I. THÔNG TIN CƠ BẢN VỀ UNICEF:

 1. Quá trình thành lập:

   - Ngày 11 tháng 12 năm 1946, Đại hội đồng (ĐHĐ) Liên hợp quốc (LHQ) đã thông qua nghị quyết 57 (I) thành lập Quỹ cứu trợ trẻ em khẩn cấp (United Nations International Children's Emergency Fund) – viết tắt là UNICEF, với mục đích ban đầu là cung cấp viện trợ khẩn cấp cho trẻ em châu Âu sau Chiến tranh thế giới thứ hai.

          - Ngày 6 tháng 10 năm 1953, ĐHĐ/LHQ thông qua nghị quyết 802 (VIII), quyết định đổi tên Quỹ cứu trợ trẻ em khẩn cấp thành Quĩ Nhi đồng của LHQ (United Nations Children's Fund) song vẫn giữ tên viết tắt là UNICEF.

             - UNICEF là một trong những tổ chức lớn nhất của LHQ với ngân sách hoạt động khoảng gần 5 tỷ đô la Mỹ một năm. Nguồn chủ yếu là do đóng góp tự nguyện của các nước. Việc đóng góp tự nguyện này được các nước tuyên bố tại Hội nghị đóng góp của Liên hợp quốc tổ chức vào đầu tháng 11 hàng năm tại Niu Oóc nhân khóa họp hàng năm ĐHĐ LHQ. Những nước đóng góp chủ yếu cho UNICEF là Nhật Bản, Mỹ, các nước Bắc Âu, Canada, Anh... UNICEF có hoạt động tại hơn 190 nước và vùng lãnh thổ trên thế giới.

            2. Tôn chỉ mục đích:

          - Bảo vệ quyền trẻ em; hỗ trợ, đáp ứng những yêu cầu cơ bản của trẻ em và mở rộng các cơ hội phát triển cho trẻ em.

- Huy động nguồn lực hỗ trợ các quốc gia, đặc biệt là các nước đang phát triển, nhằm bảo đảm trẻ em là đối tượng được ưu tiên; xây dựng các chính sách và dịch vụ thân thiện dành cho trẻ em và gia đình.

- Cam kết bảo vệ những trẻ em có hoàn cảnh khó khăn như nạn nhân của chiến tranh, thiên tai, nghèo đói, bạo lực, bị lạm dụng và trẻ khuyết tật.

- Phối hợp với LHQ và các tổ chức nhân đạo, cung cấp dịch vụ cứu trợ khẩn cấp để bảo vệ trẻ em và những người bảo hộ của trẻ em.

- Là tổ chức trung lập, không phân biệt đối xử và dành ưu tiên cho những trẻ em và quốc gia có hoàn cảnh khó khăn nhất.

- Thông qua các chương trình quốc gia, thúc đẩy quyền bình đẳng của phụ nữ và trẻ em gái, hỗ trợ những đối tượng này tham gia đầy đủ vào sự phát triển nhiều mặt của đời sống xã hội.

- Phối hợp với tất cả các đối tác hướng tới các mục tiêu phát triển con người bền vững đã được cộng đồng quốc tế thông qua, cũng như thúc đẩy nền hòa bình và tiến bộ xã hội theo Hiến chương của LHQ.

         * Hiện nay, UNICEF tập trung vào các hoạt động cứu trợ nhân đạo tại các khu vực khủng hoảng, các chương trình hỗ trợ tập trung vào bảo vệ trẻ em, tăng cường bình đẳng giới, giáo dục cơ bản cho trẻ em, trẻ em và HIV/AIDS...

II. QUAN HỆ HỢP TÁC GIỮA VIỆT NAM VÀ UNICEF

1. Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF) có quan hệ với Việt Nam từ  cuối năm 1975 trước khi Việt Nam trở thành thành viên của LHQ (1977). Đây là một trong những tổ chức quốc tế đầu tiên có quan hệ với Việt Nam sau khi nước Việt Nam hoàn toàn thống nhất. Viện trợ của UNICEF đã đóng góp đáng kể cho việc thực hiện chính sách bảo vệ và chăm sóc trẻ em ở nước ta. Hiện nay, Trưởng đại diện UNICEF tại Việt Nam là bà Rana Flowers, quốc tịch Úc.   

