Hai Thủ tướng trao đổi tại cuộc nói chuyện với đại diện quần chúng nhân dân địa phương tỉnh Bình Phước - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã chủ trì lễ đón Thủ tướng Hun Sen và đoàn đại biểu cấp cao Chính phủ Campuchia sang tỉnh Bình Phước thăm một số di tích liên quan đến sự kiện ngày 20/6/1977, khi Thủ tướng Hun Sen, lúc đó là Trung đoàn trưởng Trung đoàn, cùng một số cán bộ yêu nước của Campuchia vượt biên giới sang tìm kiếm sự giúp đỡ của Việt Nam, bắt đầu hành trình cách mạng cứu đất nước và nhân dân Campuchia thoát khỏi thảm hoạ diệt chủng.

Cùng dự lễ đón, về phía Việt Nam có các đồng chí Bộ trưởng Quốc phòng, Công an, Ngoại giao; Trưởng Ban Đối ngoại Trung ương; Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ; Bộ trưởng Văn hoá-Thể thao-Du lịch; Bí thư Tỉnh uỷ các tỉnh Bình Phước và Tây Ninh; Đại sứ Việt Nam tại Campuchia và một số lãnh đạo các cơ quan trung ương, địa phương và tư lệnh các quân khu liên quan. Tháp tùng Thủ tướng Hun Sen có 6 Phó Thủ tướng, các Bộ trưởng, tướng lĩnh quân đội, lãnh đạo một số bộ ngành và địa phương liên quan và Đại sứ Campuchia tại Việt Nam.

Thủ tướng Phạm Minh Chính và Thủ tướng Hun Sen đã đến thăm bia đá lưu niệm tại khu vực X16 thuộc xã Lộc Tấn, huyện Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước - điểm dừng chân đầu tiên trên lãnh thổ Việt Nam của Thủ tướng Hun Sen và đồng đội đúng ngày này cách đây 45 năm. Hai Thủ tướng đã cùng trồng cây lưu niệm tại địa danh lịch sử X16, là một trong các địa danh như Thủ tướng Hun Sen từng nói “là đáng nhớ nhất trong cuộc đời mình và góp phần thay đổi đất nước Campuchia sau này”. Nói chuyện với đại diện quần chúng nhân dân địa phương tỉnh Bình Phước, Thủ tướng Hun Sen ôn lại một số kỷ niệm về khởi đầu gian nan của hành trình cứu nước; bữa cơm đầu tiên mà người dân Việt Nam nấu cho ông và đồng đội 45 năm trước “bằng cả trăm cả nghìn tấn gạo của hôm nay”, bày tỏ lời tri ân đối với nhân dân địa phương và nhấn mạnh nếu không có sự giúp đỡ này, tính mạng ông sẽ gặp nguy hiểm và không biết đất nước Campuchia sẽ đi về đâu. Thủ tướng Hun Sen cũng chân thành cảm ơn Đảng Nhà nước Việt Nam đã giúp ông xây dựng lực lượng; cảm ơn cán bộ chiến sỹ quân tình nguyện Việt Nam đã hy sinh xương máu cứu giúp nhân dân Campuchia thoát khỏi nạn diệt chủng.

Cũng trong sáng 20/6, Thủ tướng Hun Sen đã chủ trì lễ đón Thủ tướng Phạm Minh Chính và đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam sang dự các hoạt động kỷ niệm bên phía Campuchia.

Phát biểu tại Lễ kỷ niệm lần thứ 45 năm Hành trình hướng tới lật đổ chế độ diệt chủng Pol Pot tổ chức tại tỉnh Tbông Khmum với sự tham dự của Đoàn đại biểu cấp cao hai nước cùng hàng ngàn người dân Campuchia, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh Lễ kỷ niệm ngày 20/6/1977 có ý nghĩa hết sức quan trọng kỷ niệm 45 năm bắt đầu hành trình đánh đổ chế độ diệt chủng Pol Pốt của Thủ tướng Hun Sen, đưa đất nước Campuchia hồi sinh, thể hiện sự hợp tác và đoàn kết đặc biệt giữa hai nước, lại càng có ý nghĩa hơn khi diễn ra trong bối cảnh hai nước đang kỷ niệm 55 năm Ngày thiết lập quan hệ ngoại giao (24/6/1967-25/6/2022) và Campuchia vừa tổ chức thành công cuộc bầu cử Hội đồng xã phường khoá V ngày 5/6/2022.

