Lãnh đạo các nước ASEAN và Hàn Quốc dự hội nghị. (Ảnh: VGP)

Tại phiên họp này, các nhà Lãnh đạo đánh giá cao quan hệ đối tác ASEAN-Hàn Quốc đã phát triển đầy ấn tượng trong 30 năm qua, trải rộng trên các lĩnh vực chính trị-an ninh, kinh tế, văn hóa-xã hội và giao lưu nhân dân. Hàn Quốc là một trong những Đối tác quan trọng hàng đầu của ASEAN.

Lãnh đạo các nước ASEAN hoan nghênh Chính sách Hướng Nam mới của Hàn Quốc và nỗ lực của cá nhân Tổng thống Moon Jae-in trong thúc đẩy quan hệ với ASEAN trên ba trụ cột hoà bình-thịnh vượng-con người. Các nước ASEAN cám ơn và mong muốn Hàn Quốc tiếp tục tích cực hỗ trợ ASEAN đẩy mạnh liên kết, xây dựng Cộng đồng, ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN và tích cực tham gia các cơ chế thúc đẩy đối thoại, xây dựng lòng tin do ASEAN chủ trì, hợp tác ứng phó hiệu quả với các thách thức an ninh phi truyền thống, đóng góp duy trì hòa bình, an ninh và ổn định ở khu vực.

Trong lĩnh vực kinh tế, Hàn Quốc là đối tác thương mại và nhà đầu tư lớn thứ 5 của ASEAN, trong khi ASEAN là đối tác thương mại lớn thứ 2 của Hàn Quốc. Tổng kim ngạch thương mại hai chiều đạt 160,5 tỷ USD năm 2018, tăng 16 lần so với năm 1990. Đầu tư từ Hàn Quốc vào ASEAN đạt 6,6 tỷ USD trong năm 2018. Hai bên nhất trí tiếp tục đẩy mạnh trao đổi thương mại-đầu tư, tận dụng hiệu quả các lợi ích của Khu vực mậu dịch tự do ASEAN-Hàn Quốc, phấn đấu đạt kim ngạch thương mại hai chiều đạt 200 tỷ USD vào năm 2020; phối hợp đề cao tự do hóa và liên kết kinh tế, nỗ lực ký kết Hiệp định RCEP trong năm 2020.

Các Nhà Lãnh đạo ghi nhận quan hệ giao lưu nhân dân phát triển mạnh mẽ giữa hai bên với khoảng 500.000 người ASEAN tại Hàn Quốc và hơn 300.000 người Hàn Quốc tại ASEAN. Hai bên khẳng định đẩy mạnh hơn nữa trao đổi văn hóa, giao lưu nhân dân, du lịch, đưa văn hóa các nước ASEAN đến gần hơn với người dân Hàn Quốc như văn hóa Hàn Quốc đang được tiếp nhận rộng rãi ở các nước ASEAN.

Hợp tác trên các lĩnh vực ASEAN có nhu cầu và Hàn Quốc có thế mạnh như đổi mới, sáng tạo, phát triển thành phố thông minh, ứng phó thiên tai, biến đổi khí hậu, phát triển rừng bền vững… cũng được Lãnh đạo ASEAN và Hàn Quốc nhất trí đẩy mạnh trong thời gian tới.

Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in đánh giá cao vai trò của ASEAN ở khu vực, khẳng định sẽ đẩy mạnh hơn nữa hợp tác cùng các nước ASEAN trên tinh thần Chính sách Hướng Nam mới, cùng nhau xây dựng một Cộng đồng gắn kết bền vững, lấy người dân làm trung tâm, Cộng đồng sáng tạo vì sự thịnh vượng chung và Cộng đồng vì hòa bình, ổn định ở khu vực. Tổng thống Hàn Quốc công bố một số sáng kiến hợp tác với ASEAN về cải thiện hệ thống visa cho công dân các nước ASEAN tới Hàn Quốc; tăng gấp đôi số lượng học bổng cho sinh viên các nước ASEAN học tập tại Hàn Quốc; lập quan hệ đối tác khởi nghiệp ASEAN-Hàn Quốc; hỗ trợ các doanh nghiệp khởi nghiệp trong lĩnh vực công nghệ mới; lập Trung tâm sáng tạo công nghiệp ASEAN - Hàn Quốc; tăng hỗ trợ ASEAN phát triển công nghệ số...  