          Các hoạt động hợp tác, hỗ trợ của UNICEF với Việt Nam đã được triển khai trong hơn 40 năm qua với tổng viện trợ gần 600 triệu đô la Mỹ và có thể được chia thành tám giai đoạn.

          Giai đoạn 1(1975 - 1979): UNICEF hỗ trợ khẩn cấp với tổng viện trợ 127 triệu đô la Mỹ. Hợp tác Việt nam - UNICEF giai đoạn này mang tính chất viện trợ  khẩn cấp, đáp ứng các nhu cầu do hậu quả chiến tranh.

         Giai đoạn 2 (1981 - 1983) : Tổng viện trợ trong giai đoạn này là 20 triệu đô la Mỹ, mở rộng sang việc cung cấp các dịch vụ cơ bản cho trẻ em trong lĩnh vực y tế, dinh dưỡng, cung cấp nước sạch ở nông thôn, chăm sóc trẻ em, giáo dục mẫu giáo và tiểu học.

          Giai đoạn 3 (1983-1991): Bao gồm Chương trình hợp tác Việt Nam - UNICEF thứ 3 (1983 - 1987) trị giá 27 triệu đô la Mỹ và Chương trình lồng ghép thứ tư (1988 - 1991) trị giá 34 triệu đô la Mỹ theo hướng mở rộng các dịch vụ cơ bản như nâng cao dinh dưỡng, cung cấp nước sạch, chăm sóc sức khỏe ban đầu... Giai đoạn này bắt đầu một số Chương trình lớn như chống các bệnh tiêu chảy, Chương trình tiêm chủng mở rộng trên cả 53 tỉnh toàn quốc (năm 1990).

          Giai đoạn 4 (1991 – 2000): Thời kỳ này đáp ứng sự chuyển đổi  kinh tế và kế hoạch Chương trình hành động quốc gia với hai Chương trình hợp tác: Chương trình hợp tác thứ năm (1991 – 1995)  trị giá 42 triệu đô la Mỹ và Chương trình hợp tác thứ sáu (1996 -2000) với tổng viện trợ ban đầu là 135 triệu đô la Mỹ, nhưng do UNICEF bị thiếu hụt về tài chính, Chương trình này bị cắt giảm 25%. Các mảng hoạt động chính của giai đoạn này bao gồm: chăm sóc sức khoẻ ban đầu, dinh dưỡng, cung cấp nước sạch và vệ sinh môi trường, giáo dục và phát triển trẻ thơ, phát triển phụ nữ, lập kế hoạch, theo dõi và thống kê xã hội, trợ giúp trẻ em trong hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, thông tin, truyền thông, huy động xã hội vì trẻ em và phụ nữ.

          Giai đoạn 5 (2001-2005): Chương trình Quốc gia Việt Nam – UNICEF 2001-2005 trị giá 70,3 triệu đô-la Mỹ, nhằm đạt được những mục đích chính sau: Giảm tỷ lệ bệnh tật và tử vong của trẻ em và bà mẹ; Cải thiện tình trạng dinh dưỡng cho trẻ em dưới 5 tuổi; Tạo điều kiện tiếp cận Chương trình phát triển trẻ thơ với trẻ em dưới 3 tuổi; Cải thiện các điều kiện vệ sinh, cấp nước và vệ sinh môi trường; Bảo đảm trẻ em khuyết tật dưới 12 tuổi được đi học và học hết tiểu học; Phòng chống HIV/AIDS; Thực hiện các nhu cầu và quyền của trẻ em và người chưa thành niên.