Lên án thảm hoạ diệt chủng mà người dân Campuchia phải gánh chịu và những tội ác xâm lược tàn bạo của bè lũ Pol Pot đối với nhân dân Việt Nam, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định Việt Nam đã chia sẻ khó khăn, hết lòng giúp đỡ xây dựng lực lượng cho cách mạng Campuchia; đồng thời hỗ trợ và phối hợp với lực lượng nổi dậy Campuchia đấu tranh chống lại Tập đoàn phản động Pol Pot. Đáp lời kêu gọi của Mặt trận đoàn kết dân tộc cứu nước Campuchia, sau khi thực hiện quyền tự vệ chính đáng, chặn đứng hành động gây chiến tranh xâm chiếm biên giới Tây Nam Việt Nam của Tập đoàn phản động Pol Pot; Việt Nam đã giúp lực lượng vũ trang cách mạng Campuchia giải phóng dân tộc khỏi nạn diệt chủng, khôi phục, xây dựng lại đất nước. Đến năm 1989, theo thoả thuận giữa hai Nhà nước, Việt Nam rút hết quân tình nguyện về trong niềm tự hào, vinh quang, với những tình cảm lưu luyến, thắm thiết nghĩa tình của nhân dân Campuchia anh em, hoàn thành nghĩa vụ quốc tế cao cả, vẻ vang, trong sáng, hiếm có trong lịch sử quan hệ quốc tế. Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh: “Nhân dịp kỷ niệm sự kiện đặc biệt trọng đại này, chúng ta thành kính tưởng nhớ, tri ân công lao to lớn và sự hy sinh anh dũng của những người con ưu tú của cả hai dân tộc trong cuộc đấu tranh cao cả đó, đặc biệt là các anh hùng liệt sỹ, thương binh, bệnh binh, các cựu cán bộ, chuyên gia, đội ngũ cựu Quân tình nguyện Việt Nam, đã kề vai sát cánh với những người con anh hùng của đất nước Campuchia anh em không tiếc máu xương, hy sinh thân mình để đánh đổ chế độ diệt chủng, hồi sinh đất nước Campuchia, vun đắp cho tình đoàn kết, gắn bó, hữu nghị truyền thống tốt đẹp giữa hai dân tộc Việt Nam – Campuchia, khẳng định chính nghĩa và đóng góp vào những lý tưởng cao đẹp của các lực lượng tiến bộ trên thế giới”. Đồng thời, Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng bày tỏ sự cảm ơn chân thành và sâu sắc về sự ủng hộ và giúp đỡ quý báu mà các thế hệ lãnh đạo và nhân dân Campuchia đã dành cho nhân dân Việt Nam trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước trước đây cũng như trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc ngày nay.

Phát biểu tại buổi lễ, Thủ tướng Hun Sen ôn lại những kỷ niệm không thể nào quên của mình và đồng đội trong hành trình sang Việt Nam tìm đường cứu nước. Hoàn toàn nhất trí với những phát biểu của Thủ tướng ta về những dấu mốc lịch sử đáng nhớ nhất trong giai đoạn này, Thủ tướng Hun Sen nhấn mạnh lịch sử đã chứng minh nếu không có “hành trình hướng tới lật đổ chế độ diệt chủng Pol Pot” bắt đầu vào ngày 20/6/1977 và những sự kiện tiếp theo thì Campuchia không thể có ngày hôm nay; khẳng định Tòa án đặc biệt Tư pháp Campuchia đã ra phán quyết lên án tội ác diệt chủng và điều này cũng chứng minh tính đúng đắn của cuộc chiến chính nghĩa chống bè lũ Pol Pot và hành động của Việt Nam; nhấn mạnh “khi hoạn nạn khó khăn mới biết ai là bạn tốt” khẳng định luôn ghi nhớ và cảm ơn nhân dân và các chiến sỹ quân tình nguyện Việt Nam đã hy sinh xương máu giúp Campuchia giải phóng đất nước, cứu nhân dân Campuchia thoát khỏi chế độ diệt chủng Pôn Pốt. Thủ tướng Hun Sen cũng bày tỏ tự hào đã có nhiều đóng góp cho quan hệ 45 năm qua giữa Việt Nam và Campuchia; trong đó có việc cùng phía Việt Nam đưa những vùng biên giới từng bị chiến tranh tàn phá thành khu vực hoà bình, ổn định và hợp tác toàn diện; mong muốn xây dựng và không ngừng phát triển khu vực giáp biên giữa tỉnh Tbông Khmum và Bình Phước; tiếp tục thúc đẩy phân giới cắm mốc 16% đoạn biên giới còn lại; góp phần nâng cao hiệu quả hợp tác, xây dựng biên giới Campuchia-Việt Nam hoà bình, ổn định, hợp tác phát triển bền vững. Kết thúc bài phát biểu của mình, Thủ tướng Hun Sen nhấn mạnh chúc tình hữu nghị Campuchia – Việt Nam đời đời bền vững.

Trên nền tảng quan hệ hữu nghị và hợp tác tốt đẹp giữa hai nước, hai Thủ tướng đều nhất trí tiếp tục đẩy mạnh hơn nữa hợp tác song phương trong các lĩnh vực chính trị, kinh tế, thương mại, đầu tư, giao lưu nhân dân và hợp tác giữa các địa phương hai nước theo phương châm “láng giềng tốt đẹp, hữu nghị truyền thống, hợp tác toàn diện, bền vững lâu dài”, vì lợi ích của nhân dân hai nước, vì hòa bình, ổn định và hợp tác ở khu vực và trên thế giới.

* Nhân dịp tham dự Lễ kỷ niệm tại Campuchia, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã cùng Thủ tướng Hun Sen thăm quan một số hình ảnh và hạng mục công trình khu vực lịch sử quân sự Techo Koh Thmar X16 tại huyện Me-mốt, tỉnh Tbông Khmum của Campuchia; đồng thời cùng trồng cây lưu niệm, cắt băng khánh thành và thăm quan Nhà Hữu nghị Campuchia - Việt Nam.