I. Giới thiệu chung về WIPO
1. Nguồn gốc:
Nguồn gốc của Tổ chức sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO) đã được bắt đầu từ năm 1883 và 1886 khi Công ước Paris về bảo hộ sở hữu công nghiệp và Công ước Bern về bảo hộ các tác phẩm văn học và nghệ thuật được thông qua. Nhưng phải đến ngày 14/7/1967, Công ước chính thức thành lập WIPO mới được ký kết tại Stockholm. Năm 1974 WIPO trở thành một trong 16 tổ chức chuyên môn của Liên hợp quốc, có trụ sở đóng tại Giơ-ne-vơ, với mục tiêu thúc đẩy hoạt động bảo hộ sở hữu trí tuệ trên toàn thế giới thông qua sự phối hợp giữa các nước thành viên.
Tiền thân của WIPO là BIRPI, một tổ chức được thành lập năm 1893, là sự kết hợp giữa 02 Văn phòng quốc tế quản lý 02 điều ước quốc tế về sở hữu trí tuệ thời điểm đó là Công ước Paris về Bảo hộ sở hữu công nghiệp và Công ước Berne về Bảo hộ các tác phẩm văn học và nghệ thuật. Khi Công ước Stockholm có hiệu lực vào năm 1970, BIRPI chính thức chuyển thành WIPO. Năm 1974, WIPO tham gia vào hệ thống các tổ chức chuyên môn của Liên hợp quốc. Trải qua chiều dài lịch sử hơn 120 năm, hiện nay WIPO có 189 nước thành viên và 250 quan sát viên là các tổ chức phi chính phủ, liên chính phủ.
2. Thành viên của WIPO:
Công ước thành lập WIPO tuyên bố quyền tham gia sẽ được dành cho mọi quốc gia là thành viên LHQ-tức là chỉ có quốc gia mới có thể trở thành thành viên WIPO. Quốc gia muốn gia nhập gửi Đơn xin gia nhập tới TGĐ WIPO tại Giơ-ne-vơ. Riêng các nước thành viên Công ước Paris và Công ước Bern chỉ có thể trở thành thành viên WIPO nếu họ đã ký kết/phê chuẩn hoặc gia nhập ít nhất là các điều khoản hành chính của Văn kiện Stockholm (1967) của Công ước Paris hoặc văn kiện Paris (1971) của Công ước Bern. Đến nay (2020), WIPO có 192 nước thành viên.
3. Sứ mệnh và hoạt động:
WIPO hoạt động nhằm thúc đẩy bảo hộ sở hữu trí tuệ trên toàn thế giới thông qua sự hợp tác hiệu quả giữa các quốc gia thành viên và hợp tác với các tổ chức khác nhằm xây dựng một hệ thống sở hữu trí tuệ quốc tế cân bằng, hiệu quả và dễ tiếp cận, để thưởng cho các hoạt động sáng tạo, thúc đẩy đổi mới và đóng góp vào sự phát triển kinh tế, văn hóa và xã hội, trong khi vẫn bảo đảm được lợi ích của toàn thể cộng đồng.
WIPO được xem như một diễn đàn toàn cầu về các dịch vụ, chính sách, thông tin và hợp tác về sở hữu trí tuệ, cụ thể:
- WIPO cung cấp các dịch vụ về đăng ký bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ và giải quyết tranh chấp về sở hữu trí tuệ trên phạm vi quốc tế, giúp các nhà khoa học, sáng chế tiết kiệm được thời gian, chi phí;
- WIPO xây dựng hệ thống các cơ quan điều hành, ủy ban chuyên môn, tạo điều kiện cho các nước thành viên và quan sát viên có thể trao đổi, thảo luận nhằm tìm ra giải pháp đối với những thách thức của hệ thống sở hữu trí tuệ thế giới, đảm bảo mục đích cơ bản là khuyến khích đổi mới, sáng tạo;
- WIPO cung cấp hệ thống cơ sở dữ liệu dồi dào, phong phú về thông tin sở hữu trí tuệ, phục vụ nhu cầu tìm hiểu, nghiên cứu của mọi đối tượng;
- WIPO có những hoạt động hợp tác đa dạng với các nước thành viên, các tổ chức liên chính phủ, phi chính phủ, nhằm mục đích hỗ trợ, thúc đẩy bảo hộ, thực thi quyền sở hữu trí tuệ, tạo động lực phát triển kinh tế-xã hội, đồng thời giải quyết những vấn đề chung của thế giới.
4. Cơ cấu tổ chức:
Về cơ cấu, theo Công ước thành lập WIPO, tổ chức này gồm 4 cơ quan chính là Đại hội đồng, Hội nghị, Ủy ban điều phối, Văn phòng Quốc tế (Ban thư ký).
- Đại hội đồng (ĐHĐ) là cơ quan quyền lực cao nhất của WIPO. ĐHĐ bổ nhiệm TGĐ trên cơ sở đề nghị của UB điều phối. ĐHĐ họp một lần/năm (thường vào cuối tháng 9 hàng năm) xem xét và thông qua các Báo cáo của UB điều phối, của TGĐ WIPO, thông qua ngân sách tài chính của tổ chức, thông qua các biện pháp do TGĐ đề ra vv...
- Trong trong thời gian họp Đại hội đồng WIPO, theo thông lệ, sẽ diễn ra song song các Hội nghị, cuộc họp thường kỳ của các nước tham gia các Điều ước quốc tế về sở hữu trí tuệ do WIPO quản lý (thường gọi là cu