Giai đoạn 6 (2006 - 2011): Giai đoạn này UNICEF hỗ trợ Việt Nam khoảng 84 triệu USD, tiếp tục thực hiện những nội dung đã xây dựng, chưa hoàn tất và cả những vấn đề mới nảy sinh. Các chương trình y tế và dinh dưỡng, giáo dục, nước sạch và vệ sinh môi trường vẫn được tiếp tục, nhưng tập trung hơn vào hỗ trợ kỹ thuật cho việc xây dựng luật pháp và chính sách. Một điều đáng chú ý là khoảng 1/4 ngân sách trong chương trình hợp tác chu kỳ này dành cho Chương trình “Tình bạn hữu trẻ em”, qua đó UNICEF hỗ trợ cho một số tỉnh được lựa chọn nhằm tăng cường tối đa tác động, lợi ích của các chương trình lồng ghép và đáp ứng những vấn đề mới nảy sinh trong bối cảnh phân cấp quản lý.

         Giai đoạn 7 (2012-2016): Tổng vốn hỗ trợ của UNICEF trong giai đoạn này khoảng 80 triệu USD, tập trung vào các hoạt động tư vấn chính sách và tăng cường năng lực cho các đối tác Việt Nam, trong đó có các cơ quan Đảng, Quốc hội, Chính phủ và các tổ chức đoàn thể quần chúng.

        Trong giai đoạn này là UNICEF đóng góp tích cực vào nỗ lực giảm tỷ lệ nghèo ở trẻ em; tăng cường tiếp cận các dịch vụ thiết yếu có chất lượng và bảo trợ xã hội như phòng chống bệnh tật, tiếp cận nguồn nước sạch, nâng cao chất lượng y tế, giáo dục, đặc biệt đối với trẻ em nông thôn và dân tộc thiểu số… ; hỗ trợ Việt Nam xây dựng một hệ thống pháp luật bảo vệ quyền lợi của trẻ em; hỗ trợ tăng cường năng lực và tư vấn chính sách cho các đại biểu dân cử trong việc lồng ghép quyền trẻ em và các vấn đề liên quan đến trẻ em trong quá trình xây dựng pháp luật, đồng thời giám sát việc bảo vệ và thúc đẩy quyền trẻ em...

        Các dự án trọng điểm do UNICEF tài trợ bao gồm: Dự án “Giáo dục cho trẻ em” (Bộ Giáo Dục và Đào tạo thực hiện); “Nước sạch và vệ sinh cho trẻ em” (Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn); “Hệ thống tư pháp thân thiện với người chưa thành niên giai đoạn 2012-2016” (Bộ Tư pháp); “Vì sự sống còn và phát triển của trẻ em” (Bộ Y tế); “Tăng cường năng lực xây dựng, theo dõi và đánh giá Kế hoạch phát triển KT-XH thân thiện với trẻ em” (Bộ Kế hoạch và Đầu tư); các dự án “Bạn hữu trẻ em” tại các tỉnh Điện Biên, Lào Cai, Đà Nẵng, Ninh Thuận, Đồng Tháp, An Giang, Kon Tum, Gia Lai, thành phố Hồ Chí Minh (Ủy ban nhân dân các tỉnh/thành phố thực hiện)…

         Giai đoạn 8 (2017-2021): tổng vốn hỗ trợ dự kiến khoảng 72 triệu USD, tập trung vào các lĩnh vực và hoạt động hợp tác sau:

(i) Hỗ trợ xây dựng và triển khai các chính sách, pháp luật về trẻ em

        - Tiếp tục hợp tác trong quá trình thực hiện Luật trẻ em; nghiên cứu, xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn cụ thể việc triển khai thực hiện các văn bản pháp luật về trẻ em.

        - Xây dựng các văn bản pháp luật, chính sách về phát triển hệ thống bảo vệ trẻ em, trong đó có việc xây dựng hệ thống cung cấp dịch vụ bảo vệ trẻ em và hệ thống tư pháp với trẻ em và người chưa thành niên.

        - Xây dựng các văn bản pháp luật về nghề công tác xã hội, trong đó có quy định về vai trò của cán bộ làm công tác xã hội trong các lĩnh vực; hỗ trợ triển khai thực hiện Đề án phát triển nghề công tác xã hội đến năm 2020, đặc biệt là hoạt động công tác xã hội cho nhóm trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt.

