Nhìn lại hợp tác ASEAN trong năm qua, Thứ trưởng Đỗ Hùng Việt đánh giá ASEAN tiếp tục có một năm thành công với nhiều kết quả quan trọng. Đối mặt với tác động cộng hưởng từ những biến động sâu rộng trong môi trường thế giới và khu vực, ASEAN tiếp tục phát huy sức mạnh đoàn kết, vai trò trung tâm, nâng cao tự cường và tự chủ chiến lược, ứng xử linh hoạt và cân bằng trong các vấn đề quốc tế và khu vực, ứng phó hiệu quả với các thách thức an ninh phi truyền thống như biến đổi khí hậu, dịch bệnh, tội phạm xuyên quốc gia.

Với chủ đề “ASEAN: Thúc đẩy Kết nối và Tự cường”, Chủ tịch Lào đã thúc đẩy thành công nhiều trọng tâm và ưu tiên trên cả ba trụ cột. ASEAN giữ vững đà tăng trưởng tích cực với dự báo 4.5% năm 2024 và 4.7% năm 2025, thúc đẩy liên kết và kết nối giữa các nền kinh tế thông qua các thỏa thuận thương mại dịch vụ, thương mại hàng hóa, đầu tư nội khối và ngoại khối. ASEAN cũng nhanh chóng nắm bắt các động lực tăng trưởng mới, tích cực định hình, cụ thể hóa và đưa vào triển khai nhiều khuôn khổ về kinh tế số, chuyển đổi số, trí tuệ nhân tạo, tự cường chuỗi cung ứng, nông nghiệp bền vững... Bản sắc của một Cộng đồng ASEAN vì người dân tiếp tục được làm sâu sắc hơn qua các sáng kiến cụ thể như phát huy vai trò của phụ nữ, trẻ em, tăng cường nền kinh tế chăm sóc, tuần hoàn nhựa, hệ thống điều phối y tế công cộng khẩn cấp ở khu vực. Khuôn khổ quan hệ giữa ASEAN với các đối tác được triển khai toàn diện, đặc biệt nhiều đối tác thiết lập và nâng cấp quan hệ với ASEAN, mở ra tiềm năng hợp tác mới trên nhiều lĩnh vực.

Những tiến triển tích cực trên góp phần củng cố nền tảng vững chắc cho giai đoạn mới của ASEAN. Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045 và các Chiến lược triển khai, được thông qua trong năm 2025, sẽ tiếp nối và phát huy những thành quả đã đạt được, nâng cao năng lực thích ứng với các xu hướng mới và kiến tạo những cơ hội mới cho sự phát triển mạnh mẽ hơn của ASEAN.

Phát huy vai trò thành viên chủ động, tích cực và có trách nhiệm, Việt Nam tiếp tục có nhiều đóng góp thiết thực và chất lượng cho hợp tác ASEAN, phối hợp chặt chẽ và hỗ trợ Lào đảm nhiệm thành công trọng trách Chủ tịch ASEAN 2024. Đại diện các ban, bộ, ngành chia sẻ cụ thể về sự tham gia của Việt Nam trong từng mảng hợp tác của ASEAN, phản ánh xuyên suốt và nhất quán tinh thần hữu nghị, thiện chí và trách nhiệm của chúng ta đối với công việc chung. Việt Nam tiếp tục khẳng định vai trò nòng cốt trong duy trì đoàn kết, thống nhất, củng cố lập trường nguyên tắc của ASEAN, tham dự đầy đủ các hoạt động hợp tác quốc phòng, an ninh và tư pháp. Đảm nhận nhiều trọng trách trong các cơ chế của trụ cột kinh tế ASEAN như điều phối quan hệ kinh tế ASEAN-EU, Chủ tịch Hải quan ASEAN và đồng chủ trì Nhóm Đặc trách về tài chính bền vững ASEAN, Việt Nam phát huy vai trò chủ động, dẫn dắt trong việc thúc đẩy thực thi các cam kết, thoả thuận hợp tác kinh tế. Cũng trong năm 2024, Việt Nam đăng cai nhiều hội nghị trong kênh văn hóa-xã hội, lồng ghép và thực hiện hiệu quả ở cấp quốc gia các ưu tiên của Cộng đồng ASEAN.

Trao đổi về phương hướng tham gia ASEAN năm 2025, cuộc họp nhất trí sẽ tiếp tục tham gia và đóng góp hiệu quả hơn nữa cho tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN, gắn kết các ưu tiên của đất nước với ưu tiên của ASEAN và khu vực, tổ chức thành công Diễn đàn Tương lai ASEAN 2025 với chủ đề “Xây dựng Cộng đồng ASEAN đoàn kết, tự cường và bao trùm trong thế giới biến động”, dự kiến vào tháng 2/2025. Các ban, bộ, ngành của Việt Nam chủ động phối hợp cùng các nước ASEAN hoàn thành đúng hạn các Kế hoạch Tổng thể ASEAN 2025, xây dựng Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045 và các chiến lược, mở rộng và làm sâu sắc quan hệ giữa ASEAN với các đối tác, trong đó triển khai hiệu quả vai trò điều phối quan hệ ASEAN-Anh và ASEAN-New Zealand. Trước những kỳ vọng lớn hơn đặt ra cho ASEAN và vai trò của Việt Nam trong ASEAN thời gian tới, các đại biểu đặc biệt nhấn mạnh cần sớm kiện toàn cơ chế phối hợp liên ngành, liên trụ cột giữa các cơ quan tham gia hợp tác ASEAN, nâng cao năng lực cho các cán bộ tham gia hợp tác ASEAN và tranh thủ nguồn lực từ các cơ chế hợp tác của ASEAN và các đối tác, tăng cường hơn nữa chất lượng và hiệu quả tham gia và phối hợp với  quy trình thủ tục thông suốt và tinh giản, đặt trong tổng thể cuộc cách mạng xây dựng bộ máy tinh-gọn-mạnh, hiệu năng-hiệu lực-hiệu quả.

Cuộc họp cũng nhất trí triển khai các hoạt động kỷ niệm thiết thực trong năm 2025, đánh dấu tròn 30 năm Việt Nam trở thành thành viên của ASEAN, sự kiện có ý nghĩa lịch sử đối với quá trình hội nhập sâu rộng của đất nước. Các hoạt động tuyên truyền cần được đẩy mạnh trong năm 2025, nhằm nâng cao nhận thức, lan tỏa và thông tin rộng rãi, thực chất hơn về tầm quan trọng chiến lược và lợi ích của tham gia ASEAN, đưa ASEAN đến gần hơn với người dân, doanh nghiệp và địa phương. Đứng trước khởi điểm lịch sử mới của đất nước, khởi đầu hành trình mới của ASEAN, cần quán triệt nhận thức đóng góp cho tương lai của ASEAN cũng chính là đóng góp vào nỗ lực chung đưa đất nước vững bước tiến vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc./.