Phát biểu tại Phiên họp, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhận định quan hệ ASEAN và Hàn Quốc được tạo dựng và củng cố suốt 3 thập kỷ qua trên cơ sở sự hiểu biết, tôn trọng lẫn nhau, chia sẻ tầm nhìn chung và đem lại lợi ích cho các quốc gia và người dân hai bên. Thủ tướng gợi mở một số định hướng hợp tác quan trọng cho 30 năm tiếp theo giữa ASEAN và Hàn Quốc, trong đó có: gia tăng tính chiến lược trong quan hệ đối tác, đề cao tuân thủ luật pháp quốc tế và định hình cấu trúc khu vực mở, bao trùm, minh bạch và dựa trên luật lệ; đẩy mạnh hợp tác kinh tế theo hướng cân bằng, cùng có lợi, tạo điều kiện cho hàng hóa và đầu tư hai bên tiếp cận thị trường của nhau; tiếp nhận lao động đến từ các nước ASEAN, trong đó có Việt Nam, hỗ trợ họ làm quen với môi trường sống ở Hàn Quốc. Thủ tướng đề xuất Hàn Quốc tích cực hỗ trợ ASEAN đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao để lực lượng lao động ASEAN đáp ứng yêu cầu của nền kinh tế số và hỗ trợ ASEAN lập Trung tâm nghiên cứu khoa học biển để thúc đẩy hợp tác phát triển kinh tế biển và bảo tồn môi trường biển bền vững. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo đảm hòa bình, an ninh và ổn định ở khu vực. Thủ tướng khẳng định duy trì an ninh, ổn định, an toàn và tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông là lợi ích chung của tất cả các quốc gia; đề nghị Hàn Quốc ủng hộ lập trường nguyên tắc của ASEAN, đề cao tuân thủ luật pháp quốc tế, UNCLOS 1982, tăng cường đối thoại, xây dựng lòng tin, thực hiện DOC và đàm phán COC hiệu quả, thực chất, phù hợp luật pháp quốc tế, duy trì Biển Đông là vùng biển hòa bình, ổn định, hợp tác, tự do thương mại.

Kết thúc Hội nghị, các nhà Lãnh đạo ASEAN và Hàn Quốc đã thông qua Tuyên bố Tầm nhìn chung ASEAN-Hàn Quốc vì Hòa bình, Thịnh vượng và Quan hệ Đối tác.

Tiếp tục các hoạt động trong khuôn khổ Hội nghị Cấp cao Kỷ niệm 30 năm quan hệ ASEAN-Hàn Quốc, trong sáng ngày 26/11/2019, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã cùng các nhà Lãnh đạo ASEAN và Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in dự Phiên họp thứ hai về “Tăng cường hợp tác Kết nối vì sự thịnh vượng” và Phiên ăn trưa làm việc về “Thúc đẩy Hòa bình và Thịnh vượng trên Bán đảo Triều Tiên“.

 *Tại Phiên thảo luận thứ 2, các nhà Lãnh đạo ASEAN nhấn mạnh kết nối là ưu tiên cao của ASEAN trong nỗ lực đẩy mạnh liên kết khu vực và xây dựng Cộng đồng; bày tỏ cám ơn sự hỗ trợ hiệu quả của Hàn Quốc đối với ASEAN trong triển khai các Kế hoạch tổng thế về Kết nối ASEAN giai đoạn 2010-2015 và 2015-2025, Sáng kiến Hội nhập ASEAN (IAI) về Thu hẹp khoảng cách phát triển; hỗ trợ ASEAN phát triển nguồn nhân lực, đào tạo, dạy nghề, phát triển thành phố thông minh, phát triển các tuyến đường bộ, đường sắt và đường biển gắn kết các vùng, miền trong khu vực ASEAN… Các nước ASEAN mong muốn đẩy mạnh hợp tác kết nối toàn diện với Hàn Quốc trên các lĩnh vực phát triển hạ tầng, kết nối số, kết nối người dân... nhằm tranh thủ các tiềm năng và lợi thế hợp tác rộng mở giữa hai bên.

Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in khẳng định Hàn Quốc sẽ tích cực phối hợp cùng ASEAN thúc đẩy kết nối ở khu vực. Về kết nối hạ tầng, Hàn Quốc sẽ đóng góp gia tăng gắn kết giữa khu vực hải đảo và khu vực lục địa ở Đông Á; khuyến khích các doanh nghiệp Hàn Quốc đầu tư vào 19 dự án hạ tầng trọng điểm trong Kế hoạch tổng thể Kết nối ASEAN 2025 đều là những lĩnh vực Hàn Quốc có thế mạnh. Về kết nối số, Hàn Quốc sẽ đẩy mạnh kết nối hạ tầng đô thị thông minh, chọn 2 thành phố Busan và Sejong là 2 đô thị thông minh thí điểm ở Hàn Quốc gắn kết với Mạng lưới các thành phố thông minh ASEAN (ASCN); tăng cường chia sẻ với ASEAN thông tin dữ liệu vệ tinh của Hàn Quốc về theo dõi biến đổi khí hậu, tác động đối với môi trường ở châu Á. Về kết nối người dân, Hàn Quốc sẽ cải tiến hệ thống cấp thị thực tạo thuận lợi cho công dân các nước ASEAN tới Hàn Quốc, khuyến khích kết nối vận tải biển, hàng không giữa hai bên. Hàn Quốc cũng công bố các sáng kiến hỗ trợ đào tạo nghề cho 100 giáo viên và 400 người lao động cho ASEAN trong vòng 3 năm tới, hỗ trợ nâng cao năng lực và giải pháp công nghệ cho các nước ASEAN, tăng gấp đôi số lượng học bổng cho công dân ASEAN vào năm 2022.