(ii) Xây dựng và thực hiện các kế hoạch/chương trình/dự án/hoạt động hỗ trợ kỹ thuật liên quan đến trẻ em

        - Triển khai kế hoạch hợp tác giai đoạn 2017 – 2021.

        - Tiếp tục hỗ trợ các nghiên cứu, thu thập số liệu và đánh giá về tình hình trẻ em, về nguyên nhân bạo lực đối với trẻ em để phục vụ cho việc xác định các mục tiêu liên quan đến trẻ em trong quá trình xây dựng Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2016 - 2020.

        - Hỗ trợ thực hiện chính sách đối với lao động nữ thông qua các dịch vụ về nhà trẻ, lớp mẫu giáo; dịch vụ chăm sóc y tế cho phụ nữ mang thai và nuôi con bằng sữa mẹ tại các khu công nghiệp và khu chế xuất có động lao động nữ.

        - Hỗ trợ xây dựng các hướng dẫn, tiêu chuẩn và tài liệu truyền thông về cung cấp dịch vụ bảo vệ trẻ em; xây dựng và triển khai hệ thống cơ sở dữ liệu về trẻ em để thực hiện các bộ chỉ số về quyền trẻ em, bộ chỉ số về bảo vệ trẻ em; xây dựng hệ thống tư pháp với người chưa thành niên.

        - Tiếp tục hỗ trợ Chương trình giáo dục song ngữ cho trẻ em thuộc các dân tộc ít người nhằm hỗ trợ các em tiếp cận hệ thống giáo dục và được hòa nhập xã hội.

        - Thúc đẩy triển khai các chương trình, hoạt động về thực hiện quyền tham gia của trẻ em; tạo điều kiện thuận lợi để trẻ em tham gia các câu lạc bộ, nhóm trẻ em, diễn đàn trẻ em các cấp và các hoạt động vui chơi, giải trí, thể dục, thể thao.

       (iii) Thúc đẩy thực hiện kế hoạch hợp tác và hội nhập quốc tế về quyền trẻ em

        - Tích cực phối hợp cùng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội và các cơ quan LHQ tại Việt Nam triển khai thực hiện Kế hoạch chung về “Tiếp cận an sinh xã hội và dịch vụ xã hội thiết yếu có chất lượng”.

        - Hỗ trợ cung cấp các chuyên gia tư vấn chính sách có trình độ cao, giàu kinh nghiệm để thúc đẩy quá trình hoàn thiện hệ thống pháp luật và triển khai các chương trình về trẻ em tại Việt Nam.

        - Hỗ trợ Việt Nam tham gia thực hiện các sáng kiến, chương trình hợp tác quốc tế về trẻ em như: Sáng kiến toàn cầu “Lời hứa được nhắc lại” nhằm thực hiện mục tiêu giảm thiểu tỉ lệ tử vong của trẻ em bởi các nguyên nhân có thể phòng tránh được; Sáng kiến toàn cầu về Tăng cường dinh dưỡng (SUN) nhằm giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng, bảo đảm quyền của bà mẹ và trẻ em trong việc nuôi con bằng sữa mẹ; Hội nghị hợp tác Nam - Nam về quyền trẻ em giữa các quốc gia đang phát triển; các hoạt động triển khai kế hoạch hành động giai đoạn 2012 - 2016 của Ủy ban thúc đẩy và bảo vệ quyền của phụ nữ và trẻ em ASEAN (ACWC).

        - Triển khai thực hiện khuyến nghị của Ủy ban về quyền trẻ em của LHQ; tổ chức đánh giá việc thực hiện quyền trẻ em tại Việt Nam để xây dựng báo cáo lần thứ năm và thứ sáu về tình hình thực hiện Công ước quốc tế về quyền trẻ em giai đoạn 2012 - 2017.

