhằm tăng cường chia sẻ thông tin, kinh nghiệm, công nghệ và triển khai các nghiên cứu chung về quản lý tài nguyên thiên nhiên, thúc đẩy phát triển bền vững tại lưu vực sông Mê Công; thành lập Hội đồng kinh doanh Mê Công – Hàn Quốc nhằm khuyến khích sự tham gia của khối doanh nghiệp và thúc đẩy kết nối giữa doanh nghiệp Hàn Quốc và khu vực Mê Công. Các nhà lãnh đạo nhất trí tổ chức Hội nghị Cấp cao lần hai tại Việt Nam năm 2020 và lấy năm 2021 là năm kỷ niệm 10 năm quan hệ đối tác Mê Công – Hàn Quốc.

Hội nghị lần này được tổ chức theo sáng kiến của Tổng thống Hàn Quốc Mun Chê In -người đã đưa ra Chính sách hướng Nam mới cho đường lối đối ngoại của Hàn Quốc, phản ánh mong muốn của Chính phủ Hàn Quốc tăng cường hợp tác với một khu vực Mê Công phát triển năng động và cùng các nước Mê Công xây dựng “Kỳ tích Mê Công” tiếp nối “Kỳ tích sông Hàn”. Nhân dịp này, Chính phủ Hàn Quốc khẳng định cam kết tăng gấp đôi viện trợ không hoàn lại cho các nước Mê Công trong giai đoạn 2017 – 2022 và tăng đóng góp cho Quỹ hợp tác Mê Công – Hàn Quốc lên 3 triệu USD/năm kể từ năm 2020. Trước mắt, Hàn Quốc sẽ tiếp tục hỗ trợ các nước Mê Công thực hiện một số dự án về tu bổ và bảo tồn các di sản văn hoá, xây dựng mô hình nông thôn mới, nâng cao năng lực quản lý du lịch, xây dựng dữ liệu nguồn nước, xây dựng hạ tầng cơ sở (hiện có 48 dự án hạ tầng giao thông đang được Quỹ hợp tác phát triển Hàn Quốc triển khai tại bốn nước CLMV).

Câu hỏi: Được biết đây là chuyến thăm Hàn Quốc đầu tiên của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc, xin Thứ trưởng cho biết những dấu ấn nổi bật của chuyến thăm và ta cần làm gì để triển khai kết quả chuyến thăm?

Trả lời:
Chuyến thăm chính thức Hàn Quốc của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc trong hai ngày 27-28/11 vừa qua đã thành công tốt đẹp trên nhiều phương diện, kết quả chuyến thăm tạo tiền đề quan trọng để hai nước tiếp tục đẩy mạnh quan hệ Đối tác hợp tác chiến lược phát triển lên tầm cao mới. Có thể nêu một số điểm nổi bật về chuyến thăm như sau:

Thứ nhất, đây là chuyến thăm chính thức đầu tiên sau 7 năm của Thủ tướng Việt Nam tới Hàn Quốc trong bối cảnh quan hệ Việt Nam - Hàn Quốc đang ở giai đoạn phát triển tốt đẹp nhất từ trươc tới nay như Tổng thống Mun Che In khẳng định. Sau gần 3 thập kỷ thiết lập quan hệ, đặc biệt sau 10 năm Đối tác hợp tác chiến lược, Việt Nam và Hàn Quốc đã đạt “kỳ tích” trong quan hệ, trở thành đối tác quan trọng hàng đầu của nhau trên nhiều lĩnh vực. Tin cậy chính trị ở mức cao. Giao lưu gắn kết giữa nhân dân hai nước ngày càng chặt chẽ với cộng đồng hơn 200 ngàn người Việt nam tại Hàn Quốc,160 ngàn người Hàn Quốc tại Việt Nam trong đó có 65 ngàn gia đình Hàn Việt. Ở Việt Nam, Hàn Quốc hiện là nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất, đứng thứ hai về du lịch, thứ tư về thương mại. Việt Nam là đối tác trọng điểm trong chính sách hướng Nam mới của Hàn Quốc, là địa bàn đầu tư và thị trường xuất khẩu lớn thứ ba của Hàn Quốc và là đối tác kinh tế lớn nhất của Hàn Quốc trong ASEAN, chiếm hơn 40% tổng kim ngạch ASEAN – Hàn Quốc.