Phát biểu tại phiên họp, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nêu một số phương hướng đẩy mạnh hợp tác kết nối giữa Hàn Quốc và ASEAN, trong đó có kết nối và phát triển hạ tầng các cảng biển dọc tuyến vận tải biển chiến lược từ Ấn Độ Dương sang Thái Bình Dương, nối Đông Nam Á với Đông Bắc Á; đề nghị Hàn Quốc tích cực giải ngân Quỹ hạ tầng toàn cầu trị hỗ trợ các dự án hạ tầng của ASEAN. Thủ tướng khẳng định với thế mạnh về công nghệ, nhất là công nghệ số, Hàn Quốc có điều kiện hợp tác hỗ trợ các doanh nghiệp ASEAN, nhất là các doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa (MSMEs), thích ứng hiệu quả với Cách mạng công nghiệp 4.0 và nền kinh tế số, tiếp cận và sử dụng hiệu quả công nghệ mới. Thủ tướng cũng khuyến khích ASEAN và Hàn Quốc đầu tư mạnh vào kết nối người dân, tạo thuận lợi về đi lại, du lịch, thúc đẩy lưu chuyển lao động có tay nghề cao giữa ASEAN và Hàn Quốc, v.v.

*Trong buổi Ăn trưa làm việc về Thúc đẩy hòa bình và Thịnh vượng trên Bán đảo Triều Tiên, các nhà Lãnh đạo hoan nghênh những tiến triển tích cực mang tính lịch sử trong đối thoại vì hòa bình, phi hạt nhân hóa trên Bán đảo Triều Tiên, trong đó có các cuộc đối thoại cấp cao liên Triều và Mỹ-Triều trong năm qua. Các Nhà Lãnh đạo ASEAN đánh giá cao nỗ lực của Chính phủ Hàn Quốc và cá nhân Tổng thống Moon Jae-in trong thúc đẩy tiến trình hòa bình trên Bán đảo Triều Tiên, khẳng định ASEAN sẵn sàng ủng hộ và đóng góp vào các nỗ lực chung hướng tới hòa bình, phi hạt nhân hóa bền vững trên Bán đảo Triều Tiên, trong đó có việc tạo điều kiện để các bên tăng cường đối thoại trong khuôn khổ các diễn đàn do ASEAN chủ trì.

Tổng thống Moon Jae-in ghi nhận và đánh giá cao lập trường tích cực, xây dựng và thiện chí của các nước ASEAN đóng góp cho đối thoại, hợp tác vì hòa bình, phi hạt nhân hóa trên Bán đảo Triều Tiên. Tổng thống cũng chia sẻ mong muốn ASEAN và cộng đồng quốc tế ủng hộ tích cực sáng kiến của Hàn Quốc biến Khu phi quân sự hóa (DMZ) giữa hai miền Triều Tiên thành Khu vực hòa bình quốc tế.

Trong phát biểu về chủ đề này, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định cùng với các nước ASEAN, Việt Nam ủng hộ các bên đối thoại giảm căng thẳng, thực hiện nghiêm túc các Nghị quyết của Hội đồng Bảo An Liên Hợp Quốc về phi hạt nhân hóa, xây dựng Bán đảo Triều Tiên hòa bình, phát triển thịnh vượng.

Cùng ngày, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc cùng Tổng thống Hàn Quốc và các Lãnh đạo ASEAN đã dự Hội nghị thượng đỉnh về khởi nghiệp ASEAN-Hàn Quốc và Triển lãm về đổi mới sáng tạo tại Trung tâm Hội nghị Triển lãm BEXCO.
Hội nghị Thượng đỉnh khởi nghiệp ASEAN-Hàn Quốc là bước đi đầu tiên để thiết lập hệ sinh thái khởi nghiệp với chủ đề “Khởi nghiệp ASEAN-Hàn Quốc, tạo đà phát triển”, tạo cơ hội để chia sẻ các xu hướng về khởi nghiệp sáng tạo giữa ASEAN và Hàn Quốc. Tại Hội nghị, các Lãnh đạo ASEAN đã xem màn trình diễn nghệ thuật với chủ đề Con người, Thịnh vượng, Hòa bình và Khởi nghiệp. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cùng các Lãnh đạo ASEAN và Hàn Quốc đã kích hoạt Thông điệp số của các Lãnh đạo với nội dung “Kiến tạo một tương lai thịnh vượng và bền vững cho ASEAN và Hàn Quốc" được hiển thị bằng ngôn ngữ của tất cả các nước tham dự hoạt động.

Triển lãm về đổi mới sáng tạo ASEAN-Hàn Quốc 2019 giới thiệu các dự án hợp tác thành công về công nghệ giữa hai bên trong các ngành công nghiệp tiên tiến. Các Lãnh đạo đã thăm các gian triển lãm về các chủ đề Lương thực, Năng lượng/Môi trường, Cuộc sống thông minh và Chuyển động. Một số sản phẩm tiêu biểu của các doanh nghiệp trong các lĩnh vực Trang trại thông minh, Năng lượng tái tạo, Công nghệ Tài chính và ô tô chạy bằng điện/khí cũng được trình diễn dưới sự chứng kiến của các Lãnh đạo ASEAN và Hàn Quốc. /.