        - Tiếp tục hỗ trợ các chương trình về phòng, chống tai nạn thương tích trẻ em và chăm sóc trẻ em khuyết tật nhằm góp phần thực thi Công ước quốc tế về quyền của người khuyết tật và Luật người khuyết tật tại Việt Nam.

        Sự hợp tác giữa Việt Nam và UNICEF trong hơn 40 năm qua là một ví dụ sinh động về hợp tác giữa các nước đang phát triển và LHQ nhằm giải quyết các vấn đề xã hội, văn hóa và nhân đạo. Sự hợp tác này đã đạt được hiệu quả tốt và có tác dụng tích cực, đáp ứng được nhiều yêu cầu của Việt Nam về phát triển kinh tế-xã hội trong từng giai đoạn. Những kết quả tích cực đã đạt được sẽ tạo ra những điều kiện thuận lợi cho những nỗ lực chung của Việt Nam và UNICEF trong việc khắc phục những mặt còn tồn tại, mở rộng và nâng cao hơn nữa hiệu quả hợp tác giữa hai bên, hỗ trợ tích cực cho quá trình phát triển của Việt Nam và nâng cao vai trò của tổ chức LHQ trong thời kỳ mới.  

        Hiện nay, trong bối cảnh nguồn viện trợ toàn cầu có xu hướng cắt giảm, đặc biệt khi Việt Nam trở thành nước có thu nhập trung bình, LHQ cũng như UNICEF cần nhiều nỗ lực hơn nữa để tìm kiếm những nhà tài trợ mới để thực hiện hiệu quả các chương trình hợp tác; đồng thời, UNICEF cũng như LHQ đang chuyển dần từ vị trí “nhà tài trợ” thành “đối tác” của Chính phủ, mong muốn Việt Nam tập trung vào thế mạnh của LHQ là nhân sự, chuyên môn thay vì hỗ trợ tài chính như trước kia.

        2. Những cam kết mạnh mẽ và thành tích mà Việt Nam đạt được trong sự nghiệp bảo vệ, chăm sóc trẻ em được UNICEF và cộng đồng quốc tế đánh giá cao. Việt Nam là nước đầu tiên ở Châu Á, và là nước thứ 2 trên thế giới ký (1990) và phê chuẩn (2001) Công ước LHQ về Quyền Trẻ em (CRC). Việt Nam đã phê chuẩn hai Nghị định thư không bắt buộc (NĐTKBB) bổ sung cho CRC, đó là NĐTKBB về buôn bán trẻ em, mại dâm trẻ em và văn hóa phẩm khiêu dâm trẻ em và NĐTKBB về sư dụng trẻ em trong xung đột vũ trang. Việt Nam đã ký Tuyên bố của Hội nghị Thượng đỉnh về Trẻ em (1990 và 2002). Việt Nam là thành viên của Hội đồng chấp hành UNICEF từ 1996-1998 và cương vị Phó Chủ tịch Hội đồng chấp hành UNICEF năm 1998. Thực hiện nghĩa vụ của mình với tư cách là nước thành viên, Việt Nam đã bảo vệ thành công các Báo cáo quốc gia về tình hình Việt Nam thực hiện CRC lần I vào năm 1992, lần II vào năm 2003, lần III và IV vào tháng 5/2012 cho giai đoạn 2002-2007 và đang tập trung hoàn chỉnh Báo cáo lần V và VI cho giai đoạn 2012-2017. Việc bảo vệ thành công các báo cáo nói trên không những khẳng định việc ta hoàn thành nghĩa vụ của mình, mà còn giúp ta giới thiệu những thành tựu của ta về lĩnh vực chăm sóc và bảo vệ trẻ em cho cộng đồng quốc tế.