Thứ hai, thông qua các cuộc hội đàm, hội kiến giữa Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Lãnh đạo cấp cao Hàn Quốc như Tổng thống Mun Che In, Thủ tướng Li Nác Yên và Chủ tịch Quốc hội Mun Hi Sang, tiếp Thị trưởng thành phố Seoul và thành phố Busan, Hội Hữu nghị Hàn – Việt, chuyến thăm đã góp phần củng cố và tăng cường sự tin cậy hiểu biết lẫn nhau, thắt chặt mối quan hệ thân tình giữa lãnh đạo hai nước, tiếp tục duy trì tiếp xúc các cấp, các ngành, giữa quốc hội và giữa các địa phương. Hai bên chia sẻ nhận thức chung về tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình, ổn định, giải quyết các bất đồng, tranh chấp ở khu vực bằng biện pháp hòa bình, thông qua đối thoại phù hợp với luật pháp quốc tế, tăng cường chia sẻ thông tin, phối hợp ủng hộ nhau tại các diễn đàn khu vực và quốc tế. Hàn Quốc khẳng định ủng hộ Việt Nam đảm nhiệm tốt vai trò Chủ tịch ASEAN 2020 và Uỷ viên không thường trực HĐBA LHQ 2020-2021; Việt Nam ủng hộ Hàn Quốc đăng cai Hội nghị Đối tác vì tăng trưởng xanh và các mục tiêu toàn cầu đến năm 2030 (P4G) tháng 6 năm 2020 tại Xơ-un.

Thứ ba, chuyến thăm tiếp thêm xung lực và làm sâu sắc hơn nữa quan hệ hợp tác kinh tế song phương, thúc  đẩy thương mại theo hướng cân bằng, bền vững, sớm hoàn thành mục tiêu kim ngạch thương mại song phương đạt 100 tỷ USD, mở rộng đầu tư để duy trì vị trí dẫn đầu của Hàn Quốc về đầu tư tại Việt Nam. Trong chuyến thăm, các bộ, ngành hai nước đã ký 8 văn kiện hợp tác trong các lĩnh vực tài chính, thuế quan, thương mại, năng lượng, hàng hải, khoa học công nghệ, bảo hiểm xã hội, tạo cơ sở pháp lý quan trọng và điều kiện thuận lợi cho hợp tác song phương phát triển toàn diện. Hơn 30 Bản ghi nhớ, Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư, Quyết định chủ trương đầu tư cũng đã được trao và ký kết với tổng giá trị khoảng 19,5 tỷ USD. Tại Diễn đàn doanh nghiệp với sự tham gia của gần bảy trăm doanh nghiệp hàng đầu hai nước, nhiều tập đoàn và doanh nghiệp lớn của Hàn Quốc bày tỏ rất quan tâm và tin tưởng vào tiềm năng cũng như cơ hội hợp tác, làm ăn với Việt Nam.

Thứ tư,  hai bên nhất trí tiếp tục mở rộng hợp tác trên các lĩnh vực văn hóa, giáo dục, khoa học công nghệ, du lịch..., có biện pháp tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa để mở rộng giao lưu nhân dân giữa hai nước; quan tâm, hỗ trợ cộng đồng người Việt Nam tại Hàn Quốc và cộng đồng người Hàn Quốc tại Việt Nam, nhất là các gia đình đa văn hóa Việt Nam - Hàn Quốc có cuộc sống ổn định, có cơ hội phát triển, hòa đồng với xã hội sở tại và giữ gìn truyền thống văn hóa dân tộc.

Để phát huy kết quả tốt đẹp của chuyến thăm, trên cơ sở ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp, đoàn thể hai nước sẽ sớm có kế hoạch, chương trình hành động cụ thể để triển khai các thỏa thuận đạt được giữa lãnh đạo cấp cao hai nước và các văn bản hợp tác đã ký; tích cực rà soát, kiến nghị biện pháp giải quyết những tồn tại vướng mắc trong quan hệ hợp tác giữa hai nước trên các lĩnh vực. Các bộ, ngành, địa phương và doanh nghiệp của ta cần tích cực thúc đẩy hoàn tất các thủ tục liên quan, nâng cao chất lượng sản phẩm để mở rộng xuất khẩu sang Hàn Quốc các mặt hàng nông thủy sản; có các biện pháp cải thiện môi trường đầu tư, tích cực xúc tiến kết nối giữa doanh nghiệp hai nước; tăng cường quản lý trong lĩnh vực lao động để làm tiền đề mở rộng hợp tác trong lĩnh vực lao động với Hàn Quốc; tận dụng sự thuận tiện về giao thông với gần hai ngàn chuyến bay/tháng giữa hai nước để tích cực thu hút nguồn khách du lịch có chất lượng từ Hàn Quốc.