         Trong những năm vừa qua, Lãnh đạo cấp cao của UNICEF thường xuyên thăm Việt Nam. Ngày 26 và 27/3/2007, Phó Tổng Giám đốc chấp hành UNICEF thăm Việt Nam và tham dự Hội nghị Quốc gia kiểm điểm giữa kỳ tình hình thực hiện văn kiện “Một thế giới phù hợp với trẻ em”. Ngày 8/5/2007, Phó Tổng Giám đốc chấp hành UNICEF đã có chuyến thăm Việt Nam và trao đổi với Chính phủ ta về những vấn đề liên quan đến chương trình phát triển cho trẻ em, sáng kiến Một LHQ tại Việt Nam. Ngày 29-30/5/2013, nhận lời mời của Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh, Giám đốc chấp hành UNICEF, ông An-tô-ni Lếch (Anthony Lake) thăm chính thức Việt Nam và dự Lễ công bố toàn cầu Báo cáo của UNICEF về “Tình hình trẻ em thế giới năm 2013”. Năm 2016, ta cũng đã đón tiếp Giám đốc Văn phòng khu vực Đông Á-Thái Bình Dương (29-30/8/2016) và Phó Giám đốc Điều hành UNICEF sang làm việc tại Việt Nam (4-8/12/2016). Trong các chuyến thăm, những nỗ lực hợp tác và thành tựu của Việt Nam trong lĩnh vực trẻ em đều được đánh giá cao.

Các dự án hợp tác với UNICEF giai đoạn 2017-2021

Tên Dự án

Cơ quan thực hiện

Nguồn vốn thường xuyên

Nguồn vốn khác (đã huy động)

Tin cùng chuyên mục Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính gặp Lãnh đạo EU nhân dịp dự Hội nghị Đại dương Liên hợp quốc lần thứ 3 04:31 | 10/06/2025 (MOFA) - Ngày 09/06/2025, nhân dịp tham dự Hội nghị Cấp cao lần thứ 3 của Liên hợp quốc về Đại dương tại Nice, Pháp, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã có 2 cuộc gặp với Lãnh đạo EU, bao gồm gặp làm việc với Chủ tịch Hội đồng Châu Âu Antonio Costa và gặp ngắn với Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã hội kiến Tổng thống Pháp Emmanuel Macron 12:41 | 10/06/2025 (MOFA) - Nhân dịp tham dự Hội nghị Đại dương Liên hợp quốc lần thứ 3 tại Nice, Pháp, ngày 9/6, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã hội kiến Tổng thống Pháp Emmanuel Macron. Đại hội đồng Liên hợp quốc bầu Việt Nam làm Phó Chủ tịch Đại hội đồng Liên hợp quốc Khóa 77 12:00 | 09/06/2022 (MOFA) - (MOFA) - Sáng ngày 07/6/2022, Đại hội đồng Liên hợp quốc (ĐHĐ LHQ) đã họp để bầu các chức danh Chủ tịch và các Phó Chủ tịch ĐHĐ LHQ Khoá 77, theo đó, Đại sứ Csaba Kőrösi, người Hungary đã trở thành tân Chủ tịch ĐHĐ LHQ Khóa 77. Thủ tướng Phạm Minh Chính gặp các lãnh đạo của Liên hợp quốc 12:00 | 17/05/2022 (MOFA) - (VNA) - Thủ tướng đề nghị Liên hợp quốc tiếp tục hỗ trợ các nước đang phát triển trong ứng phó với đại dịch, bảo đảm an sinh xã hội và tư vấn chính sách, phục hồi theo hướng xanh, bền vững, tự cường hơn. Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc tiếp xã giao Tổng Thư ký Tổ chức quốc tế Pháp ngữ Louise Mushikiwabo 12:00 | 25/03/2022 (MOFA) - (MOFA) - Chiều ngày 25/3/2022, tại Phủ Chủ tịch, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đã tiếp bà Louise Mushikiwabo, Tổng thư ký Tổ chức quốc tế Pháp ngữ (OIF) nhân chuyến thăm chính thức Việt Nam. Tham dự buổi tiếp có lãnh đạo các Bộ Ngoại giao, Công thương, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Giáo dục và Đào tạo. Cùng dự cuộc tiếp còn có các đại diện của OIF và quyền Đại diện của OIF tại khu vực Châu Á – Thái Bình Dương.